شعار سال:وقتی که مسئولان با تذکر و اخطاربرای حل مفاسد اقتصادی اقدام عملی نکرده واز خواب سنگینشان بیدار نمیشوند راهی جز افشاگری برای رسانهها باقی نمیماند. افشاء تلنگری است به جامعه برای فشار بر مدیرانی که یا از آلودگی دستگاهشان بیخبرند یا در قبال آن بیتفاوت.
بهعبارتی درستتر، اطلاعرسانی و افشاءمفساد اقتصادی سیلیرسانههاست
در راستای بیداری مسئولانی که یا به خواب رفتهاند یا خود را به خواب زدهاند.اما اولین
سؤالمهمیکه پیش میآید،این است که این روش تا کجا میتواند مؤثر باشد؟توجه به کارکرد
افشاء در مسیر مبارزه، میتواند میزان اثرگذاری آن را نیز مشخص کند. همانطور که
بیان شد، افشاگری نقش تلنگر به جامعه و سیلی به مدیران را دارد تا در سایه آن،
فشار افکار عمومی را بر مسئولان در پی داشته باشد.پس پرواضح است که تا وقتی چنین اثری بر جامعه و مسئولان داشته
باشد، مؤثر است.اما تکرار مرتب این روش اگر با اقدام عملی همراه نشود، میتواند
حساسیت جامعه را نسبت به فاش کردن مفاسداز
بین برده و تیغ تیز آن را کُند نماید و سیلی را تبدیل به دست نوازشگری کند که به جای
بیداری، جامعه را به خواب عمیقی در مقابله با فسادفرو میبرد.سالها پیشکه تخلف ۴۸
میلیاردی شهرام جزایری کشف و رسانهای شد،مثل یک بمب خبری به کل جامعهشوک، وارد کرد و از نوجوانان تا سالخوردگانرا درگیر خود نمود؛ اما علنی شدن مفاسدپیدرپی والبته
با ارقام بزرگتر مانند فساد سههزار میلیاردی جامعه را نسبت به اعداد اینچنینی بیتفاوت
کرد؛ بهعنوان مثال، اگر امروز از کشف فساد هزار میلیاردی خبری منتشر شود، دیگر یکدهمشوکی که موضوعشهرام
جزایری به جامعه وارد کرد را هم نمیتواند ایجاد کند.اینجاست که کمکم دست رسانهها از ابزار مؤثری چون افشاگری
خالی میشود؛ چرا کهحساسیت جامعه را به علت استفاده نادرستاز این ابزار کارآمد از بین بردهایم .اما راهکار چیست و چه باید
بکنیم که این حساسیت از بین نرود؟
مهمترین عامل کُند شدن تیغ افشاء بینتیجهبودن آن است؛ یعنی هنگامیکه جامعه با افشاگریهای بیفایدهایمواجه شود و مردمببینند
که این کشفهابه نتیجه ملموسی منتهی نمیشود، کمکمحساسیت خود را به چنین اقداماتی از دست داده وبه زندگی همراه با فساد عادت میکنندکهاین
عادت به فساد از خود وجود فساد به مراتب بدتر است؛ چرا که جامعه فاسد را میتوان
اصلاح کرد؛ اما جامعه بیتفاوت به فساد را خیر.
پس مهمترین راهکار برای کُند نشدن این ابزار کارا، نتیجهبخش بودن آن است که در این جهترسانهها و مبارزین با فساد باید چند نکته را مد نظر قرار دهند:
۱– پیگیری نتیجه بعد هر افشاگری
هر افشاگریمفاسد اقتصادیباید
با پیگیریتا رسیدن به نتیجه مطلوب همراه باشد؛ بهعنوان
مثال، در قضیه انتشار فیشهای حقوقی مدیران، رسانهها باید مرتب از وزیر و دستگاههای
مرتبطدربارهآخرین اقدامات انجام شده، سؤال و به صورت شفاف به اطلاع مردم برسانند
که یقیناً عدمپیگیری نتیجهو محدود ماندن اقدامات رسانههافقط به افشاگریاز
مهمترین عوامل بیتفاوتی افکار عمومی به امر فساد میباشد. اتفاقی که در این چند مورد
اخیر تقریباً شاهد آنبودهایم.
۲- مطالبه
از نهادهای نظارتی و بهخصوص قوه قضاییه
در امر جلوگیری و برخورد با فساد، نقش
قوه مقننه و قضاییه اگر بیشتر از قوه مجریه نباشد، بهیقین کمتر نخواهد بود. در
امر جلوگیری، تدوین قوانین کارآمد و در بحث برخورد، قاطعیت قوه قضاییه، نقش مهمی
رایقیناً خواهد داشت که متأسفانه بهعلت محافظهکاری
و شاید ترسرسانهها ، این امر به شدت مورد غفلت قرار
گرفتهو تمام حجم اطلاعرسانی به کوتاهی
دستگاههای اجرایی معطوف شده است.
همچنین مطالبه از دستگاههای نظارتیدو قوه یعنی سازمان بازرسی کل کشور(قوه قضاییه) ودیوان محاسبات(قوه مقننه) میتواند نقش قابلتوجهی را در مسیر مبارزه ایفا کند.
۳- پرهیز شدید از سیاسی کردن موضوع
سکوت بسیاری از رسانههای اصولگرادر مقابل مفاسد دولت قبلی و سروصدای بیش از حد این روزهای آنها
میتواند باعثتشکیک در نیت افشاگریها و از بین رفتن اعتماد
مردم در امر مبارزه شود. بیاعتمادی که هم حق است و همسم مهلک در مقابله با فساد.
به یقین اینگونه افشاگریها که فقط مختص به جناح مقابل باشد، بیش از آنکه هدف آن معطوف بهحل ریشهایمفاسد باشد، نوعی عقدهگشایی سیاسی و یا شهوت قدرت استوگرنه بعضی از این رسانهها که امروز اینچنین نگران عدالت و حقوق مردم شدهاند، در هنگامه تخلفات دولت همسویشان مشغول چه امری بوده اند؟!
باید بپذیریم که مردم فقط نسبت به رسانههایی اعتماد خواهند داشت که در هر دو جناح به اینگونه افشاگریها پرداختهو هدفشان فارغ از مرزبندیهای حزبی و گروهی، فقط حل ریشهای و احقاق حقوق مردم باشد.
با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت خبری تحلیلی جوان پرس، تاریخ انتشار 30 خرداد 95 ، کد مطلب: 91717:www.javanpress.ir