تبعیض دستمزدی میان زنان و مردان

«در پس شکاف جنسیتی چه چیزی نهفته است؟» گزارش دستمزد جهانی 2018 با این سؤال کلی منتشر شده است. همین مسأله نشان می‌دهد که تفاوت دستمزدهای میان زن و مرد در حال حاضر مهم‌ترین چالشی است که در بازار کار جهان وجود دارد. جدیدترین گزارش دستمزد ILO که بر مبنای آمار ۱۳۶ کشور و منطقه است، نشان داده که رشد جهانی دستمزد آهسته بوده است.

شعار سال: گای رایدر، مدیر کل سازمان بین‌المللی کار می‌نویسد:«آنچه اکنون دیده می‌شود رشد آهسته دستمزد است که به مانعی برای دستیابی به رشد اقتصادی پایدار تبدیل شده است. روند رشد جهانی دستمزد نگران کننده است و این رشد کند دستمزد احتمالاً در سال ۲۰۱۸ ادامه پیدا خواهد کرد.» بر اساس گزارش دو سالانه سازمان بین‌المللی کار (ILO)، رشد جهانی دستمزد از ۲.۴ درصد در سال ۲۰۱۶ به ۱.۸ درصد در سال ۲۰۱۷ کاهش پیدا کرده و به پایین ترین نرخ از زمان بحران مالی سال ۲۰۰۸ رسیده است.

نابرابری جنسیتی «غیرقابل توضیح»
در کل جهان، زنان حدود 20 درصد کمتر از مردان حقوق دریافت می‌کنند. در بخشی از این گزارش آمده است:«آیا مردان پول بیشتری می‌گیرند چرا که تحصیلات بیشتری دارند؟ ویژگی‌هایی دارند که باعث افزایش بهره وری می‌شود؟» پس از این گزاره‌ها، سازمان جهانی کار با روش تحقیق علمی نشان داده است که چنین مسائلی صحت ندارد و شکاف اصلی دستمزدی در جهان به ویژگی‌های «غیرقابل توضیح» برمی‌گردد؛ ویژگی‌هایی که باعث می‌شود زنان در بسیاری از نقاط جهان برای کار یکسان، تحصیلات یکسان و تمام ویژگی‌های یکسان شغلی، پول کمتری نسبت به مردان دریافت کنند. در منطقه آسیا و اقیانوسیه، تفاوت دستمزد زنان و مردان 20 درصد، در شمال آفریقا و کشورهای عرب 18 درصد، در شمال امریکا 15.3 درصد، در اروپای شرقی و مرکزی و غرب آسیا 21 درصد و در امریکای لاتین هم 21 درصد است. نکته جالب آن‌که در کشورهایی با درآمد بالا، این شکاف جنسیتی گسترده‌تر است اما در کشورهایی با درآمد کم و متوسط شکاف جنسیتی میان کارگران، کمتر است. روزالیا آلوارز، متخصص حقوق و سنجش اقتصادی در سازمان جهانی کار می‌گوید:«برای کاهش این شکاف جنسیتی باید روی دست کم نگرفتن ارزش کار زنان تمرکز شود«.

وضعیت دستمزدها در نقاط مختلف جهان
در حالی که دستمزدها طی یک دهه گذشته در برخی از کشورهای به خصوص در چین رشد سریعی داشته است اما در بسیاری از کشورهای دیگر، میانگین دستمزد پایین و برای پوشش نیازهای کارگران و خانواده‌هایشان ناکافی بوده است. بدون در نظر گرفتن چین، رشد جهانی دستمزد از ۱.۸ درصد در سال ۲۰۱۶ به ۱.۱ درصد در سال ۲۰۱۷ کاهش پیدا کرده است. میانگین رشد دستمزد در اقتصادهای دارای درآمد متوسط یا اندک، قوی‌تر بوده اما تنوع زیادی میان کشورها و مناطق جهان وجود دارد.در اقتصادهای دارای درآمد متوسط یا اندک، ۵۰ درصد از حقوق بگیران در اقتصاد غیررسمی کار می‌کنند و یا در بخش غیررسمی حضور دارند یا کارگر غیررسمی در بخش رسمی هستند.در ۲۰ سال گذشته میانگین دستمزد واقعی در کشورهای در حال توسعه‌ و اقتصادهای نوظهور عضو گروه جی ۲۰ تقریباً سه برابر شده اما تنها ۹ درصد در کشورهای توسعه یافته گروه ۲۰ افزایش پیدا کرده است.