شعار سال: دوره‌ای که در آن زندگی می‌کنیم، به‌عنوان «عصر ارتباطات» شناخته می‌شود؛ زیرا به دلیل وجود گردش آزاد اطلاعات، اشخاص می‌توانند دسترسی سریع و آزاد به همه اطلاعات، ارقام و داده‌ها داشته باشند. در چنین عصری، سیاستمداران و قانون‌گذاران دیگر نمی‌توانند عملکرد غیرمسئولانه داشته باشند، زیرا همواره زیر ذره‌بین رسانه‌ها قرار دارند. در چنین فضایی عملکرد دولت‌ها، مجالس، احزاب و مدیران ارشد سازمان‌ها معمولاً در صد روز اول شروع فعالیت، توسط رسانه‌ها و کنشگران موردنقد و بررسی قرار می‌گیرد؛ موضوعی که در آمریکا با اصطلاح (First hundred days) شناخته می‌شود. در ایران هم این اصطلاح در دولت اول حسن روحانی موردتوجه قرار گرفت و رئیس‌جمهور، گزارش صدروزه ارائه کرد. کنشگران و صاحب‌نظران بر این باورند که کارکرد یک دولت یا پارلمان در صد روز اول، نمایانگر آن است که عملکرد آن تا پایان ۱۳۶۰ روز باقی‌مانده چه سمت و سویی خواهد داشت. روزنامه ستاره صبح با چنین رویکردی، در روز‌های ۱۵ و ۱۶ شهریور امسال و پس از ۱۰۰ روزه شدن مجلس یازدهم، گزیده‌ای از اظهارنظرها، رفتارها، طرح‌ها و اقدامات اصولگراترین مجلس پس از انقلاب را زیر ذره‌بین قرارداد و ضمن بررسی نظرات برخی از صاحب‌نظران و فعالان سیاسی، نتیجه‌گیری کرد که، چون این مجلس در ۱۰۰ روز اول نتوانست اقدامات اساسی ارائه کند، در ادامه هم ره به‌جایی نمی‌برد. امروز‌که عمر مجلس ۲۰۰ روزه شده، می‌توان گفت که در همچنان بر پاشنه قبلی می‌چرخد و تقریباً اقدام مفیدی که اقناع‌کننده افکار عمومی باشد دیده نشده است. نمایندگان که پیش از انتخابات، در انتقاد‌ها و هجمه‌ها به دولت و مجلس دهم از یکدیگر سبقت می‌گرفتند، در دویست روز گذشته نه‌تن‌ها طرح یا راه‌کاری برای برون‌رفت کشور از وضعیت کنونی در حوزه‌های اقتصاد، سیاست، روابط خارجی، فرهنگ و... ارائه نکرده‌اند، بلکه تلاش کرده‌اند تا جای ممکن به دولت بتازند و اقداماتی انجام داده‌اند که هزینه‌هایی برای کشور داشته و خواهد داشت. از توهین و تهمت به محمدجواد ظریف وزیر خارجه‌ای که رهبری او را «امین، غیور، شجاع و متدین» معرفی کرده بود، تا نامه (۱۱۲ نماینده و بعدتر ۲۰۰ امضا) به سران قوا برای برکناری بیژن نامدار زنگنه وزیر باتجربه نفت که در بحبوحه تحریم‌ها صنعت نفت ایران را پابرجا نگه‌داشته است؛ و نمایندگانی که با میانگین مشارکت ۴۲.