شعار سال: صنعت مد در کل دنیا، صنعتی پولساز و
درآمدآفرین با نگاهی اقتصادی و بیزینسی است. میزان گردش مالی و جذب سرمایه در صنعت
مد به اندازهای تعیینکننده و پرسود است که در کمتر از چند دهه، توانست اروپای ورشکسته
سالهای جنگ جهانی اول را به حیات مجدد بازگرداند و از هنری صرفا تجاری یا بصری به
صنعتی پویا، تأثیرگذار و متنعم از استعدادهای نوظهور طراحی و دیزاین تبدیل شود.
گردش مالی صنعت پوشاک و مد در کشورهایی نظیر ایران که پیشینه غنی از مد را در
تاریخ خود دارند، به اندازهای بالاست که قاچاق پوشاک به عنوان هوویی قدرتمند و
بدنهاد، گریبان این صنعت را فشرده و خیال رهاکردن ندارد. از سویی دیگر نگاههای
گذرا و زودبازده به کسب سودهای هنگفت و کسب درآمد بدون داشتن پلان و استراتژی
اقتصادی، از دیگر چالشهایی است که مد را درگیر و آن را به چشم اسفندیار مد ایران
تبدیل کرده است. تهیهکنندگان و سرمایهگذاران
متعددی بدون آگاهی و داشتن دانش فنی، به صرف اینکه این صنعت در ایران، روی بورس
معاملات سیاستگذاران قرار گرفته است، با ورود به این حوزه و زخمیکردن فضای کار و
کسب سودهای زودگذر و زودبازده، نهفقط به بالندگی این حوزه کمک شایانی نکردند،
بلکه بر توسن در حال حرکت مد ایران، ضربهای کاری نواختند و پیکره آن را زخمی
کردند. کافی است نگاهی به تعداد مؤسسههای ثبتشده مد و لباس در سامانه مد وزارت
فرهنگ و ارشاد اسلامی بیندازید. تعداد خانههای مد ثبتشده، به میزان اغراقآمیزی
به آمار مؤسسات طعنه میزند. بهراستی چند درصد از مؤسسات یا خانههای مد ثبتشده فعال
هستند و چه میزان فعالیت فنی و کاربردی و خروجی موفق و مؤثر از این مؤسسات و خانهها،
به اکران عمومی درآمده است؟!
عبدی، دیپلمات سابق و پژوهشگر اقتصادی، میگوید: «متأسفانه ایران جزء کشورهایی
است که سرمایهگذاری روی مواردی که بحث داغ روز میشود و با اقبال عمومی مواجه میشود،
خیلی بیشتر از سرمایهگذاریهای کارشناسانه و بلندمدت، صــورت میگــیـــرد.در
کشوری که تعداد خبرگزاریها و سایتهای خبری به طور بسیار اغـــراقآمیـــزی
بالاسـت، چه انتظاری دارید حوزه نوپای مد که نقل محافل ســیاستگــذاریهــای
فرهنگی شده است، از این آسیب در امان بماند.» اینکه
فضای کار و کسب در ایران تلاش میکند به سمت صنایع نوظهور و پرپتانسیل حرکت کند،
تلاشی ارزشمند و شایان توجه است اما نگرانی زمانی پررنگ و عمیق میشود که در سایه
نبود نگاه کارشناسانه و استراتژی صحیح تجاری، نهفقط سرمایه معطوف به صنعت، هدر
برود، بلکه فضای بدبینی و یأس ناشی از آن، ورشکستگی تجاری را دامن
بزند.
علی حسینی، فارغالتحصیل مهندسی کشاورزی از دانشگاه آزاد است و بهتازگی
وبسایتی نوپا و گمنام در حوزه مد تأسیس کرده است. او میگوید: «هدفم از راهاندازی
این وبسایت، کسب درآمد است. مدتی بیکار بودم. به توصیه دوستانم این سایت را ثبت
کردم و میخواهم به صورت حرفهای کار کنم. شنیدهام
میشود پول خوبی درآورد.»
