شعارسال: در ۱۵ کیلومتری مرکز خراسان شمالی روستایی به نام مطرانلو وجود دارد که چند صباحی است در این روستا به همت تعدادی از جوانان مکانی برای پرورش ماهیان زینتی ساخته و محیا شده که بهنوعی اکنون بزرگترین مجموعه پرورش ماهی تزیینی در خراسان شمالی را شامل میشود.
هادی یزدانی یکی از همین جوانان است که دراینارتباط میگوید: ما حدود یک سال و نیم الی دو سال است این مجموعه را راهاندازی کردهایم.
وی در ارتباط با شروع این کار ادامه میدهد: ابتدا از یک اتاق کوچک با سرمایه ۲۰۰ هزارتومانی شروع بهکار کردم که در آن مقطع آکواریومها کوچک بودند و تنوع ماهی کم بود و فقط یک نوع ماهی برای عرضه به بازار داشتم.
این جوان خوشفکر بجنوردی در ادامه میافزاید: بعد از مدتی به یک مکان ۴۰ متری رفتیم و در آنجا چیزی بالغبر ۱۳ تا ۱۵ میلیون سرمایه کردیم و درنهایت زمانی که هزینههایمان کامل برگشت و متوجه شدیم که این کار پتانسیل و بازدهی خوبی دارد و سال ۹۵ به مکان کنونی عزیمت کردیم و با سرمایهای حدود ۳۰۰ میلیون تومان شروع بهکار کردیم.
وی از به طول انجامیدن شش ماه زمان برای ساخت این مکان خبر میدهد و میگوید: اکنون به تولید انبوه رسیدیم و حدود دو برابر سرمایه اولیه اندوخته داریم.
او در رابطه با ظرفیت بازار ماهی تزئینی میگوید: ظرفیتهای بازار هنگام ورود به آن شناسایی میشود و زمانی که وارد بازار شدیم دیدیم که ما هرچه قدر تولید میکنیم خواهان برای این ماهیها وجود دارد و از همان ابتدا شاهد آن بودیم که نیاز مشتریهای انگشتشمار ما بیشتر از تولید است و به همین خاطر ما به فکر گسترش کار خود افتادیم.
بروکراسی اداری طولانی، آفت سرمایهگذاری
مصطفی توحیدیان که با آقای یزدانی شراکت دارد از برخی سنگاندازیها نسبت به این کار دلخور بوده و میگوید: نهادهای دولتی علاوه بر اینکه کمک دست ما نبودند کار را کندتر کردند و چهبسا اگر ما از اول به این نهادها دل نبسته بودیم با هزینه پایینتری میتوانستیم کار خود را گسترش دهیم
وی اجرای قوانین را به دلیل سفتوسخت بودن آن نوعی سنگاندازی میداند و میگوید: خیلی از ادارات به ما کمک کردند و تا جایی که امکان داشت قوانین را منعطف کردند تا ما توانستیم این تولیدی ماهی را راهاندازی کنیم.
توحیدیان همچنین با اشاره بهنظام دلالی قوی در ایران میگوید: دلالان آنقدر قوی هستند که از خود تولیدکنندگان بیشتر سود میبرند و به همین خاطر تولیدکننده همیشه ضعیف میماند.
دست ارز بر گلوی تولیدکنندگان
او در ادامه با اشاره به وضعیت کنونی بازار و نوسانات قیمت ارز میگوید: مشکلی که اکنون با آن دستبهیقه هستیم همین نوسانات قیمتهاست که کمی بازار را ضعیف کرده است.
یزدانی ادامه میدهد: درواقع زمانی که نوسانات قیمت زیاد میشود فروش سخت میشود و به این شکل به دلیل بالا رفتن هزینههایی از قبیل غذای ماهی، بیمه و دستمزد کارگران مجبور به افزایش قیمت محصول خود هستید که بهعنوانمثال چند ماه است قیمت غذای ماهی دو برابر و بیشتر از آن شده و مجبوریم قیمت ماهی را بالا ببریم.
