شعار سال: جنگل‌های هیرکانی به‌نام «ایران» در فهرست میراث طبیعی یونسکو ثبت جهانی شدند. به گزارش «ایران» جنگل‌های هیرکانی بعد از «بیابان لوت» دومین اثر میراث طبیعی و بیست و چهارمین اثر فرهنگی و طبیعی است که در تازه‌ترین اجلاس جهانی یونسکو در حافظه جهانی ثبت شد. «محمدحسن طالبیان» معاون میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور در گفت‌و‌گو با «ایران» از وفاق جهانی برای ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی در باکوی آذربایجان خبر می‌دهد. او خبر خوب دیگری هم دارد. ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی، سایه سنگین «جاده آسیایی» را از دل پارک ملی گلستان برمی دارد. این جاده کوتاه‌ترین راه برای شکار حیات وحش و ایجاد حریق‌های عمدی است!

13 سال طول کشید تا قصه به اینجا رسید. سال 2007 بود که از اجلاس جهانی یونسکو در «لیتوانی» خبر نگران‌کننده‌ای به ایران رسید. جمهوری آذربایجان پرونده ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی را به «ویلنیوس» آورده بود تا به اسم خود ثبت جهانی کند. تصمیمی که اعتراض کارشناسان ایرانی را در پی داشت. یونسکو حق را به ایران داد. همان‌طور که «فرهاد عزیزی» مدیرکل دفتر امور پایگاه‌های جهانی به «ایران» می‌گوید:«98 درصد وسعت جنگل‌های هیرکانی در ایران است.» جمهوری آذربایجان تنها دو درصد از این جنگل‌ها را در جغرافیای خود دارد! یونسکو آن روزها به کارشناسان ایرانی و آذربایجانی پیشنهاد یک پرونده مشترک را داد. عمارت آزادی از این پیشنهاد استقبال کرد اما مدیران وقت سازمان جنگل‌ها با ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی مخالفت کردند. کارشناسان، آمار بلند بالای آتش‌سوزی‌های پی در پی در این پهنه ارزشمند را پیش روی مدیران وقت این سازمان گذاشتند. امکانات و تجهیزاتی که ثبت جهانی برای اطفای حریق جنگل‌ها، ایجاد می‌کرد را یادآوری کردند اما مرغ آنها یک پا داشت. مسئولان وقت سازمان جنگل‌ها اعلام کردند که توان کافی برای اطفای حریق جنگل‌ها را دارند. حتی وقتی در سال 89 جنگل‌های گلستان 50 روز پشت سرهم سوخت نیز حاضر نشدند از موضع خود کوتاه بیایند. در نهایت هم این باران بود که آتش را خاموش کرد! پای مافیای چوب خوار و جنگل تراش هم در میان بود. زمانی که برای اولین بار مسئولان میراث فرهنگی در دولت اول روحانی از ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی سخن به میان آوردند بسیاری آن را وعده‌ای بی‌سرانجام دانستند. پیش از هیرکانی، جنگل‌های حرا عزم خود را جزم کرده بودند تا در حافظه بشری ثبت شوند اما اختلاف دستگاه‌های درگیر اجازه نداد رؤیای این جنگل‌ها در ساحل خلیج فارس تعبیر شود! اما بالاخره اتفاق افتاد. «طالبیان» از ثبت جهانی 15 پهنه جنگل‌های هیرکانی در پنج استان مازندران، گیلان، گلستان، سمنان و خراسان جنوبی خبر می‌دهد.

