شعار سال:سهل انگاری مسافران گذری و گردشگران، که می رفت تا در قدیمی ترین پارک ملی ایران تبدیل به یک فاجعه تلخ شده و ذخیره گاه زیستکره و اثر جهانی پارک ملی گلستان را با چالشی جدی مواجه کند، با اتخاذ یک سیاست درست ساماندهی و با برپایی دوباره "چادر آتش بان ها" در ابتدای فصل گرم امسال، آتش به سرعت مهار و اطفا شد.

 آتش در مهم ترین پارک ملی خاورمیانه که حالا به ثبت جهانی یونسکو نیز رسیده است با اجرای دوباره طرح " چادر آتش بان" و تامین بودجه طرح از سوی معاونت محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست، در همان دقایق اولیه کنترل و اطفا شد. این در حالی ست که اگر این چادرها برپا نمی شدند آتش می رفت تا تبدیل به حریقی بزرگ و چندین روزه در پارک ملی گلستان شود و صدها و هزاران هکتار از بهترین درختان باستانی چندمیلیون ساله و گونه های ارزشمند جهانی را تبدیل به خاکستر کند.

مقابله با پیشروی آتش

عصرجمعه، چهارمین روز ماه امرداد، سهل انگاری مسافران گذری از پارک ملی گلستان حادثه آفرید. بخشی از علف های "تفرج گاه آبشار گلستان" که محل اسکان موقت مسافران در پارک است در یک نقطه دچار آتش سوزی شد.

با اطلاع رسانی افراد طبیعت دوست و حضور سریع محیط بانان و آتش بانان واحد "تنگه گُل"، آتش مهار و خاموش شد.

به گفته مسوولان پارک ملی گلستان، آتش حدود ۳۰۰ مترمربع از عرصه را در بر گرفت و تعدادی درختچه و گونه های علفی را سوزاند؛ اما واکنش سریع آتش بان ها و محیط بانان از گسترش آن به سمت جنگل جلوگیری کرد.

مهدی تیموری رییس پارک ملی گلستان در این باره گفت:« در فاز نخست، مبلغ 2 میلیارد ریال برای برپایی چادرهای آتش بان و پیشگیری از ایجاد حریق از سوی معاونت محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست تعیین شد و نامه آن به مدیرکل حفاظت محیط زیست گلستان ابلاغ شده است.»

او همچنین با اشاره به نقش پیشگیرانه آتش بان ها در ایجاد حریق افزود:« آموزش چهره به چهره به مسافران و گردشگران عبوری از پارک، یکی از کارهایی است که آتش بان ها و همیاران محیط زیست انجام می دهند. آنها با دادن اطلاعات و هشدارهای لازم، به مسافران کمک می کنند تا بر اساس الگوهای پیشگیرانه، سفری مسوولانه را در پارک ملی گلستان تجربه کنند.»

تیموری همچنین با تاکید بر تجربه موفقیت آمیز بودن این الگو در زمان مدیریت اسماعیل مهاجر مدیرکل اسبق حفاظت محیط زیست گلستان گفت:« چادرهای آتش بان که در سرتاسر پارک مخصوصا حاشیه جاده و نقاطی که مسافران بیشتری متمرکز شده اند دیده بانی می کنند در صورت آتش سوزی، به سرعت وارد عمل شده و آتش را در همان دقایق اول مهار و اطفا می کنند.»   

رییس پارک ملی گلستان خبر از چند مورد آتش سوزی اخیر در پارک داد که طی چند دقیقه با همت آتش بانان، محیط بانان و مردم خاموش شده است. این آتش سوزی ها در چند نقطه از جمله "دیوار سنگی" و "بین پل 5  و 4 " بوده که به سرعت خاموش شده است. او گفت که اگر بودجه لازم و مجوزها برای برپایی چادرهای آتش بان تهیه نمی شد قطعا با بهار پربارش امسال و رشد گیاهان علفی در پارک، شاهد آتش سوزی های بزرگ و خسارت های عظیم تابستانی در پارک ملی گلستان بودیم.

 پارک ملی گلستان، نخستین پارک ملی ایران است که در سال 1352 ثبت شده است. این پارک پناهگاهی کم‌ نظیر برای حیات ‌وحش است که ۱۳۵۰ گونه گیاهی و ۳۰۲ گونه جانوری از جمله نیمی از گونه‌های پستانداران ایران را در حدود ۹۰۰ کیلومتر مربع مساحت خود جای داده‌است و به همین دلیل از سوی یونسکو به عنوان ذخیره‌ گاه زیست‌ کره در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌است. این پارک در تیرماه امسال به عنوان میراث جهانی و تحت نام "جنگل های هیرکانی" در یونسکو به ثبت رسید.

اغلب کارشناسان حیات وحش و تنوع زیستی معتقدند پارک ملی گلستان چه از لحاظ کمیت و چه از نظر تنوع حیات جانوری و گیاهی، ارزشمندترین منطقه ایران است. تنوع زیستی پارک ملی گلستان حتی فراتر از برخی کشورهای اروپایی است که صدها برابر این پارک وسعت دارند.

آتش یکی از خسارت بارترین چالش های پارک ملی گلستان است که معمولا در فصل های گرم سال اتفاق می افتد. این خطر امسال با بارندگی های و سیل بهاری و رویش بسیار زیاد علوفه و گیاهان مرتعی، بیش از گذشته احساس می شود که می توان با تامین بودجه و مجوزهای لازم برای جذب نیرو و برپایی چادر آتش بان آن را مدیریت کرد.