شعار سال: حضور بیشتر زنان در جوامع علمی، دانشگاهی و فناوری از مهم‌ترین دغدغه‌های جهان امروز به شمار می‌رود؛ چراکه یک بانوی دانشمند می‌تواند نسلی از عالمان و محققان را تربیت کند. برای رسیدن به این هدف نه‌تن‌ها باید زمینه‌های مورد نیاز برای حضور زنان در حوزه‌های علوم، فناوری و مهندسی و ریاضیات ایجاد شود بلکه باید دختران را تشویق کرد تا بیشتر به سراغ تحصیل و تحقیق در حوزه‌های علمی و فناوری و اشتغال در آن‌ها بروند.

در بسیاری از کشور‌های دنیا نسبت تحصیل و اشتغال زنان و دختران در حوزه‌های علوم، فناوری و مهندسی و ریاضیات به مردان و پسران کمتر است. برای مثال در انگلستان تنها ۱۸ درصد از دانشجویان علوم کامپیوتر را زنان تشکیل می‌دهند، این آمار در رشته‌های مهندسی و فناوری ۱۹ درصد و در علوم ریاضی ۳۷ درصد است.

در استرالیا ۷ هزار و ۵۰۰ زن در حوزه‌های تحقیقاتی علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات فعالیت دارند، در حالی تعداد مردان فعال در این رشته‌ها ۱۸ هزار و ۴۰۰ نفر بوده است. براساس آمارها، در دانشگاه‌های استرالیا تنها ۳۵ درصد از مدارک تحصیلی رشته‌های علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات متعلق به زنان است. این امر نشان می‌دهد که زنان حتی در کشور‌های توسعه‌یافته کمتر از مردان به تحصیل و اشتغال در رشته‌های علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات می‌پردازند.

حضور زنان دانشجو در دانشگاه‌های ایران

براساس آخرین آمار موسسه پژوهش و برنامه‎ریزی آموزش عالی جمعیت دانشجویی کشور به ۳ میلیون و ۶۱۶ هزار و ۱۱۴ نفر رسیده است. در سال تحصیلی ۹۷، یک میلیون و ۲ هزار و ۱۱۵ نفر در دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی ثبت‌نام کرده که ۴۴۰ هزار و ۷۷۳ نفر از آن‌ها را زنان و ۵۶۱ هزار و ۳۴۲ نفر را مردان تشکیل می‌دهند. به عبارت دیگر ۴۳،۹۸ درصد دانشجویان جدیدالورود در سال ۹۷ را زنان تشکیل داده‌اند.

۶۲۳ هزار و ۳۳۴ نفر از ثبت‌نام‌کنندگان جدید در دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی دولتی و ۳۷۸ هزار و ۷۸۱ نفر در دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی غیردولتی ثبت‌نام شده‌اند. ۲۸۰ هزار و ۱۷۱ هزار نفر از ورودی‌های جدید نیز در دانشگاه آزاد اسلامی ثبت‌نام کرده‌اند.

تنوع جنسیتی در دانشگاه آزاد اسلامی

دانشگاه آزاد اسلامی یکی از بزرگ‌ترین مراکز آموزشی و پژوهشی در ایران و جهان به شمار می‌رود و بیش از ۶ میلیون فارغ‌التحصیل دارد. براساس آخرین گزارش‌ها، دانشگاه آزاد اسلامی یک میلیون و ۵۵۰ هزار و ۷۰ دانشجوی در حال تحصیل دارد که از این میان ۶۳۷ هزار و ۳۱۷ نفر از آن‌ها را بانوان تشکیل می‌دهند.

وضعیت محققان زن در دانشگاه‌های ایران

هفته گذشته نتایج رتبه‌بندی لایدن از برترین دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی برتر جهان منتشر شد که ۳۶ دانشگاه ایرانی در جمع هزار و ۱۷۶ دانشگاه برتر جهان قرار گرفته‌اند. شاخص‌های ارزیابی این نظارم رتبه‌بندی شالم چهار معیار کلی مرجعیت علمی، دپیلماسی علمی، دسترسی آزاد به انتشارات علمی و تنوع جنسیتی می‌شود.

بدین ترتیب دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی امیرکبیر و دانشگاه علوم پزشکی تهران جایگاه اول تا سوم برترین دانشگاه‌های ایران را در رتبه‌بندی لایدن دارند. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات نیز در جایگاه سیزدهم قرار این فهرست قرار دارد.

در معیار تنوع جنیستی شاخص‌های همکاری با نویسندگانی که جنسیت آن‌ها مشخص نیست، نویسندگان مرد به نسبت کل نویسندگان، نویسندگان زن به نسبت کل نویسندگان، نویسندگان مرد به نسبت تمام نویسندگان مرد و زن و نویسندگان زن به نسبت نویسندگان مرد و زن در نظر گرفته می‌شود.

دانشگاه علوم پزشکی تهران با ۱۰ هزار و ۶۴۸ نویسنده زن عنوان برترین دانشگاه ایران از نظر تنوع جنسیتی را در رتبه‌بندی لایدن از آن خود کرده است. دانشگاه تهران با ۴ هزار و ۸۲۵ نویسنده زن و دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با ۵ هزار و ۸۸۳ نویسنده زن به ترتیب رتبه دوم و سوم برترین دانشگاه‌های ایران از نظر تنوع جنسیتی را دارند. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات نیز با یک هزار و ۷۰۵ نویسنده زن در جایگاه هجدهم این فهرست قرار دارد. به طور کلی ۱۲۲ هزار و ۱۵ مقاله علمی توسط نویسندگان زن در ۳۶ دانشگاه حاضر در رتبه‌بندی لایدن نوشته شده است.

آمار‌ها و گزارش‌ها نشان می‌دهد که نسبت دختران و زنان دانشجو در دانشگاه‌های ایران در مقایسه با بسیاری از کشور‌های غربی بالاتر است. با این حال تلاش برای تشویق دختران به تحصیل و اشتغال در رشته‌های علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات باید افزایش پیدا کند تا شاهد حضور پررنگ بانوان دانشمندان و پژوهشگر ایرانی در سطح ملی و بین‌المللی باشیم.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته از خبرگزاری آنا ، تاریخ انتشار: 28 تیر 1399 ، کدخبر:  502277 ، www.ana.ir