همزیستی انسان و حیوان زیر سایه مدگرایی

نگهداری از حیوانات در خانه، معضل این روز‌های محیط زیست که آسیب‌های آن گریبان گیر حیات وحش و انسان شده است.انسان‌ها با رفتار‌هایی همچون عدم رسیدگی صحیح به شرایط زندگی و تغذیه حیوانات، سیگار کشیدن و کم توجهی سبب آزار و اذیت حیوانات می‌شوند، البته این کم و کاستی‌ها در توجه به شرایط حیوانات و نگهداری از آن‌ها در منزل؛ عامل انتقال بیماری‌های گوناگون نیز می‌شود.

شعارسال:انسان‌ها به دلیل داشتن روحیه مالکیت دوست دارند طبیعت، منابع و حیوانات و ... را در اختیار کامل خود داشته باشند. انسان‌ها گاهی ممکن است به دلیل تنهایی، کمبود‌های عاطفی به نگهداری از حیوانات روی آورند، در حالی که از آسیب‌های دو جانبه آن و تاثیرات منفی بر روی طبیعت و زندگی خود بی خبر هستند.

در سبک زندگ روستایی همواره نگهداری و استفاده از حیوانات مرسوم بوده و هست، اما چندی است که افراد با الگوگیری از فرهنگ غرب پای حیوانات را به زندگی شخصی و خانه خود باز کرده اند.

انسان‌ها با رفتار‌هایی همچون عدم رسیدگی صحیح به شرایط زندگی و تغذیه حیوانات، سیگار کشیدن و کم توجهی سبب آزار و اذیت حیوانات می‌شوند، البته این کم و کاستی‌ها در توجه به شرایط حیوانات و نگهداری از آن‌ها در منزل؛ عامل انتقال بیماری‌های گوناگون نیز می‌شود.

مدگرایی امروزه جای همزیستی درست بین محیط زندگی انسان و حیوان را گرفته است و این موضوع خود نوعی ظلم به حیوانات است، زیرا حق طبیعی زندگی با همنوعانشان را از آن‌ها دریغ می‌کنیم. آن‌ها به طور غریزی زندگی در فضای آزاد و باز را به زندگی در محیط انسانی ترجیح می‌دهند، اما انسان صرفا برای رسیدن به خواسته‌هایی همچون تایید دیگران و مورد توجه قرار گرفتن و فرار از تنهایی و مسئولیت پذیری، این حق طبیعی حیوانات را نادیده می‌گیرند.

چه آسیب‌هایی متحمل حیوانات خانگی می‌شوند؟

محمدرضا محبوب فر کاشناس محیط زیست در رابطه با مشکلاتی که نگهداری از حیوانات در خانه برای محیط زیست به همراه دارد، اظهار کرد: اساسا زندگی صحیح حیوانات باید در طبیعت باشد و جدا کردن آن‌ها از این محیط به نوعی شکنجه حیات وحش است.

او افزود: این روز‌ها مشاهده می‌شود خیابان‌های شهر‌های مختلف به مکانی برای خرید و فروش حیوانات حیات وحش تبدیل شده و با توله کشی از آن‌ها سوء استفاده می‌شود.

این کارشناس محیط زیست ادامه داد: وابستگی حیوانات به انسان باید تا حدی پیش برود که انسان‌ها برابر آزار و اذیت نسبت به آن‌ها اعتراض نشان دهند و در صدد تصویب قوانینی برای منع آزار آن‌ها باشند.

حیوانات عامل انتقال بیماری به انسان

محبوب فر با بیان اینکه دلیل انقراض خیلی از گونه‌های نادر، جداسازی آن‌ها از طبیعت است؛ گفت: خیلی از حیوانات در کشور ما و سایر کشور‌ها منقرض شده اند، حیواناتی که از محیط طبیعی خود صید و برای بحث تجارت، توله کشی و همچنین نگهداری در خانه‌ها استفاده شدند.

او ادامه داد: حیوانات خانگی از محل زندگی خودشان به فضای شهری و مراکز تجاری وارد شده‌اند و همین مسئله باعث از بین رفتن گونه‌های مختلف آن‌ها شده است.

کارشناس محیط زیست درباره عوارض ناشی از نگهداری حیوانات در خانه برای سلامت انسان گفت: سلامت انسان‌هایی که در خانه به طور مستقیم با حیوانات در ارتباط هستند، بسیار مورد تهدید قرار می‌گیرد. ارتباط بیماران دارای آسم و آلرژی با بدن این حیوانات موجب تشدید بیماری افراد می‌شود به ویژه با لمس پوست و مو‌های حیوانات بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان تشدید می‌شود.