۵۷ درصدی رأی‌دهندگان (براساس گزارش وزارت کشور) راهی مجلس شده‌اند، طرح سؤال و بعضا توهین و تهدید علیه رئیس‌جمهوری کرده‌اند که پشتوانه رأی ۲۴ میلیونی دارد و حتی خواهان عزل و اعدام او شده‌اند! آن‌ها که برجام را که باعث شکست آمریکا در سازمان ملل شد «بی‌خاصیت» دانسته‌اند، در تازه‌ترین اقدام خود، طرح «اقدام راهبردی برای رفع تحریم‌ها» را تصویب کرده‌اند که مدیران دستگاه اجرایی اعم از رئیس‌جمهور، سخنگوی دولت، سخنگوی وزارت خارجه و سخنگوی سازمان انرژی اتمی آن را برای منافع کشور مضر دانسته‌اند. بااین‌حال نمایندگان که مدعی «انقلابی بودن» هستند و متأسفانه درک درستی از جایگاه مجلس، اولویت‌های کشور و سازوکار حاکم بر نظام بین‌الملل ندارند، به نظر می‌رسد که قصد دارند در مجلس لایحه بودجه ۱۴۰۰ را رد کنند. اکنون زمان مناسبی است تا ببینیم قوه مقننه در مدت ۲۰۰ روز گذشته چه عملکردی داشته است. البته چنانچه هیئت‌رئیسه مجلس گزارشی از کار‌هایی که مجلس انجام داده و باعث رضایتمندی مردم شده است، برای روزنامه ارسال کنند، برای تنویر افکار عمومی منتشر خواهد شد. دراین‌ارتباط ستاره صبح نظر تعدادی از صاحب‌نظران از جمله سه نماینده پیشین، یک دیپلمات را بررسی کرده که در ادامه می‌خوانید.

 

اکنون زمان مناسبی است نگاهی نقادانه داشته باشیم به عملکرد نمایندگانی که خود را انقلابی خوانده و مهم‌ترین اولویت‌شان را بهبود اوضاع اقتصادی و وضعیت معیشتی مردم اعلام کرده بودند. اما به نظر می‌رسد در این مدت، حاشیه‌های مجلس، پررنگ‌تر از متن بوده است؛ به گزارش ایرنا، روند مبهم انتصاب مهرداد بذرپاش به‌عنوان رئیس دیوان محاسبات که شرایط مصرح در آیین‌نامه مجلس را نداشت و با انتقاد برخی چهره‌های مهم اصولگرا نیز مواجه شد، ماجرای درخواست یک نماینده برای دریافت خودروی شاسی‌بلند به‌جای خودروی تعیین‌شده دناپلاس، انتشار خبر اختصاص ۱۵۰۰ دوز واکسن آنفلوانزا به مجموعه مجلس در شرایطی که هنوز در داروخانه‌ها توزیع نشده بود، و... برخی از مهم‌ترین حاشیه‌های مجلس جدید بودند که کمتر نسبتی با شعار‌های انقلابی و اصولگرایی داشت. در همین رابطه، محمد مهاجری فعال رسانه‌ای اصولگرا در واکنش به سخنان اخیر رئیس مجلس در توئیتی نوشت: «اگر به آقای قالیباف دسترسی داشتم می‌پرسیدم در این چند ماه، مجلس غیر از دناپلاس، واکسن کرونا و وام چند صدمیلیونی چه کرده؟» برخی نمایندگان متعلق به طیف اقلیت و تندروی مخالف دولت، از همان آغاز به‌جای تعامل و همکاری با قوه مجریه، بنا را بر تقابل گذاشتند و گاهی به وادی تهمت و توهین و به تعبیر رهبر معظم انقلاب «هتک حرمت» مقام‌های اجرایی افتادند؛ چه در نطق‌های پیش از دستور، چه در زمان حضور دولتی‌ها در صحن و چه در رسانه‌ها. از عبارات توهین‌آمیز به محمدجواد ظریف در جلسه ۱۵ تیرماه صحن علنی تا توهین‌های بی‌سابقه‌ای که به شخص رئیس‌جمهوری داده شد. این رفتار‌ها سبب شد رهبر معظم انقلاب در کمتر از سه ماه، دوبار به‌صراحت، لعن، تهمت و توهین را نهی و آن را حرام شرعی اعلام و ضمن تائید حق انتقاد و پرسشگری مجلس، آنان را به همکاری بیشتر و کمک به دولت توصیه کنند.

