نام خشونت که به میان میآید اغلب به دنبال تاثیر فیزیکی آن میگردیم، چشم کبود، دست و پای شکسته، سر باندپیچی شده؛ اما امروز وقتی از خشونت حرف میزنیم اثر روانی خشونت هم مورد توجه است به ویژه اینکه علیه زنان یا کودکان اتفاق افتاده شده باشد که از گروههای در معرض آسیب هستند.منع خشونت علیه زنان، رفتاری است که توسط جوامع مختلف پیگیری میشود اما اینکه این اقدامات به ویژه در کشور ما تا چه اندازه تاثیرگذار است نمیتوان به آمار دقیقی دست یافت .در همین راستا فیلم هایی در کشور ساخته شده اند که انواع خشونت علیه زنان ،از جمله تعصبات و غیرت مردان را به نمایش می گذارند.
شعار سال: همزمان با مطرح شدن نام فیلم «خانه پدری» بعد از قتل رومینا اشرفی مروری بر فیلمهایی که نسبت به تعصبات و دیدگاههای نادرست در جامعه هشدار داده بودند
دختر آزاری/خانه دختر | ۱۳۹۳
مادر نامزد سمیرا (رعنا آزادی ور) از او میخواهد طبق یک رسم خانوادگی، پیش از عقد سراغ یک دکتر زنان برود. این خواسته، سمیرا را دچار شوک میکند و ساعتی بعد خود را میکشد! بعد از اولین اکران، برخی رسانهها معتقد بودند فیلم هشداری است بر رفتار برخی پدران در قبال دختران خود. در مقابل برخی رسانهها عقیده داشتند، اشارهای که فیلم به طور غیر مستقیم و سربسته درباره آزار دختر از سوی پدر دارد، قداست پدر را زیر سوال میبرد
کودک آزاری/ هیس دخترها فریاد نمیزنند | ۱۳۹۲
پوران درخشنده «هیس دخترها فریاد نمیزنند» را به منظور یک یادآوری ساخت. پدیده کودک آزاری همواره تهدیدی جدی برای بچهها بوده، اما سینمای ما دربرابر آن منفعل عمل کرده است. درخشنده فیلمش را بر اساس همین دغدغه ساخت و موفق عمل کرد. حتما «هیس دخترها فریاد نمیزنند» از نظر ساختاری ایراد دارد، اما مهمتر از همه حرف فیلم است که حکم یک هشدار جدی دارد. بعد از اکران فیلم شاهد سمینارهای متعدد و تحلیلهای مختلف درباره کودک آزاری بودیم.
اسیدپاشی/ لانتوری|۱۳۹۲
«لانتوری» فیلم چند ضلعی است که از یک سو به موضوع اسیدپاشی و آسیب شناسی یک عشق نابهنجار و غیر متعارف میپردازد. از سوی دیگر از طریق بازنمایی بازجویانه یک گروه خلافکار و زورگیر به تاثیرات شکاف طبقاتی در جامعه به ویژه نسل جوان میپردازد. وانگهی بخشش و گذشت و مهربانی را به عنوان راهکاری عاطفی- انسانی برای برون رفتن از این بحران اجتماعی توصیه میکند. «لانتوری» بعد از اکران دستمایه تحلیلهای مفصلی درباره اسیدپاشی و ریشههای این اتفاق شد.
دخترکشی/ خانه پدری | ۱۳۸۹
«خانه پدری» در سکانس ابتدایی نشان میدهد که پدر و پسر یک خانواده گرفتار یک تعصب افراطی میشوند. آنها دختر را بر اساس قضاوت اشتباه و نادرست خود در خانه گیر میاندازند و به قتل میرسانند! صحنه قتل دختر، دردناک و تکان داده است. فیلم مدتها توقیف بود و سال پیش یک نمایش کوتاه داشت. «خانه پدری» این روزها و بعد از قتل رومینا محل ارجاع شده است.
خودسوزی/بمانی| ۱۳۸۰
داریوش مهرجویی در فیلم «بمانی» سرنوشت سه دختر ایلامی را محور قرار داده است. این دختران گرفتار جبر جغرافیایی هستند و هر کدام سرنوشتی تلخ دارند. یکی به دست برادرش کشته میشود و دو دیگر خودسوزی میکنند. یکی از دختران به خاطر رفتار تند پدر بخاطر دانشگاه رفتن و دختری دیگر به دلیل ازدواج با مردی مسن دست به خودسوزی زده اند. فیلمی تکان دهنده است که واکنشهای متفاوتی به همراه داشته است. برخی در زمان اکران داریوش مهرجویی را به نمایش تصویری اغراق آمیز از زندگی دخترکان ایلامی متهم کردند و گفتند او برای خوشآمد جشنوارههای خارجی این فیلم را ساخته است. برخی دیگر، اما تحت تاثیر این تصویر تکان دهنده قرار گرفتند و «بمانی» را بازتاب حقیقت دانستند.
همسرآزاری/ دوزن| ۱۳۷۷
«دو زن» جزو بهترین فیلمهای تهمینه میلانی دسته بندی میشود. فیلمی که با کمترین شعار و موضع گیری، سختیهایی که زنان در جامعه با آنها روبریند را مورد نقد قرار میدهد. میلانی به شعار نیفتاد و همین باعث شد مخاطب با تنگ نظریهای موجود درباره زنان، احساس همذات پنداری کند و به زنان محکوم و مظلوم حق دهد. «دو زن» نقد تندی است علیه نگاه بستهای که نسبت به زنان دارد.
ازدواج اجباری فامیلی/ عروس آتش| ۱۳۷۸
فیلم داستان احلام (غزل صارمی) را روایت میکند که دلبسته هم دانشگاهی خود (مهدی احمدی) است. سنتهای عشیره ای، اما اجازه این وصلت را نمیدهد و او به اجبار به ازدواج پسر عمویش (حمید فرخ نژاد) در میآید. احلام در سکانس پایانی دست به خودکشی میزند. اصل فیلم بر نقد یک سنت نادرست بنا شده؛ تا جایی که برخی سکانسها به مستند پهلو میزند. شورش عروس و انتحار او در حجله شوکی است که به مخاطب وارد شد و تاثیر فیلم را دوچندان کرد.
کودک همسری/ مادیان| ۱۳۶۴
فیلم تلنگری جدی است درباره سنت شوم ازدواج اجباری کودکان و نوجوانان با مردان مسن. داستان «مادیان» درباره دخترکی است که به اجبار زن دوم یک مرد ومیانسال میشود و خانواده از روی فقر این اتفاق را میپذیرند و شیربها دختر اسبی است به نام «مادیان» که به مادر دختر میدهد. «مادیان» چند امتیاز خاص دیگر هم دارد؛ از جمله بازی درخشان سوسن تسلیمی و حسین محجوب. فیلم به دلیل نمایش تصویری ملموس از شرایط خاص جامعه و نیز قصه پرکشش آن همچنان دیدنی است و محبوب طیفی از منتقدان. /بخشی از یادداشت احمد رنجبر (هفت صبح)
برگرفته از فضای مجازی