شعار سال: مداخلات روانشناسی به منظور کمک به وضعیت روحی و روانی زلزله زدگان با محوریت بهزیستی پس از وقوع این حادثه در مناطق زلزله زده آغاز شد و اکنون نیز پس از گذشت هفت ماه نتایج امیدوارکننده ای از این مداخلات به دست آمده است.

متخصصان حوزه روانشناسی معتقدند که در حوادث بزرگی مانند بلایای طبیعی و جنگ اگر تا سه درصد جمعیت مردم این مناطق اقدام به خودکشی کنند طبیعی است که در ارتباط با زلزله کرمانشاه به عنوان یک حادثه بزرگ این رقم در حد نیم درصد بوده است.

مدیرکل بهزیستی استان کرمانشاه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا به تشریح اقدام های انجام شده توسط گروه های روانشناسی اعزامی به مناطق زلزله زده پرداخت و گفت: فعالیت این گروه ها تا پایان امسال ادامه دارد.

**مداخلات روانشناسی تاثیرگذار بود

مدیرکل بهزیستی استان کرمانشاه در ارتباط با فعالیت گروه های روانشناسی در مناطق زلزله زده گفت: پس از وقوع زلزله بهزیستی 53 تیم مشاوره را به مناطق زلزله زده اعزام کرد و مداخلات آنها از آن زمان آغاز شد و روانشناسان براساس علم روانشناسی اعلام کردند که نتایج این مداخلات به صورت علمی پس از گذشت 6 ماه از حادثه خود را نشان می دهد.

دکتر امید قادری، از غربالگری روانشناسی 75 هزار و 380 نفر در مناطق زلزله زده خبر داد و افزود: از این تعداد پنج هزار و 800 نفر به عنوان اولویت اول و 13 هزار نفر نیز به عنوان اولویت دوم شناسایی شدند.

او توضیح داد که افراد دارای اولویت اول افراد حساسی هستند که نیاز به مراقبت بیشتری دارند و باید زیرنظر باشند و اولویت دوم هم اگرچه وضعیت بهتری نسبت به اولویت اول دارند اما این افراد نیز باید زیرنظر روانشناسان باشند.

وی با بیان اینکه براساس شاخص های علم روانشناسی، مداخلات برای افراد آسیب دیده روحی روانی بعد از 6 ماه تاثیر خود را نشان می دهد، گفت: براساس نتایج این مداخلات، وضعیت روحی روانی زلزله زدگان نسبت به حوادث مشابه در سطح دنیا و ایران بهتر است.

** فعالیت 106 روانشناس در مناطق زلزله زده

مدیرکل بهزیستی کرمانشاه در ادامه گفت: پس از وقوع زلزله، 106 روانشناس در قالب 53 تیم 2 نفره شامل خانم و آقا به مناطق زلزله زده اعزام شدند که مدیران علمی این تیم ها از اعضای هیات علمی دانشگاه رازی بودند و توسط این اساتید آموزش دیدند.

قادری افزود: برای هر منطقه روانشناسان بومی انتخاب کردیم تا با فرهنگ مناطق آشنایی داشته باشند و بتوانند بهتر و بیشتر ارتباط برقرار کنند.

او گفت: روانشناسان در ابتدای حضور خود در مناطق زلزله زده هفت سوال کلیدی را در قالب طرح غربالگری از همه ساکنان پرسیدند تا براساس متدهای علمی به این نتیجه برسند که فرد در چه مرحله ای از آسیب است و آیا استرس، اضطراب، استرس پس از سانحه، افکار خودکشی دارد و یا نه.

وی در ادامه با بیان اینکه در مرحله اول 75 هزار و 380 نفر فرم غربالگری را پر کردند، گفت: این مرحله از ابتدای وقوع زلزله یعنی در آبان آغاز و در نیمه اول اسفند 96 به پایان رسید.

مرحله دوم این طرح از نیمه دوم اسفند شروع شده و مراحل اجرای آن به این صورت است که از میان پنج هزار و 800 نفری که براساس نتایج غربالگری نیاز به مداخله بیشتری دارند شناسایی شده و در این مرحله بر روی آنها اقدام های بیشتری انجام می شود.

قادری تاکید کرد که این افراد نیاز به مداخلات و حمایت بیشتری دارند چرا که با اضطراب روبرو هستند و سوگ دیده اند و از آنجایی که گروه های آسیب پذیری هستند و ممکن است از قبل نیز دچار بیماری های روانی خاصی بوده باشند باید حمایت بیشتری شوند.

** ادامه مداخلات تا پایان امسال

مدیرکل بهزیستی استان کرمانشاه با بیان اینکه مداخلات روانشناسی با محوریت بهزیستی به دستور استاندار تا پایان امسال ادامه دارد، گفت: سال گذشته هشت میلیارد ریال اعتبار برای این موضوع اختصاص دادیم و امسال نیز اعتبار مورد نیاز را تامین خواهیم کرد.

قادری به برگزاری پنجمین جلسه بازسازی روانی - اجتماعی مناطق زلزله زده با حضور معاون سیاسی و امنیتی استانداری کرمانشاه در هفته گذشته اشاره کرد و افزود: در این جلسه مقرر شد برنامه های روانی - اجتماعی در مناطق زلزله زده با همکاری سایر دستگاه های عضو، کماکان با محوریت بهزیستی انجام شود و در بازه زمانی 15 روز یک بار مسائل مورد بررسی قرار بگیرد.

وی اظهار داشت: بهزیستی برای ادامه اجرای این طرح مشکلی از نظر نیرو و اعتبار ندارد و طرح را امسال نیز اجرا می کنیم.