او تصریح کرد: دفع ادرار و مدفوع حیوانات خانگی نیز دارای عوامل بیماری زایی نظیر میکروب‌ها، باکتری‌ها، انگل‌ها و قارچ‌ها هستند که با انتقال به انسان سبب بیماری‌های مشترکی همچون هاری می‌شوند که تعداد این افراد روز به روز بالاتر می‌رود.

محبوب فر در همین راستا ادامه داد: مشکل دیگر ترس و استرسی است که به واسطه رفتار حیوان در انسان ایجاد می‌شود؛ البته که سلامت روحی و روانی حیوان هم با انتقال آن از محیط زیست خود به خطر می‌افتد.

او افزود: شرایط خاصی که برای زندگی حیوان در طبیعت وجود دارد هیچگاه توسط انسان فراهم نمی‌شود.

محبوب فر با اشاره به اینکه در کشور‌های غربی محدودیت‌ها و ممنوعیت‌هایی برای نگهداری از حیوانات وجود دارد، گفت: قوانین و مقررات وضع شده جهت نگهداری از حیوانات در این کشور‌ها به نفع محیط زیست و حیوانات است، به طوری که بهترین پانسیون‌ها برای نگهداری از آن‌ها وجود دارد که متناسب با شرایط طبیعی و زیست این حیوانات است.

او بیان کرد: در ایران و بعضی کشور‌های عربی قوانین نگهداری از حیوانات سطحی و پیش پا افتاده است؛ به طور کلی در فرهنگ شرقی این امر پسندیده نیست و بستر مناسب این امر هم وجود ندارد.

محبوب فر در پایان مطرح کرد: اسلام به این نکته اشاره دارد که به حیوانات احترام بگذارید، این احترام به این معنا نیست که حیوان اسیر شده را در خانه نوازش کرد، بلکه منظور از احترام، توجه به محیط زیست و حق حیات آن‌ها است.

فرار از تنهایی یکی از دلایل نگهداری از حیوانات

در ادامه برای آگاهی از شرایط روحی افرادی که به نگهداری از حیوانات در منزل می‌پردازند و مشکلاتی روانی که به وجود می‌آورند با محسن ایمانی مشاور خانواده گفتگو کردیم، او درباره دلایل روی آوردن انسان‌ها به نگهداری از حیوان خانگی، اظهار کرد: بعضی افراد به بهانه رفع تنهایی خود به سراغ حیوانات می‌روند، اما در این موارد ما پیشنهاد می‌کنیم که شخص با انسان‌های نزدیک خود ارتباط گیرد.

او ادامه داد: کسانی که همدم یا رفیقی در زندگی خود ندارد به نگهداری از حیوان خانگی روی می‌آورند، اما آن حیوان، چون ارتباط کلامی و درک عمیق از مشکلات انسان ندارد فرد را به مرور دچار افسردگی می‌کند.

ایمانی بیان کرد: بعضی از این حیواناتی که امروزه در محیط خانه نگهداری می‌شوند تعلقی به فرهنگ ایرانی ندارند، همین سبب می‌شود اطرافیان فرد، او را طرد کنند که همین امر تنهایی دوچندانی را به وجود می‌آورد و اعتماد به نفس فرد را تحت الشعاع قرار می‌دهد.

این مشاور خانواده عنوان کرد: در میان موجودات جهان انسان‌ها در عاطفه و مهرورزی اولویت دارند و عواطف حیوانات به مراتب کمتر از انسان‌ها است، به همین سبب احساس تنهایی که در فرد هست با حضور هم نوع خودش برطرف شود بسیار بهتر است.

ایمانی با اشاره به اینکه روی آوردن به مراسم‌های خانوادگی و معاشرت با دوستان و همسایگان می‌تواند جایگزینی برای رفع تنهایی باشد، گفت: صفات حیوان هم می‌توانند بر روی انسان اثرگذار باشند، پرخاش حیوانات که طبیعت ذاتی آن‌ها است، سبب بروز عصبانیت و پرخاشگری در انسان می‌شود و دایره ارتباطی فرد را محدود می‌کند موجب انزوای او می‌شود.

طبق گفته کارشناسان، نگهداری از حیوانات بیشترین آسیب را به محیط زیست وارد می‌کند، این درحالی است که انسان‌ها گمان می‌کنند که نگهداری از حیوانات به آن‌ها کمک می‌کند، در حالی که این نوعی خودخواهی است؛ بنابراین انتظار می‌رود تا انسان‌ها برای نگهداری از حیوانات و جدا کردن آن‌ها از طبیعت عقلانی‌تر تصمیم گیرند.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ انتشار ۱۴ خرداد ۱۴۰۰، کدخبر: ۷۷۷۶۶۲۲، www.yjc.news