خلاصه عملکرد ۲۰۰ روزه
آن‌گونه که خبرگزاری ایرنا در گزارشی نوشته، در یک نگاه کلی، همه تلاشی که مجلس در حدود ۶ ماه اخیر انجام داده شامل موارد زیر است: (۱) سفر به استان‌های خوزستان، مازندران و سیستان و بلوچستان به همراه گروهی از نمایندگان بانام «نظارت میدانی» آن‌هم در زمان افزایش شیوع کرونا که یکی از پیامد‌های آن، ابتلای رئیس مجلس به این ویروس بود و در عمل هیچ دستاورد و مصوبه‌ای برای مردم این مناطق به همراه نداشت. (۲) احضار مکرر وزیران و مسئولان برای گزارش‌دهی به نمایندگان که جز توهین و تخریب در جلسه‌های علنی به آن‌ها، هیچ نتایجی برای حل مشکلات اقتصادی مردم نداشته است. (۳) تصویب طرح پرداخت یارانه برای تأمین کالا‌های اساسی که به کوپن الکترونیکی مشهور و به دلیل بار مالی آن، از سوی شورای نگهبان رد و سپس تایید شد. (۴) بی‌توجهی به تأکیدات و توصیه‌های رهبر معظم انقلاب در همراهی با دولت برای حل مشکلات و در پیش گرفتن مسیر تقابل و سنگ‌اندازی درزمینه فعالیت دولت. البته به عقیده تحریریه روزنامه ستاره صبح، سرآمد اقدامات مجلس، طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها بود که نه‌تن‌ها مدیران و مسئولان دولت با آن مخالفت کردند، بلکه با واکنش طرف‌های اروپایی برجام مواجه شد. مرکز پژوهش‌های مجلس اخیرا در گزارشی ضمن تأکید بر لزوم رد کلیات لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ توسط مجلس شورای اسلامی، پیشنهاد کرده است تا به منظور پیشگیری از تورم‌های شدید در سال‌های آتی، نمایندگان، دولت را موظف به اصلاح لایحه بودجه با رعایت مواردی کنند.

تندروی‌های بی‌سابقه نمایندگان
سید جلال ساداتیان، نماینده پیشین مجلس نیز پیش‌بینی کرده بود که احتمالاً نمایندگان اصولگراترین مجلس پس از انقلاب از همان روز‌های آغازین فعالیت خود تندروی‌هایی بی‌سابقه را شکل خواهند داد»، به خبرنگار ما گفت: «قاعدتاً مقامات کشور و مردم این اجازه نخواهند داد که کشور را هرگونه که آنان می‌پسندند اداره کنند و در عمل مشکلات جدی برای کشور ایجاد کنند و به‌جای برداشتن بار از دوش مردم، باری بر دوش آنان بگذارند. نمایندگان حق تخریب، توهین، تهمت، نسبت دادن خیانت و ایجاد تشنج را ندارند. مجلس جای گفتگو است، نه جای نزاع بی‌اساس». وی همچنین از «طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها» که چندی پیش تصویب شد انتقاد کرد و آن را برخلاف منافع ملی کشور دانست. علاوه بر آن فریدون مجلسی، تحلیلگر روابط بین‌الملل نیز در گفتگو با ستاره صبح به پیامد‌های طرح هسته‌ای مجلس اشاره کرد و گفت: «عده‌ای که چنین طرح‌هایی را مطرح می‌کنند، به‌طور شفاف مشخص نمی‌کنند که آیا به عواقب و پیامد‌های آن‌هم اندیشیده‌اند و پای آن خواهند ایستاد یا خیر. نباید چنین شعار‌های هزینه زا از طرف کل مردم عنوان شود. به نظر می‌رسد طرحی که در مجلس صحبت از آن به میان آمده بیشتر در حد شعار باشد و هدف آن تلاش نمایندگان اصولگرا برای جلب نظر طرفدارانشان است.» پیش‌ازاین نیز حجت‌الاسلام حسین انصاری‌راد، رئیس کمیسیون اصل نود مجلس ششم درخصوص توهین‌های