پارک ملی گلستان، جنگل ابر، افراتخته، جهان نما، بولای دودانگه و چهاردانگه، جنگل الیمستان هراز در آمل، جنگل واز حوزه کجور، چهارباغ چالوس، جنگل خشک داران، گچ رودخان، سیاه رودبار گیلان و منطقه حفاظت شده لیسار، 300 هزار هکتار از جنگل هیرکانی هستند که به‌عنوان میراث طبیعی بشری دیروز به ثبت جهانی رسیدند. این جنگل‌ها 25 تا 50 میلیون سال قدمت دارند. به‌گفته طالبیان جنگل‌های هیرکانی دو میلیون هکتار وسعت دارند که

300 هزار هکتار آن به ثبت رسید. او می‌گوید: «جنگل‌های هیرکانی به لحاظ تنوع زیستی و گونه‌های ژنتیکی اهمیت بسیار زیادی دارد.» او جنگل‌های هیرکانی را ذخیره‌گاه مهمی برای تعادل زمین می‌داند و می‌گوید: «ایران در حال حاضر دو پرونده مهم در فهرست میراث طبیعی جهان دارد که نشان دهنده تنوع زیستی ایران است.» ایران سال 2016 بیابان لوت را ثبت جهانی کرد. به اعتقاد طالبیان با ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی، تنوع زیستی ایران از بیابان‌های کویری تا جنگل‌های سبز محور توجه پژوهشگران و گردشگران جهانی خواهد شد.

ثبت جهانی، حیات وحش پارک‌ملی گلستان را نجات می‌دهد

برنامه مدیریتی که کارشناسان ایرانی به یونسکو داده‌اند زخم عمیق پارک‌ملی گلستان را درمان خواهد کرد. این دومین خبر خوش «محمد حسن طالبیان» از باکو برای افکارعمومی ایران است. او می‌گوید: «آسفالت جاده آسیایی از دل پارک ملی آرام آرام جمع می‌شود. جاده به بیرون از پارک ملی انتقال می‌یابد.» خروج جاده آسیایی از دل جنگل‌های هیرکانی یکی از آرزوهای دیرینه فعالان حوزه محیط زیست است. این جاده در دولت احمدی‌نژاد احداث شد تا با آخرین سرعت، شکارچیان حیات وحش و آتش افروزان را به دل جنگل‌های باستانی برساند. اعتراض فعالان حوزه محیط زیست هم به جایی نرسید! او یکپارچگی پارک ملی گلستان را یکی از دستاوردهای مهم ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی بعد از بیش از یک دهه اعلام می‌کند. او خروج جاده آسیایی را که پیش از این مخالفان بسیاری داشت، بدون دست‌انداز می‌داند. طالبیان از تصویب این خروج در هیأت دولت خبر می‌دهد.

آیا ثبت جهانی می‌تواند شرایط اطفای حریق جنگل‌های هیرکانی را تسهیل کند؟ پاسخ طالبیان به این سؤال مثبت است. او می‌گوید: «هم از تجربیات و مطالعات موفق جهانی در این رابطه سود خواهیم برد هم از کمک‌ها و تجهیزات.» او بحث را به آتش‌سوزی در بازار تاریخی تبریز می‌برد... به گفته طالبیان ثبت جهانی این بازار باعث شد تا مجامع بین‌المللی برای کمک اعلام آمادگی کنند و بازار تاریخی تبریز از این جایگاه سود ببرد.

تبریک جمهوری آذربایجان به ایران

یک مسأله دیگر هم چند سالی وقت جنگل‌های هیرکانی برای ثبت جهانی را گرفت. جمهوری آذربایجان اصرار داشت در پرونده مشترک، مدیریت پرونده را به عهده بگیرد. ایرانی‌ها بحق زیر بار خواسته این دولت نرفتند. بحث و گفت‌و‌گو در بین دو کشور آنقدر ادامه یافت که در نهایت ایران به یونسکو اعلام کرد که پرونده را به تنهایی ثبت جهانی می‌کند اما راه را به روی این همسایه شمالی نمی‌بندد. ایران دیروز به تنهایی پرونده را ثبت جهانی کرد. آن‌طور که «محمد حسن طالبیان» می‌گوید: «جمهوری آذربایجان می‌تواند در آینده به پرونده الحاق شود اما مدیریت آن همچنان با ایران خواهد بود.»

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه دنیای اقتصاد ، تاریخ انتشار 15تیر 98، کد خبر: 515702، www.iran-newspaper.com