شعار سال: کتایون حیدری درباره ارزیابی اجباری یا اختیاری بودن طرح غربالگری گفت: طرح غربالگری حتی در کتب مرجع به‌عنوان توصیه به بیمار مطرح شده است. از طرف دیگر پزشک در مورد ریسک بیماری سندروم داون و احیاناً آنورمالی‌های دیگر، باید در حد یک توضیح به بیمار اکتفا کند و در صورتی که بیمار رضایت داشته باشد، برای وی غربالگری تجویز کند.  اما در حال حاضر طرح غربالگری به دلیل سازوکار‌هایی که برای آن تعریف شده،   پزشک را به سمت استفاده بیش از حد از غربالگری سوق می‌دهد.

وی افزود: در حقیقت وقتی گفته می‌شود در صورت تولد نوزاد مبتلا به سندروم داون پزشک مورد مؤاخذه و مجازات قرار می‌گیرد و این حق برای خانواده در نظر گرفته شده که در صورت تولد نوزاد غیرطبیعی، می‌توانند از پزشک شکایت کنند؛ بنابراین خودبه‌خود پزشک مجبور می‌شود که فراتر از استاندارد‌ها از غربالگری استفاده کند. از طرف دیگر طرح غربالگری در سیستم شبکه‌های سلامت ادغام شده است، به این ترتیب خانه‌های بهداشتی که موظف به انجام مراقبت‌های اولیه بارداری برای مادران هستند و گاهی اوقات حتی پزشک متخصص زنان در این مراکز حضور ندارد و ماما به بیماران رسیدگی می‌کند که همان ماما هم ملزم به ارائه توضیحاتی در خصوص غربالگری به مادر است.

این پزشک متخصص زنان با اشاره به سازوکار‌هایی که منجر به اجباری شدن غربالگری می‌شود، تصریح کرد: نکته قابل توجه در زمینه غربالگری این است که در پروتکل‌های جدید عنوان شده اگر مادری راضی به غربالگری نبود، پزشک موظف است یک هفته پس از اعلام نارضایتی مادر نسبت به غربالگری، مجدداً مادر را بخواهد و در مورد غربالگری و لزومیت انجام آن با وی گفتگو کند و در نهایت اگر مادر باز هم با غربالگری موافق نبود، در این موقع پزشک موظف است رضایت‌نامه‌ای با این مضمون که خود مادر با غربالگری موافق نیست و به عبارتی یک امضای کتبی در این مورد از مادر بگیرد.

حیدری ادامه داد: حقیقت امر این است برای مادری که زیر ۳۵ سال است و در مورد بیماری‌هایی سندروم داون هیچگونه سابقه خانوادگی و یا فامیلی ندارند، انجام غربالگری ضروری نیست. از طرف دیگر به طور طبیعی امکان تولد یک نوزاد مبتلا با سندروم داون یک در هزار و ۵۰۰، لذا شیوع بسیار پایین است. اما با این وجود آمار استفاده از غربالگری در کشور بسیار بالا است.

وی در ارزیابی نتیجه غربالگری تصریح کرد: پروتکل‌های غربالگری همیشه در حال تغییر هستند. در مرحله اول غربالگری سندروم داون شامل یک سونوگرافی و یک آزمایش خون است، که اگر پاسخ آن بر روی ۲۵۰ باشد، به مادر گفته می‌شود که بچه سالم است. نکته حائز اهمیت این است که جواب آزمایش غربالگری صد در صد نیست و اگر گفته می‌شود که جنین سالم است، منظور این است که تا ۸۴ درصد جنین سالم است. همچنین براساس تست دوم غربالگری اطمینان خاطر نسبت به سلامت جنین ۹۴ درصد است؛ لذا غربالگری نمی‌تواند به طور کامل و دقیق، سندروم داون را تشخیص دهد.

این پزشک متخصص زنان در رابطه با هزینه‌های غربالگری تصریح کرد: بنده سالیان سال است که در این زمینه فعالیت می‌کنم که در مجموع آن‌ها دو مورد جنین سندروم داون داشتم. به عبارت دیگر میلیارد‌ها تومان پول و ساعت‌ها زمان هزینه شد تا این دو مورد شناسایی شدند.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری آنا، تاریخ انتشار ۲۴ بهمن ۱۳۹۹، کد خبر: ۵۶۰۶۲۸، ana.press