وی افزایش قیمتها را از ابتدای سال جدید میداند و تصریح میکند: این نوسانات با بالا رفتن قیمت دلار آغاز شد و چون غذای ماهی یک کالای وارداتی است قیمت آن متأثر از قیمت ارز بوده و در حال حاضر سعی میکنیم ماهیها را تا حد ممکن دپو کنیم و به بازار عرضه نکنیم.
این جوان کارآفرین بجنوردی همچنین از سود دلالان میگوید و ادامه میدهد: معمولاً یک سری افراد سرشناس که با مغازهدارها آشنا هم هستند بهعنوان معتمد، خریدار ماهیهای ما هستند و معمولاً سودی که واسطهها کسب میکنند تقریباً دو برابر تولیدکننده است و در حال حاضر به دلیل نامشخص بودن اوضاع بازار امکان گسترش کار وجود ندارد اما اگر وضعیت بازار و درآمد بهتر شود ما حاضر به گسترش هستیم.
سنگاندازیهای مداوم
توحیدیان در تشریح اتفاقات و سنگاندازیهای مداوم صورت گرفته در راهاندازی این مجموعه میگوید: زمانی که اسناد مالکیت زمین کارگاه پرورش ماهی را برای گرفتن مجوز به اداره مربوطه تحویل دادیم، کارشناسی مسئول از تأیید امتناع کرد، این در حالی بود که معاون حقوقی وی روی این قضیه تأکید داشت که این سند رسمی کشور است و در دادگاه برای ما جای پیگیری دارد اما آن مدیر بازهم امتناع میکرد و درنهایت ما را از اتاقش بیرون انداخت.
وی میگوید: برای گرفتن گاز کارگاه نیز با مشکل مواجه شدیم بهطوری که بعد از تأییدیه اداره جهاد کشاورزی اداره دیگری بایستی این تأییدیه را امضا میکرد تا اداره گاز برای اعطای انشعاب اقدام میکرد، که متأسفانه آن اداره به هر دلیل و بهانهای از امضا و تأیید خودداری کرد.
او همچنین از دیگر نهادها نیز دلپری دارد و میگوید: بنیاد مسکن باید تأیید میکرد که این ملک در اراضی روستایی نیست که بعد از تحویل استعلامات کافی، اصرار بر سرکشی داشتند این در حالی است که معمولاً برای ورود به منطقه روستایی نیاز به بازدید است تا از مزایای این موضوع استفاده شود و نه خارج از روستا بودن که همین کار نیز باعث به تعویق افتادن زمان بهرهبرداری میشد.
توحیدیان میافزاید: درجایی دیگر نظاممهندسی بااینکه فقط به ۲ استعلام از آب منطقهای و دامپزشکی نیاز داشت اصرار داشت که ما باید به دنبال ۲۰ استعلام باشیم.
وی میگوید: با بررسی دقیق قوانین مربوطه متوجه شده که درجایی که قرار باشد زمین کشاورزی برای یک هتل تغییر کاربری داده شود نیاز به ۲۰ استعلام دارد نه پرورش ماهی که بهرهوری و راندمان آن زمین را افزایش میدهد که البته رئیس امور اراضی استان با دخالت در این موضوع نیاز به استعلامات اضافه را رد کرد و این نشان میدهد که کارشناسان در پارهای از ردهها توجیه نیستند.
این جوان بجنوردی ادامه داد: ما بااینکه به قوانین مسلط بودیم اما به خاطر همین سنگاندازیهای فراوان پس از انتظاری یکساله توانستیم مجوز یک کار کوچک را بگیریم.
یزدانی در بخش دیگر از این مصاحبه گریزی به بانکها نیز زد و گفت: بااینکه بانک فقط یکششم از هزینههای ما را بهصورت وام تقبل کرده بودند اما تأکید و اصرار داشتند که پروژه به نام آنها ثبت شود و بهعنوان حمایتکننده مطرح باشد.
