شعار سال: در حالی که کشور از لحاظ ارزی در شرایط خاص قرار دارد و امسال نیز سال حمایت از تولید داخل نام‌گذاری شده، وزیر صنعت اختیارات حجتی وزیر جهاد کشاورزی را دور زده و طی طرحی در هیئت دولت به دنبال واردات شیر خشک با ارز یارانه‌ای است. با آن‌که مجلس نسبت به اختصاص ارز یارانه‌ای برای واردات کالاهای اولویت‌دار بارها تذکر داده است، اما ظاهرا برخی وزرا در هیئت دولت کار خود را انجام می‌دهند. با وجود آن‌که قانون انتزاع مصوب مجلس به صراحت اعلام کرده است که تمام وظایف تولید و تنظیم بازار و ثبت سفارش محصولات کشاورزی به حجتی وزیر جهاد کشاورزی سپرده شده است، اما شریعتمداری، وزیر صنعت، ‌معدن و تجارت، طی چند روز گذشته طرحی را در هیئت دولت مطرح کرده که به دنبال برداشتن ممنوعیت واردات شیرخشک، کاهش تعرفه واردات از ۴۰ به شش درصد و اختصاص ارز یارانه‌ای با نرخ چهار هزار و 200 تومانی برای واردات این محصول است.

هشدار نسبت به هدررفت ارز یارانه‌ای و واردات شیر خشک

این تجربه تلخی است که در سال‌های ۹۱ -۹۲ هم با نوسات نرخ ارز اتفاق افتاد و با اختصاص ارز یک‌هزار و 226 تومانی و واردات ۲۵ هزار تن شیرخشک، صنایع شیرخشک را به خاک سیاه نشاند، تا جایی که به گفته سیاوش سلیمی، دبیر انجمن صنایع شیرخشک، ۸۰۰ میلیارد تومان ظرف سه سال هزینه شد تا بتوانیم بازار شیر خشک را پس از واردات بی‌رویه متعادل کنیم. این در حالی است که ۸۰ تا ۹۰ هزار تن شیر خشک سالانه در کشور تولید می‌شود که تنها ۶۰ تا ۷۰ هزار تن آن مصرف داخلی است و مابقی باید صادر شود. هنوز از یاد نبرده‌ایم که باکری، دبیر انجمن صنایع لبنی، بارها و بارها طی دو سال گذشته از تلنبار شدن شیر خشک صنایع لبنی در انبار گفته بود و این‌که باید دولت به صادرات آن کمک کند. نتیجه آن شد که دولت ۲۰۰ میلیارد تومان مشوق صادرات برای این امر اختصاص داد و بازار صادراتی این محصول رونق گرفت، اما به یک‌باره طی چند هفته اخیر محمد شریعتمداری باز هم در اقدامی خارج از وظایفش صادرات شیر خشک را ممنوع اعلام کرد.

۲۰ هزار تن مازاد شیرخشک تولید داخل داریم

سلیمی به این نکته هم اشاره می‌کند که 30 کارخانه شیر خشک در کشور فعال هستند و روزانه دو هزار و 500 تن شیر از دامداران تحویل می‌گیرند و اگر تولید شیر خام کشور را روزانه 30 هزار تن محاسبه کنیم، این رقم هشت درصد شیر موجود در کشور می‌شود که فرآوری و تبدیل به شیر خشک شده و باز خود کارخانجات از شیرینی و شکلات گرفته تا صنایع لبنی آن را خریداری کرده و در فرمولاسیون استفاده می‌کنند. وی اضافه می‌کند: چیزی حدود روزانه دو هزار تن شیرخشک تولید می‌کنیم که به راحتی نیاز کشور را تأمین می‌کند و احتیاجی به واردات نیست و جای سوال دارد که برای شیر خشک ارز یارانه‌ای در نظر گرفته‌اند که این موضوع جز هدر دادن ارز کشور و ایجاد مشکل برای تولید داخل نیست. در عین حال طبق اعلام انجمن صنفی گاوداران تولید شیر خام و به تبع آن شیر خشک در پنج ماهه امسال نه تنها کاهش نیافته، بلکه 8/10 درصد افزایش هم داشته است.

لابی صنایع لبنی برای واردات و کاهش قیمت شیر

علیرضا عزیزاللهی، مدیرعامل اتحادیه مرکزی دامداران ایران، هم در واکنش به بحث‌هایی که طی یکی-دو هفته اخیر در ستاد تنظیم بازار بر سر تولید شیر خام و شیر خشک مطرح است، می‌گوید: صنایع لبنی با لابی گسترده‌ای که با وزارت صنعت دارند، می‌خواهند شیر خام را با قیمت ارزان‌تر از دامداری بخرند و چون این امکان وجود ندارند، بحث کاهش عرضه شیر و نیاز به واردات را مطرح می‌کنند تا با این اهرم و افزایش عرضه شیر خشک وارداتی قیمت شیر تولید داخل را پایین بیاورند و اگر این طرح در هیئت دولت مصوب شود، بازار بهم می‌ریزد.

عباس پاپی‌زاده، نماینده مردم دزفول و عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی، نیز درباره تلاش برای واردات شیر خشک آن هم با ارز یارانه‌ای می‌گوید: تاکنون نه تنها درباره شیر خشک بلکه در موارد دیگر دست‌اندازی‌های زیادی نسبت به قانون تمرکز از سوی وزیر صنعت، ‌معدن و تجارت اتفاق افتاده است و از طریق شورای اقتصاد بسیاری از وظایف را در اختیار گرفته است. وی به صراحت گفت: به دلیل نفوذ کلام وزیر صنعت در هیئت دولت اجرای برخی قوانین تمرکز وظایف در بخش کشاورزی ابتر می‌ماند، چرا که شیر خشک اگرچه مصرف دوگانه دارد، اما به دلیل آن‌که تولید داخلی آن در بخش کشاورزی است، باید میزان واردات و ثبت سفارش آن هم از طریق وزارت جهاد کشاورزی تأیید شود.

تاب‌آوری دولت نسبت به ناملایمات بازار پایین است

پاپی‌زاده به این نکته هم اشاره می‌کند که دولت تاب‌آوری‌اش نسبت به ناملایمات بازار بسیار پایین است و تا عده‌ای سوءاستفاده‌گر و واسطه محصولی را در یک نقطه کشور احتکار می‌کنند، بازرگانان به دنبال واردات می‌روند. مگر در دهه اول انقلاب و تا سال ۷۰ با کمبود شیر خشک مواجه نبودیم و این محصول جیره‌بندی نمی‌شد، پس چرا الان که تولید داخل بیش از نیاز است، آقایان تصمیم می‌گیرند که صنایع داخلی را زمین بزنند؟ قطعاً نمایندگان مجلس در این موضوع ساکت نمی‌مانند.

گفتنی است بحث آزاد شدن واردات شیر خشک و اختصاص ارز یارانه‌ای به این محصول دو روز پیش در هیئت دولت مطرح شد که به نتیجه نرسید و این موضوع برای تصمیم‌گیری نهایی در شورای اقتصاد مطرح می‌شود. باید منتظر بود و دید زور خواص در بدنه دولت به نظرات کارشناسی در شورای اقتصاد می‌چربد یا خیر!

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه سبزینه تاریخ انتشار ------، کدمطلب: 54720، www.sabzineh.org