داشتن نگاه اقتصادی و تلاش برای راهاندازی یک کسبوکار در حوزههای
نو، بهذات تلاش مؤثری است اما زنگ خطر زمانی به صدا درمیآید که ترجیح سرمایهگذاران
برای سرمایهگذاری در عرصههایی باشد که هیچ دانش یا شناختی نسبت به آن عرصه
ندارند اما اصرار میکنند که با تزریق سرمایه میتوانند بمانند و کار کنند. این
دیدگاه به همان اندازه که سازنده است اگر با ناآگاهی و عدم شناخت همراه باشد،
حاصلی جز سرنوشتی که مؤسسات متعدد گذشته به دست آوردهاند، نخواهد داشت. بسیاری از
مؤسسات ثبتشده حوزه مد و لباس، یا غیرفعال شدهاند، یا با رکود اقتصادی دستوپنجه
نرم میکنند.
شاید بتوان به صورت گذرا و مقطعی از حوزه مد کسب درآمد کرد اما اگر استراتژی
تبلیغات یا تجارت صحیح در این حوزه فراهم نباشد، آنچه اتفاق میافتد چیزی است که
گریبان مد را گرفته است. بسیاری از همایشگذاران بخش خصوصی که به هر حوزهای سرک
میکشند و با هدف کسب سود اقتصادی اقدام به برگزاری همایش یا نمایشگاههای جنبی در
زمینههای مختلف میکنند، با ورود به حوزه مد و راهاندازی فضاهای زودگذر و موقتی
برای دیدهشدن طراحان، کسبوکار حوزه مد را با ناامنی حرفهای مواجه کردهاند.
طراحان بسیاری فریب تبلیغات بهظاهر مؤثر و بزرگنماییشده این مجموعهها را خورده
و با پرداخت مبالغ قابلتوجهی در نمایشگاههایی حضور مییابند که نهتنها بازدیدکنندگان
مرتبط با صنف خود را ملاقات نمیکنند، بلکه بهکل بدبین شده و از هرگونه حرکت
معرفی و تبلیغات صحیح دلزده میشوند. باید گفت جشنوارههای متعددی که این روزها
برای فعالان هنر حرفه مد برگزار میشود، نمیتواند هدف مناسبی برای معرفی و توسعه
کسبوکار کسانی باشد که در تلاشند در این صنعت بمانند و تأثیرگذار
باشند.
بسیاری از فعالان اصلی و دلسوز حوزه مد معتقد هستند دارابودن پتانسیل
گردش مالی قابلتوجه در مد، باعث شده که این موضوع هم به نقطهقوت و هم به نقطهضعفی
برای این صنعت تبدیل شود. نقطهضعف به این دلیل که همین پتانسیل سبب شده عوامل
سودجو و سرمایهدار، با هدف کسب سود بیشتر و چندبرابرکردن سرمایه اولیه خود، چشم
طمع به این حوزه نوپا و پرقابلیت دوخته و با ورود غیرکارشناسانه خود به این صنعت،
چهره آن را زخمی کنند. نقطه قوت به آن دلیل که داشتن گردش مالی هنگفت و جهشآفرین،
برای سرمایهگذار دلسوز و آگاه، آنقدر انگیزه و شور میآفریند که از ریسک سرمایهگذاری
نهراسد و سرمایه خود را صرف صنعتی کند که هم میتواند اشتغالزا باشد و هم میتواند
نام ایران را بر تارک مد جهان، همچون نگینی درخشان تلألو بخشد. مد ایران با گردش
مالی بسیار قابلتوجه و حضور استعدادهای جوان و جاافتاده، نهفقط میتواند
درآمدآفرین باشد و سهم قابلتوجهی از اشتغالزایی را در چنته بگیرد، بلکه میتواند
این درآمد را تضمین کند و تا دهههای آینده نقش سترگی در اقتصاد ایران و نجات آن
از اهرمهای فشار بازی کند.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه شرق، تاریخ 27 آذر 97، کد مطلب: 3319