وی همچنین در خصوص بازپرداخت وام نیز میگوید: بعد از یک دوره استراحت ۶ ماهه که پسازآن بازپرداخت اقساط آغاز میشود، ناگهان بانک مربوطه اقساط این ۶ ماه را بهصورت یکجا مطالبه میکند و کاری که در ابتدای راه برای رسیدن به درآمد است ضربه شدید میخورد.
یزدانی عدم استفاده از تسهیلات بانکی تا حد ممکن را مسیر ماندن در فضای رقابت و تولید میداند.
وی همچنین با اشاره به نظر کارشناسان اقتصادی برنامه پایش که از رسانه ملی پخش میشود گفت: همانطور که شاهد بودیم طبق اشاره برنامه پایش فضای اداری و بروکراسی اداری خراسان شمالی در کل کشور بدترین شرایط را برای کسب و کار دارا است.
ترس و عدم توجیه بودن کارشناسان باعث طولانی شدن روند سرمایهگذاری
وی در ادامه با گلایه فراوان میگوید: تعدادی از مسئولین توجیه نیستند و تعدادی ترس دارند که انجاموظیفه برای آنها تبعاتی داشته باشد و قوانینی که در کل کشور در حال اجراشدن است در خراسان شمالی بهصورت سلیقهای اجرا میشود.
توحیدیان همچنین در خصوص سرمایهگذاری میگوید: یک سرمایهگذار زمانی برای سرمایهگذاری انتظار میکشد که با سرعت به مرحلهی تولید برشد، اما الآن برای یک استعلام، سرمایهگذار باید ۶ ماه صبر کند تا جواب آن اعلام شود و استعلام بعدی به همین شکل که یک تولیدکننده و سرمایهگذار یک الی دو سال فقط باید به دنبال استعلامات برای اخذ مجوز باشد، این در حالی است که در کشورهای دیگر خلاف این روند را شاهد هستیم.
وی همچنین مبهم بودن قوانین را عاملی دیگر در دستاندازی در ایجاد واحدهای تولیدی میداند و اظهار میدارد: قوانین ما مبهم است زیرا قانونگذار زمانی که قانون را تصویب میکند به جزئیات بندهایش توجه لازم را ندارد تا از تفسیرهای مختلف جلوگیری کند. برای مثال احداث یک سری از مشاغل در زمینهای کشاورزی بلامانع است اما در ادامه قانونگذار صادر کردن مجوز را منوط به تأیید جهاد کشاورزی دانسته، منتهی برای این تأیید ضوابط، ملاکهایی قرار داده نشده است که دقیقاً، همین نکته ابهام مسبب برخورد سلیقهای شده است.
این کارآفرین بجنوردی دلیل عدم اشتیاق سرمایهگذاران بزرگ به استان خراسان شمالی را در همین مکدر بودن فضای مجوزها میداند.
تنوع و اصلاح نژاد ماهی راهی برای بقا در بازار
وی با اشاره به بازار رقابتی این شغل افزود: برای هضم نشدن در بازار نیاز به تنوع و رقابت با ماهیان زینتی وارداتی است که سالیانه بالغبر ۲۰ میلیارد تومان ارز از کشور صرف این ماهیان وارداتی میشود، همچنین در کنار تنوع باید اصلاح نژاد برای تکثیر انواع بیشتر ماهیان وجود داشته باشد تا در بازار رقابت برای سالیان متمادی حرف برای گفتن باشد.
یزدانی در انتها با اشاره به اینکه با یک سرمایهی کم و یک مکان مناسب در حد یک اتاق در منزل میتوان به درآمد رسید افزود: پرورش ماهی زینتی نیاز به تجهیزات پیشرفته ندارد بلکه نیاز به تجربه و علم به همراه ممارست در کار دارد و هرچقدر در سرمایهگذاری ریسکپذیرتر پیش بروید میتوانید درآمد بیشتری کسب کنید.
سایت شعارسال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از خبرگزاری فارس، تاریخ انتشار:9مرداد1397 ، کدخبر: 13970509000287: www.khorasan-shomali.farsnews.com