برخی نمایندگان به دولتی‌ها با اشاره به ردصلاحیت گسترده شایستگان در انتخابات گفته بود: «در دوره اخیر و در مجلس یازدهم رد صلاحیت‌ها به شکل وسیع و بسیار گسترده‌ای انجام گرفت و یک جناح معتبر سیاسی از عرصه انتخابات اخراج شد. مجلسی که بر این اساس تشکیل می‌شود نمی‌تواند کاری را انجام بدهد که بایسته و شایسته است. برخی حقوق از مجلس سلب شده است و چنین مجلسی در کار ناتوان خواهد بود. چون نمی‌تواند نقش نظارتی خود در خصوص جلوگیری از فساد را ایفا کند. جماعتی به نام ولایت و اسلام و مذهب، درگذشته اقداماتی انجام دادند که در عمل به نفع منافع ملی نبوده است، یا در طول این سال‌ها شعار‌هایی در مجلس سر داده و می‌دهند، و حتی معاهده برجام را که یک دستاورد بزرگ و یک پیروزی مهم برای ایران بود، در صحن مجلس آتش زدند و مدام تخریب کرده و می‌کنند.» همچنین حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، نماینده پیشین مجلس نیز به خبرنگار ما گفت: «تضعیف جایگاه مجلس تنها ناشی از نهاد‌های دیگر نیست بلکه در درجه اول ناشی از نمایندگانی است که در مجلس حضور پیدا می‌کنند و شأن و جایگاه کرسی نمایندگی خودشان را نمی‌دانند و همین باعث می‌شود که به‌جای عمل به وظایف، در حوزه‌هایی دخالت می‌کنند که عملاً باعث تضعیف مجلس است.»

مواضع برخی چهره‌های سیاسی
محمدعلی ابطحی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب گفت: «تابلوی مجلس مستقر مخالفت باروحانی و دولت فعلی است؛ مجلس از ابتدا حرکتی را باهدف استیضاح رئیس‌جمهور شروع کرد و تقریباً با چنین اهدافی وارد مجلس شدند و آغاز به کارکردند. در شش ماه اخیر، مجلس در هیچ‌یک از مشکلات کشور شریک و سهیم نبوده و کمکی نکرده است. مجلس انقلابی تا به امروز اقدامی نکرده و تا آزاد می‌شود به مخالفت و مقابله با برنامه‌های دولت، برمی‌خیزد.» محمدرضا باهنر، نماینده ادوار مجلس درباره عملکرد مجلس یازدهم به ایرنا گفته بود: «مشکلی که وجود دارد این است که نمایندگان متأسفانه تا قبل از انتخابات نمی‌دانند که اختیارات نماینده مجلس چیست و چه‌کار‌هایی می‌توانند بکنند. بعضی‌ها فکر می‌کنند هرچه پرخاشگرتر باشند خیلی مشهورتر می‌شوند و سر زبان‌ها می‌افتند و زمان انتخابات یک سری وعده‌های عجیب‌وغریب به مردم می‌دهند». همچنین سید ابراهیم امینی، نماینده پیشین مجلس و نایب‌رئیس کنونی شورای شهر تهران با اشاره به عملکرد دوماهه مجلس یازدهم و تأکید بر تقدم مصالح ملی بر مصلحت‌های فردی و گروهی، به ایرنا گفته بود: «این مجلس در شعار دادن و عمل نکردن جا پای دولت احمدی‌نژاد گذاشته است.» همچنین حجت نظری، عضو شورای شهر تهران و عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی به خبرگزاری ایلنا گفت: امروز متأسفانه شاهد آن هستیم، جریانی که تندترین هجمه‌ها و انتقادات را به مجلس قبل داشت وارد خانه ملت شده، اما در عمل آنچه انجام داده تا این لحظه به‌مراتب ضعیف‌تر از تمام ادوار مجلس است.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه ستاره صبح، تاریخ انتشار: ۲۳ آذر  ۱۳۹۹، کدخبر: ۶۸۳۸۵، setaresobh.ir