شعار سال: نایب رئیس مجلس در این رابطه می‌گوید: اگر ارز ۴۲۰۰ تومانی کالا‌های اساسی حذف شود، یارانه ماهیانه هر خانوار یک‌میلیون و ۷۰۰ هزار تومان می‌شود. قاضی زاده هاشمی با اشاره به طرح تأمین کالا‌های اساسی گفت: در مجلس طرح معیشت یا پرداخت یارانه کالایی را دنبال می‌کنیم؛ به این صورت که با اعطای کالابرگ به مردم، حداقل هفتاد قلم کالا را به قیمت ثابت و مشخص در اختیار مردم قرار می‌دهیم، ولی متأسفانه دولت با این مورد مخالف است و ما سه سال است که در مجلس به دنبال این موضوع هستیم. نایب رئیس مجلس افزود: تاکنون هیچ اقدامی از طرف دولت صورت نگرفته است و متأسفانه شاهد افزایش قیمت‌های روزانه هستیم. آمریکا با آن اقتصادش ۴۵ میلیون کالابرگ توزیع می‌کند و ما نفهمیدیم چرا دولت با این طرح همراهی نمی‌کند. ما سالانه ۱۲ میلیارد دلار ارز ۴۲۰۰ تومانی می‌دهیم که اجناس ضروری گران نشوند، اما در بازار قیمت‌ها بالا می‌رود. طبق محاسبات انجام شده، اگر ارز ۴۲۰۰ تومانی کالا‌های اساسی حذف شود و به مردم یارانه بدهیم، یارانه ماهیانه هر خانوار ایرانی حدود یک‌میلیون و ۷۰۰ هزار تومان خواهد شد.

کمیسیون تلفیق از محل تسعیر ارز ۱۰۶ هزار میلیارد تومان برای هزینه‌کرد در قالب هدفمندی یارانه‌ها پیش بینی کرده است. کمیسیون تلفیق با حذف ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی یارانه ارزی به کالا‌های اساسی را تعدیل کرد. دولت برای سال آینده ۸ میلیارد دلار با قیمت ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی در نظرگرفته بود تا صرف واردات کالا‌های اساسی شود. با توجه به آن که ۸ میلیارد دلار از منابع دولت با عنوان یارانه نقدی بین اشخاص توزیع می‌شود تغییرات نرخ ارز می‌تواند حجم ریالی آن را جابه جا کند. در همین خصوص پیش از این نرخ تبدیل این میزان ارز، به پول داخلی بر مبنای دلار ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی بود. اکنون این رقم به ۱۷ هزار و ۵۰۰ تومان تغییر پیدا کرده است. حاصلضرب ارقام فوق نشان می‌دهد که پیش از این ۳۳ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان مجموع هزینه سالانه یارانه نقدی بوده که با نرخ ارز دولتی جدید این مبلغ به ۱۴۰ هزاز میلیارد تومان افزایش پیدا کرد.

مابه التفاوت این دو رقم حجم پولی است که از این تغییر نرخ ارز به کل میزان یارانه اضافه می‌شود. این مبلغ در حدود ۱۰۶ هزار میلیارد تومان محاسبه می‌شود. سه سناریوی احتمالی برای هزینه این مبلغ وجود دارد. توزیع این رقم بین ۸۰ میلیون نفر نشان می‌دهد که به رقم یارانه نقدی برای اشخاص در هر ماه حد اقل ۱۱۰ هزار تومان افزوده خواهد شد. مبلغ طرح حمایت معیشتی دولت بر مبنای بُعد خانوار و از ۵۵ هزار تومان تا سقف حداکثر ۲۰۵ هزار تومان به ازای هر خانوار پرداخت می‌شود در حالی که یارانه نقدی بر مبنای هر فرد پرداخت می‌گردد. به خانوار‌های تک نفره ۵۵ هزار تومان، دو نفره ۱۰۳ هزار تومان، سه نفره ۱۳۸ هزار تومان، چهارنفره ۱۷۲ هزار تومان و پنج نفره و بیشتر۲۰۵ هزار تومان پرداخت خواهد شد. در سناریوی دوم این رقم به یارانه بگیران معیشتی تخصیص داده می‌شود، در این صورت تقسیم ۱۰۶ هزار میلیارد تومان بین ۶۰ میلیون، موجب افزایش ۱۴۷ هزار تومانی یارانه معیشتی در هر ماه خواهد شد. سناریوی سوم حالتی است که در آن، مبلغ اضافه شده به بخش سود بازرگانی و حقوق ورودی سایر کالا‌ها اختصاص داده شود.