وی یادآوری کرد که تیم های اورژانس اجتماعی با شماره تماس 123 در مناطق زلزله زده فعال هستند و آماده انتقال افراد دارای مشکلات روحی روانی می باشند.

او همچنین از مردم خواست اگر موردی را مشاهده کردند با این شماره تماس بگیرند تا توسط تیم های اورژانس اجتماعی مورد بررسی قرار گیرد.

وی گفت: تمام فعالیت های تیم های اورژانس اجتماعی و تیم های روانشناسی فعال در مناطق زلزله زده به صورت رایگان ارائه می شود.

وی افزود: مناطق زلزله زده را به 9 منطقه تقسیم کرده ایم و تیم های روانشناسی در هر یک از این مناطق مستقر شده اند و مشغول ارائه خدمات هستند.

** آمار خودکشی در مناطق زلزله زده بالا نیست

مدیرکل بهزیستی کرمانشاه در ادامه سخنان خود با تاکید بر اینکه مداخلات تخصصی در حوزه مسائل اجتماعی را باید به دست روانشناس داد، گفت: نمی شود گفت که زلزله باعث شده در منطقه سرپل ذهاب افسردگی زیاد شده و به تبع آن افراد دست به خودکشی می زنند چرا که براساس آمارهای استخراج شده از طرح غربالگری این موضوع تایید نشده است.

قادری با بیان اینکه آمار خودکشی در سال 96 در استان با وجود وقوع حادثه زلزله 16 درصد نسبت به سال 95 کاهش داشت، افزود: این آمارها نشان می دهد که برخلاف شایعات مطرح شده در شبکه های اجتماعی فضای مجازی، آمار خودکشی در مناطق زلزله زده استان افزایش نیافته است.

وی از رسانه ها خواست از انتشار اخبار ناامید کننده خودداری کنند و مردمی را که دچار مصیبت و مشکلات فراوانی شده اند به آینده امیدوار نمایند.

وی تصریح کرد که آمار نشان می دهد که واقعا مشکل آنچنان جدی و حادی در مناطق زلزله زده وجود ندارد و همه مسائل زیر رصد و کنترل بهزیستی است.

مدیرکل بهزیستی کرمانشاه اظهار داشت که شدت، وسعت و میزان خرابی های ناشی از زلزله استان بالا بود و مشابه آن در دنیا کمتر اتفاق افتاده است که به تناسب این شدت و وسعت و براساس آمارهای استخراج شده از طرح غربالگری مواردی مانند افکار خودکشی در این زلزله از نرم استاندارد آن هم کمتر بود.

قادری تصریح کرد در بلایای مشابه در کشورهای مختلف دنیا و ایران که این غربالگری انجام شده تا سه درصد جمعیت غربالگری شده اگر افکار بسیار خطرناک مانند افکار خودکشی داشته باشند می گویند از نرم نگذشته و طبیعی است که در حادثه زلزله کرمانشاه کمتر از نیم درصد بود.

وی تصریح کرد: کاهش خودکشی 2 دلیل داشت که یک دلیل اصلی آن به باورهای فرهنگی مردم بر می گشت و دوم هم همدلی ملت و مسئولان با مردم مناطق زلزله زده بود که در روزهای اول به کمک آنها شتافتند و آنها را تنها نگذاشتند که این کمک ها نوعی تسکین بود و بیشتر مردم از نظر روانی بازسازی شدند و احساس کردند تنها نیستند.

او گفت: براساس نتایج غربالگری و در مقایسه با حوادث و بلایای مشابه در دنیا نه تنها افکار خودکشی در مناطق زلزله زده استان اضافه نشده بلکه کمتر هم شده است.

وی با اشاره به فعالیت گسترده شبکه های اجتماعی در زمان وقوع زلزله و بعد از آن گفت: این شبکه ها آثار مثبت و منفی داشتند و از یک طرف به نگرانی های مردم اضافه می کردند و مباحثی مانند خودکشی افراد را مطرح می کردند که صحت نداشت و بزرگنمایی بود.

وی همچنین اضافه کرد: بهزیستی به موقع با اعزام گروه های روانشناسی، به یاری زلزله زدگان شتافت و توانست وضعیت مردم را به کنترل خود در آورد و این حضور سریع و به موقع مانع از بروز آسیب های بیشتر شد.

قادری با بیان اینکه طرح سیستم ارجاع و غربالگری تعریف شده است، گفت: از طریق اورژانس اجتماعی به افراد نیازمند به مداخلات کمک می کنیم و اگر هم مشکل حادی داشته باشد در مراکز درمانی بستری می شود.

مدیرکل بهزیستی کرمانشاه در ادامه سخنان خود با بیان اینکه مسائل روحی روانی چند عاملی است، گفت: موضوعی مانند خودکشی در افراد تنها به یک دلیل انجام نمی شود بلکه براساس متدهای روانشناسی فرد باید چندین عامل داشته باشد که براثر آنها افکار خودکشی به ذهن او خطور کند.

زمین لرزه 7.3ریشتری 21 آبان سال 96 که در 11 کیلومتری بخش ازگله و 32 کیلومتری شهرستان سرپل ذهاب در غرب کرمانشاه به وقوع پیوست 620 کشته و 12 هزار و 386 مصدوم برجا گذاشت.

علاوه بر خسارات جانی، این زلزله به 10 شهرستان و یک هزار و 930 روستای استان کرمانشاه خسارت وارد کرد و براساس ارزیابی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی حدود 100 هزار واحد مسکونی شهری و روستایی آسیب کلی و جزئی دیدند.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری جمهوری اسلامی ، تاریخ انتشار 22خرداد 97، کدمطلب: 82940851 ، www.irna.ir