در سیرهی حکومتی پیامبر، جوان گراییِ مطلق یا به تعبیری «جوان زدگی»، هیچ جایگاهی نداشت؛ بلکه «جوان گرایی مشروط و مقید» مورد توجه و عنایت بود، یعنی یک جوان وقتی میتواند مدیریت و مسئولیت بپذیرد که علاوه بر علم، تخصص، تحرک و مدرک، دارای فضائل اخلاقی، رشد عقلی، کاردانی و تجربه بوده، مدیر و مدبر هم باشد.
شعار سال: عبدالرحیم اباذری؛ چند سالی است به انگیزهی جوان گرایی در مدیریتها، بدون این که به اصل تجربه، کاردانی و امتیازات معنوی از قبیل: رشد عقلی، تدین، اخلاق، اصالت خانوادگی، ثبات شخصیتی، صداقت، بزرگ منشی و ... توجه شود، افرادی تنها به خاطر داشتن مدرک تحصیلی، رانت، جناح بازی و امثال آن به مسئولیتهای مختلفی دست یافتند که آسیبهای جدی به نظام اجرایی، قضایی، تقیینی و سیاسی کشور وارد شد.
هر انسان منصفی وقتی این گونه افرادِ فاقد شرایط و صلاحیتها را به ویژه در ردههای بالای مسئولان مشاهده میکند، بیاختیار به یاد پسر بچههای پنج، شش سالهای میافتد که کت و شلوار پدر بزرگشان را پوشیده باشند و معلوم است این جور آدمها اگر قدم بردارند، با سر به زمین خواهند خورد، چنانکه در ریاست جمهوری دوره نهم و دهم کاملا این واقعیت مشهود شد.
البته اگر جوانانی، شاخصههای لازم را داشته باشند که کم و بیش در ردههای گوناگون وجود و حضور دارند، منافاتی ندارد و میتوانند مسئولیتهای خطیر را بر عهده گیرند؛ چنان که در صدر اسلام، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم بعضی مسئولیتها و مدیریتها را به بعضی جوانان میسپرد که این فقط به خاطر جوان بودن آنها نبود؛ بلکه به این دلیل بود که همه یا بیشتر آنان شاخصهها و ویژگیهای لازم، مانند آگاهی، اخلاق، عقل، تدبیر و کاردانی را دارا بودند.
جوان زدگی
بنابراین در سیرهی حکومتی پیامبر، جوان گراییِ مطلق یا به تعبیری «جوان زدگی»، هیچ جایگاهی نداشت؛ بلکه «جوان گرایی مشروط و مقید» مورد توجه و عنایت بود، یعنی یک جوان وقتی میتواند مدیریت و مسئولیت بپذیرد که علاوه بر علم، تخصص، تحرک و مدرک، دارای فضائل اخلاقی، رشد عقلی، کاردانی و تجربه بوده، مدیر و مدبر هم باشد.
گاهی مدیریت و فرماندهی در میادین نظامی و حتی قضایی با مدیریت و مسئولیت در عرصههای سیاسی و اجرائی با هم خلط میشود. فردی که در جبهههای جنگ، فرمانده خوبی بود، ممکن است در مدیریتهای اجرایی نتواند مدیر مطلوبی باشد و بر عکس. یا فردی در مسئولیت اجرایی موفق عمل کند، اما نتواند از عهده سِمَت قضایی برآید. پیامبر اکرم اسامه بن زید را به فرماندهی لشکر منصوب کرد و فرمود: همه به لشکر او ملحق شوند؛ اما معلوم نبود که او را به مسئولیتهای مهم اجرایی و یا قضایی نیز به گمارد. البته گاهی ممکن است موردی پیدا بشود یک فرد نظامی در عرصههای مدیریتی نیز خوش بدرخشد، چنانکه شهید باکری پیش از فرماندهی، شهردار موفقی بود.
نکته دیگر این که جوان گرایی، به معنای نفی میان سالی و معمری نیست و نباید از این حیث مرتکب دوقطبی شد و دردسر دیگری درست کرد، هدفِ عمده احراز صلاحیت هاست؛ باید ظرفیتهای افراد با دقت و تامل مورد عنایت قرار بگیرد تا هر شخصی و مسئولی سر جای خودش باشد.
سخنان مقام معظم رهبری درباره به کارگیری نیروهای جوان در مدیریتها یا توصیه به روی کار آمدن دولت جوان، انقلابی، حزب اللهی و پر انرژی، چنانکه اخیرا نیز تکرار و تاکید کردند ناظر به همین واقعیت و حقیقت است؛ نه جوانزدگی یا جوان گرایی عنان گسیخته و در رده سنی مثلا ۳۰ تا ۳۵ که متأسفانه در دولتهای نهم و دهم بدعت گذاشته شد و رواج یافت و زمینه سوء مدیریت ها، نا کارآیی ها، اختلافات، کدورتها و بحرانها را به بار آورد.
بنابر این کاملا باید حواسها جمع باشد که در انتخابات ۱۴۰۰ خطاهای گذشته دوباره تکرار نشود. در شأن مردم ایران و نظام اسلامی نیست که بعد از ۴۲ سال، همچنان داخل گودِ آزمون و خطا دست و پا بزند و دوباره گرفتار آدمهای متوهم دیگری بشود، فردی یک شبه مثل قارچ سر بلند کند و دوباره همه را به بازی بگیرد و بعد از هشت سال هم به ریش همه بخند و طلبکار هم باشد. باید از تکرار این گونه آدمها که هر از گاهی با هیکل، قیافه جدید و شکل و شمایل گوناگون و فریبکارانه ظاهر میشوند، مواظبت کرد.
سخن پایانی
جوان گرایی غیر از جوان زدگی است. جوان گرایی در مدیریتها امری مقدس و مطلوبی است و هر جامعه و حکومتی ناگزیر از آن است؛ اما در مرحله عمل، بایستی کاملا مراقبت شود که مدیریت و مسئولیت جوانان، به ویژه در ردههای بالا، زیر نظر و اشراف مدیران با تجربه و شخصیتهای اصیل و معتمد باشد؛ تا به تدریج، تجربۀ مدیریتی از نسل پیشین به نسل بعدی منتقل بشود و در نهایت ضمن جلو گیری از انحطاط و تزلزل، موجب رشد و تعالی پایههای نظام مدیریتی کشور گردد.
امیدواریم در انتخابات پیشرو، شاهد برگزیده شدن یک فرد عاقل، عالم، شجاع، معتدل، کاردان و در یک کلمه، آبرو برای مَسند ریاست جمهوری و در شأن نظام و مردم باشیم.
شعار سال، با اندکی تلخیص واضافات برگرفته از جماران نیوز، تاریخ انتشار: ۲۷اردیبهشت ۱۴۰۰، کد خبر:jamaran.news/۱۵۰۹۸۴۷