اشتباهات دولت در سیاست‌های ارزی

علی مروی، کارشناس اقتصادی؛ حذف ارز دولتی و پرداخت یارانه جدید یک طرح غیرحرفه‌ای و مضر است. حذف ارز یعنی اینکه حتی طرفداران حذف ارز هم پذیرفته اند که این کار فشار اقتصادی به مردم وارد می‌کند. آیا در این شرایط وارد کردن این شوک به مردم لازم است. آیا راهکار و نحوه کنترل این اتفاق و شوک را برنامه ریزی کرده اند. هدفمندی یارانه‌ها در سال ۸۸ نتیجه درستی نداشت و موجب بهینه شدن مصرف سوخت و انرژی و رشد بهره وری هم نشد. حال بعد از ده سال شاهد هستیم که آن یارانه کارآمد نبوده و یارانه جدید تورم زا خواهد بود. اساسا ارز ۴۲۰۰ تومانی تماما رانت و فساد است؛ بنابراین باید اول انحراف را حل کنیم و صورت مسئله را پاک نکنیم. اگر بلد نیستیم جلو انحراف را بگبریم چرا موجب تحریک تورم می‌شویم. یک بار یارانه انرژی را برداشتیم و نتیجه آن را مشاهده کردیم. پس دولت باید با اختصاص درست ارز به کمک معیشت مردم بیاید نه اینکه اسباب تورم بیشتر را فراهم کند و گرانفروشی و گرانی موجب کاهش رفاه شود.

با اختصاص ارز دولتی به برخی واردکنندگان، تلاش‌ها برای عرضه کالا‌ها و دارو‌ها به قیمت واقعی در بازار، محقق نمی‌شود چرا که به کنترل‌ها و نظارت‌های شدیدی نیاز دارد که همیشه به وقوع نمی‌پیوندد. درعوض می‌توان از ارز دولتی برای واردات کالا‌هایی که توسط تعاونی‌ها وارد می‌شوند استفاده کرد. باقی کالا‌هایی که مصارف چندگانه دارد و همه افراد جامعه از آن استفاده می‌کنند را می‌توان با ارز با قیمت بالاتری وارد کرد. واردات کالا با ارز ۴۲۰۰ تومانی به بهانه کمک به اقشار ضعیف، نه‌تن‌ها به این مهم نمی‌انجامد بلکه همانطور که دیده شد، زمینه‌های رانت و فساد را در جامعه تشدید می‌کند.

در چالش‌های ارزی باید کلان‌نگری جایگزین جزئی‌نگری شود تا دچار اشتباه راهبردی نشویم و شرایط برای مردم بدتر نشود. امروز گوشت گوسفند به کالای لوکس برای بسیاری از مردم تبدیل شده، اما به نظر می‌رسد با سیاست اخیر کمیسیون تلفیق یعنی حذف یک شبه ارز دولتی ۴۲۰۰ تومانی و افزایش آن به ۱۷۵۰۰ تومان، عملا مرغ نیز به کالای لوکس تبدیل شده است.


شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از کسب و کار، تاریخ انتشار: ۲۵دی۱۳۹۹، کدخبر:۸۵۲۳۳۷، kasbokarnews.ir