به نظر می‌رسد تهران راهی برای دور زدن تحریم‌های نفتی کشف کرده است و حالا نفت را در پلتفرم بورس انرژی بی‌نام به مشتریانی می‌فروشد که هویت آنها به دلیل مسائل امنیتی مخفی باقی می‌ماند به این ترتیب این مشتریان نفت را با واسطه یا بی واسطه در بازار‌های بین‌المللی می‌فروشند؛ خریداران بی‌نام‌ و نشانی که ۱۱ نوامبر، ۷۰۰ هزار بشکه نفت را با قیمت هر بشکه ۶۴.۹۷ دلار، خریدند و این قیمت ۹ درصد زیر قیمت شرکت ملی نفت ایران بود که همین امر انگیزه خوبی برای ورود سرمایه گذاران به این بازار شد.

بسیاری از تحلیلگران معتقدند ایران ممکن است به راه‌های متعددی برای کاستن از اثر تحریم‌های آمریکا بر صادرات نفتی‌اش متوسل شود و این تاکتیک‌ها شامل محموله‌های نفتی مخفی بدون ردیاب بر روی نفتکش، معاملات پایاپای، تخفیف در قیمت‌ها و تمدید اعتبارات بر فروش نفت باشد؛ تاکتیک‌هایی که در دوران محمود احمدی نژاد به کار بسته شد تا اقتصاد ایران که وابستگی شدیدی به نفت دارد بتواند سرپا بماند.

حسن مرادی استاد حقوق انرژی دانشگاه تهران درباره سازوکار بورس انرژی به رویداد۲۴ گفته است: فروش نفت خام در ۲ مرحله در بورس انرژی نشان دهنده این بود که این بازار می‌تواند با گذشت زمان و اجرای فضای سیاسی محلی برای این نوع تراکنش‌ها مهیا شود که قادرخواهد بود به عنوان ضربه‌گیر در مقابله با سناریوی تحریم‌ها عمل کند.

این کارشناس اقتصادی گفته است: حدود ۷۵۰ هزار بشکه نفت خام در مرحله اول فروخته شد که در ابتدا قیمت کمی بالاتر از شرکت ملی نفت بود و برای خریداران آن گونه که باید جذابیت اقتصادی نداشت، اما در مرحله دوم اصلاح قیمتی شد و کمی پایین‌تر از قیمت نفت شرکت ملی نفت عرضه شد که این بار توجیه اقتصادی بهتری برای سرمایه گذاران داشت و استقبال بیشتری شد.

به گفته مرادی بورس باید سود متعارفی به خریداران بدهد تا سرمایه‌گذار رغبت ورود به بازار‌های سرمایه را پیدا کند بنابراین مهم نیست که شرکت ملی نفت مقدار کمتری نفت بفروشد چرا که دربلندمدت اگر بورس انرژی نهادینه شود هم به سود بخش خصوصی است و هم به نفع شرکت ملی نفت خواهد بود.

او درپاسخ به این سوال که چرا نام خریداران نفتی باید در بورس انرژی مخفی بماند گفت: در تمام معاملات بین المللی این مسئله یک اصل است و خریداران حق ندارند هویت یکدیگر را افشا کنند؛ خصوصا اینکه در شرایط تحریم‌ها این مسئله می‌تواند آسیب‌پذیری بورس را بیشتر کند، اما تا جایی که می‌دانم محدودیتی برای ورود بخش‌های عمومی به بورس انرژی وجود ندارد برای مثال شرکت‌های تابعه وابسته به وزارت تعاون یا همان شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی (شستا) و شرکت مشابه آن حضور فعالی دراین بازار داشتند.

مرادی گفته است: بخش خصوصی یا به صورت واسطه‌های انرژی که ارتباط خوبی با مشتریان نفتی ایران دارند بشکه‌های نفت خام را به فروش می‌رسانند یا اگر ارتباط بین المللی خوبی داشته باشند، به طور مستقیم با شرکت‌های بین المللی ارتباط برقرار کرده و اسناد فروش نفت را به صورت کاغذی برای آن‌ها ارسال کرده و در یک بندر خاص کار فروش را هماهنگ کرده و بشکه‌های نفت را تحویل می‌دهند که پول حاصل از این خرید تا قبل از آن توسط نظام بانکی حواله می‌شد اما پس از قطع سوئیفت به وسیله برخی شرکت‌های مالی واسط نقل و انتقال پول را انجام می‌دهند.

حسین خزلی خرازی کارشناس ارشد بازار سرمایه به رویداد۲۴ گفته در همه‌ بورس‌ها نام سرمایه گذاران افشا نمی‌شود. فقط سازمان بورس و دستگاه‌های نظارتی حق دسترسی دارند.

خرازی گفته است: ظاهرا هیچ محدودیتی برای خریدار نیست در اطلاعیه سازمان بورس درمورد عرضه به هیچ محدودیتی اشاره نشده، اما به نظر می‌رسد کسانی اولویت خرید داشته باشند که توان فروش و بازاریابی در سطح بین المللی را داشته باشند البته در اطلاعیه عرضه، هیچ محدودیتی به غیر از توان پیش پرداخت و توان تسویه نیامده است.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته از پایگاه خبری تحلیلی رویداد24 ، تاریخ انتشار: 7 آذر 1397 ، کدخبر: 155098 ، www.rouydad24.ir