شعار سال: دامنه‌های بحران آب استان اصفهان که تا همین چند روز پیش به چالشی بزرگ برای کشاورزان و صنعتگران این استان تبدیل شده بود، گسترش یافته و آنچنان که بررسی‌ها نشان می‌دهد، مصرف آب خانگی را نیز برای میلیون‌ها شهروند با چالش‌های جدی رو به رو کرده است؛ شرایط نگران کننده‌ای که در صورت بی توجهی مردم و مسئولان، پیامد‌های خسارت باری را متوجه شهر و استان خواهد کرد.

هنوز فصل بهار پایان نیافته و به اوج گرمای هوا در فصل تابستان سال جاری نرسیده‌ایم، خبر‌های نگران کننده‌ای مبنی بر ایجاد مشکل در تأمین آب شرب برای بیش از دو نیم میلیون شهروند اصفهانی به گوش می‌رسد؛ اتفاقی تلخ که در دو روز اخیر با افت شدید فشار آب خانگی رخ داد و مسئولان نیز ضمن تأیید آن راهکاری جز کاهش مصرف آب برای حل آن ارائه نمی‌کنند.

آب شرب در بسیاری از مناطق شهر به ویژه مناطق شرقی در هفته جاری با افت شدید رو به رو و این اتفاق باعث شده است تا ساکنین طبقه‌های فوقانی دسترسی کامل و چندانی به آب شرب نداشته باشد. البته هم اکنون سایر شهروندان نیز با افت شدید فشار آب در شبکه توزیع آب خانگی رو به رو هستند.

این اتفاق در حالی رخ داده است که پیش از این، کمبود آب باعث خشک شدن کامل رود زاینده رود در بخش‌های پایانی، کاهش جذابیت‌های گردشگری شهر اصفهان، ایجاد مشکل برای تأمین آب بخش صنعت، عدم امکان ارائه آب برای کشاورزان بخش شرقی اصفهان و نیز از بین رفتن حق آبه‌های تالاب گاوخونی شده بود.

با این که در هفته‌های اخیر بارش‌های قابل توجهی در مناطق بالا دست زاینده رود و به ویژه غرب استان اصفهان رخ داد، کمبود ۶۰ درصدی بارش‌ها در فصل پاییز و زمستان به قدری زمین و طبیعت منطقه را تشنه و نیازمند آب کرده بود که بارش‌های اخیر نتوانست زمینه را برای افزایش ذخایر آبی پشت سد زاینده رود و افزایش میزان آب‌های در جریان استان فراهم کند تا در نهایت این بحران و خطر جدی به خانه آخر یعنی آب شرب شهروندان نیز سرایت کند.

سید اکبر بنی‌طبا، سخنگوی اداره آب و فاضلاب استان اصفهان در رابطه با قطعی آب در بعضی از مناطق اصفهان در روز‌های گذشته به رسانه‌ها گفت: موضوع افت فشار و این‌که بعضاً در طبقات فوقانی و حتی شاید همکف، دیروز برخی مناطق اصفهان با قطعی آب مواجه شدند، واقعیتی است که رخ داد.

وی افزود: با توجه به کاهش نزولات جوی و میزان بارشی که امسال نسبت به سال آبی گذشته داشتیم که حدوداً بارش‌ها یک سوم سال گذشته بوده، طبیعتاً بر ذخیره سد زاینده‌رود تأثیر گذاشته است.

سخنگوی اداره آب و فاضلاب استان اصفهان ادامه داد: حدوداً ۹۰ درصد از آب مورد نیاز شهر اصفهان از سد زاینده‌رود و انتقال به تصفیه‌خانه آب اصفهان تأمین می‌شود؛ آب ۵۵ شهر دیگر که با اصفهان مجموعاً ۵۶ شهر شده و ۳۰۰ روستا نیز از طریق زاینده‌رود تأمین می‌شود.

وی ادامه داد: طبیعتاً به دلیل این‌که منابع داخلی یا منابع محلی شهر اصفهان برای تأمین آب شرب حداکثر ۱۰ درصد بوده است، وقتی آب تصفیه‌خانه یا آب خروجی سد زاینده‌رود کم می‌شود، طبیعتاً اثر خیلی زیادی بر شبکه توزیع آب اصفهان دارد و ما خودمان می‌پذیریم.

بنی‌طبا توضیح داد: در دو روز گذشته با توجه به این‌که آب ورودی به تصفیه‌خانه یا به قولی آبی که از سد خارج شده و از طریق تونل به سمت تصفیه‌خانه هدایت شده، تقریباً ۳۰ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کمتر شده و آب کمتری تحویل اداره آب و فاضلاب شد که با مشکل مواجه شدیم.

وی اضافه کرد: طبیعتاً وقتی ۳۰ درصد آب تحویل داده شده به تصفیه‌خانه یکباره کاهش پیدا کند، شوکی به شبکه توزیع ما وارد می‌شود و ما هم قبول داریم، ولی راهکار دارد و آن مدیریت مصرف آب است.

سخنگوی اداره آب و فاضلاب استان اصفهان تصریح کرد: تمهیداتی که متولیان تأمین آب در استان برای مدیریت آب زاینده‌رود دنبال می‌کنند، همه به خاطر حفاظت و صیانت از این آب است که به خاطر کاهش نزولات جوی این آب را تا تابستان و سال آبی جدید برسانند که اصفهان در شرایط قطعی مطلق آب زاینده‌رود قرار نگیرد.

وی تأکید کرد: البته پیگیری می‌کنیم که شرایط به نحوی تدبیر شود که این شوک ۳۰ درصدی یک دفعه وارد نشود.

بنی‌طبا در ادامه عنوان کرد: راه برون‌رفت از این حالت تنها مدیریت مصرف است، اگر مردم راهکار‌های کاهش مصرف آب را عملی کنند صد درصد می‌توانند ۳۰ درصد مصرفشان را کاهش دهند.

وی در توضیح راهکار‌های کاهش مصرف آب گفت: مردم حتماً از لوازم کاهنده مصرف آب از جمله شیرآلات کاهنده استفاده کنند؛ کل این پک لوازم کاهنده مصرف ۵۰ هزار تومان است، یعنی اگر سرشیر‌ها یا دوش‌های کاهنده را استفاده کنند حداقل ۳۰ درصد مصرف آب در منازل کاهش پیدا می‌کند که یک عدد قابل توجهی است و می‌توانند ما را در توزیع آب کمک کنند که بتوانیم از تابستان و مرحله تنش آبی بگذریم.

سخنگوی اداره آب و فاضلاب استان اصفهان همچنین تأکید کرد: دومین توصیه جدی من این است که وقتی با افت فشار مواجه می‌شویم، طبیعتاً یکسری مشترکینی که غیرمجاز پمپ‌های آبشان را بر روی انشعابشان نصب کرده‌اند، پمپ را روشن می‌کنند که باعث اختلال در شبکه توزیع آب می‌شود و برای دیگر همسایه‌ها و مشترکان ایجاد می‌کنند.

آنچه در روز‌های اخیر برای بسیاری از شهروندان شهر اصفهان رخداد، هرچند به معنای جیره بندی آب و مشکل اساسی و غیر قابل مدیریت در زمینه تأمین آب شرب نیست، به خوبی نشان می‌دهد که وضعیت منابع آب به ویژه آب شرب در این شهر و اطراف آن اصلاً مطلوب نیست و شرایط به قدری نگران کننده و بحرانی است که حتی مسئولان و متولیان منابع آب استان نیز نمی‌توانند از این بحران و تأیید آن چشم پوشی کنند.

این وضعیت در حالی است که هنوز کشاورزان شرق اصفهان چشم به راه تأمین منابع آب کافی برای کشاورزی هستند و از آن سو نیز آب شرب شهر بزرگ و مرکزی دیگری مثل شهر یزد به منابع آب پشت سد زاینده رود وابسته است.

به این شرایط بحرانی باید بلاتکلیفی و مخالفت‌های جدی سوی مسئولان و مقامات استان‌های غربی کشور مبنی بر صدور مجوز برای اجرای طرح‌های انتقال آب را اضافه کرد؛ شرایط بحرانی و پیچیده‌ای که شاید دو راهکار جدی و عملیاتی بیشتری برای کاهش خسارت‌های آن به ذهن متبادر نشود.

نخست اینکه مردم و مسئولان شهر اصفهان و مناطق مجاور باید به سرعت و به شکل جدی سیاست‌های کاهش مصرف آب شرب را در دستور کار خود قرار دهند و از مصرف بی رویه و بلاوجه منابع آب به شکل جدی خودداری کنند.

دیگر آنکه سیاست‌های تشویقی برای کاهش موج مهاجرت به شهر اصفهان و وارونه کردن موج‌های مهاجرتی به خارج از شهر اصفهان و مناطق پر آب استان شاید بتواند به عنوان راهکاری دیگر، زمینه‌ها را برای حل مشکل در کوتاه مدت و میان مدت فراهم کند.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت خبری تابناک ، تاریخ انتشار 15 خرداد 97، کدمطلب:۸۰۵۴۳۶، www.tabnak.ir