- سقوط توانمندی آموزشی کشور با گاز انبر سهمیه ها و نظام آموزش پولی
- بررسی تطبیقی بودجه آموزش و پرورش ایران با سایر کشورها + نقد بودجه پیشنهادی برای ۱۴۰۲
- خسته نشی یوسف نوری برای استخراج الگوی مدرسه‌ای سند تحول بنیادین ؟!
- آقای زلفی گل، حاشیه های جدید آزاد سازی مدرک تحصیلی چیست جناب وزیر؟
- نحوه برخورد با دانشجویان معترض از زبان سخنگوی دولت + تغییرات در آئین نامه کمیته انضباطی
- زلفی گل از کدام دستاورد دانشگاهی حرف می زند؟ چه خبر از هفته پژوهش ؟!
- جریمه نقدی و 10 سال ممنوعالخروجی جزای "هنجارشکنی" در دانشگاه ! چه کسی این جماعت را تائید صلاحیت کرده؟
- برنامه یوسف نوری برای توانمندسازی معلمان و نظارتی که شربت خواب آور مصرف نموده است؟
- بجای تلاش برای حل درون سازمانی مشکلات دانش آموزان خاطی دستگیر شده، آن‌ها را به کدام مراکز روانشناسی می سپاری؟
- شانس کسب رتبه برتر کنکور برای دانش آموزان مدارس دولتی ۱ میلیونیم درصد است، پولیسازی آموزش به نفع کیست؟
- مجید حسینی کدام بی عدالتیهای آموزشی را فریاد میزند؟نفر ۲۵ هزار سهمیه، معادل نفر ۶۰۰ کنکور ، آخر چرا؟!
جمعه ۳۱ فروردين ۱۴۰۳ - 2024 April 19 
مشاور ارشد وزیر آموزشوپرورش با بیان اینکه طراحی سوالات خارج از کتب درسی باعث تاثیرات منفی روانی برای داوطلبان خواهد شد، افزود: «بچه‌ها از پایه دوازدهم و حتی سال‌ها قبل درس خواندن برای کنکور را آغاز می‌کنند، وقتی آن‌ها در جلسه کنکور یکباره با سوالاتی خارج از کتب درسی یا به‌صورت غیراستاندارد مواجه می‌شوند، آرامش فکری آن‌ها و بالطبع خانواده آن‌ها را به‌هم می‌ریزد.»
شهار سال: ماجرای سوالات غیراستاندارد کنکور همچنان ادامه دارد. سال گذشته داوطلبان بسیاری معترض و معتقد بودند سوالات دروس شیمی و ادبیات، استاندارد نبوده و خارج از کتاب‌های درسی طرح شده اند. امسال نیز سوالات ریاضی، صدای کنکوری‌ها را درآورد، تا جایی که عدد و رقم‌ها از طرح ۵۰ درصد سوال غیراستاندارد حکایت داشت؛ اتفاقی که به‌زعم خانواده‌های داوطلبان و همچنین معلمان و مشاوران آموزشی، روحیه کنکوری‌ها را تا حد زیادی کاهش می‌دهد و آن‌ها را نسبت به تلاش مجدد برای قبولی در آزمون ورودی دانشگاه‌ها دلسرد می‌کند. کنکور سراسری امسال، چهارشنبه ۹ تیرماه آغاز شد و پس از ۴ روز رقابت سنگین داوطلبان پنج گروه آزمایشی تجربی، علوم انسانی، ریاضی و فنی، هنر و زبان‌های خارجی دیروز ۱۲ تیرماه پایان یافت. در کنکور ۱۴۰۰ تعداد ۶۶۲ هزار و ۱۱۴ داوطلب زن و تعداد ۴۴۹ هزار و ۷۰۴ داوطلب مرد ثبت‌نام کرده‌اند که برای آن‌ها با احتساب گروه آزمایشی دوم برخی داوطلبان، تعداد یک میلیون و ۳۶۷ هزار و ۹۳۱ کارت ورود به جلسه صادر شده است.
اما ماجرا چه بود؟
همان روز ابتدایی برگزاری کنکور، بسیاری از داوطلبان با مشاهده سوالات ریاضی در بهت فرو رفتند و موجی از اعتراضات از سوی دانش‌آموزان، خانواده‌ها و مدرسان و معلمان به راه افتاد. دانش‌آموزان متفق‌القول از سوالات مفهومی و بعضا غیراستاندارد سوالات ریاضی گلایه داشتند. آن‌ها می‌گفتند این سوالات یا خارج از کتب درسی بوده یا به صورتی طراحی شده بود که حتی داوطلبانی که سال‌ها روی درس ریاضی مطالعه کرده‌اند قادر به پاسخگویی به آن نبودند. اتفاقی که سال‌های گذشته درخصوص درس ادبیات و شیمی شاهد آن بودیم و اعتراض‌ها نیز به جایی نرسید. به نظر می‌رسد افرادی در انتخاب و چینش هدفمند سوالات کنکور دست دارند و کنکور را ابزاری برای کسب درآمد‌های خود قرار داده‌اند. بسیاری از کارشناسان آموزش عالی کشور معتقدند طرح این نوع سوالات باعث از اعتبار انداختن کتب درسی می‌شود و دانش‌آموزان را به سمت موسسات کنکوری سوق می‌دهد تا پاسخ سوالات خود را نه از کتاب درسی خود بلکه از این موسسات جویا شوند. با طراحی چنین سوالاتی در کنکور که هر سال نیز شاهد آن هستیم، ابهاماتی نیز در ذهن دانش‌آموزان و البته معلمان و خانواده‌های آنان شکل می‌گیرد. اینکه محتوای کتب درسی آموزشوپرورش مورد تایید سازمان سنجش است، پس چرا این سازمان با طرح سوالات نامناسب سبب بی اعتمادی و بلاتکلیفی دانش‌آموزان شده است؟ چه کسی پاسخگوی تاوان سنگینی که از نظر روحی بر دانش آموزان و خانواده‌های آنان وارد شده خواهد بود؟ ماجرا هر چه هست این سختگیری غیراصولی که در سازمان سنجش و کنکور کشور وجود دارد، بچه‌ها و خانواده‌ها را مستأصل کرده تا از زندگی اقتصادی و هزینه‌ها بزنند تا شاید احتمال قبولی شان را در کنکور افزایش دهند. درواقع آن‌ها به سمت موسسات خصوصی کنکور، کتب کمک درسی و هزینه‌های خصوصی سوق داده می‌شوند تا بتوانند جواب این سوالات را از جای دیگری به غیر از کتاب‌های خود پیدا کنند. به همین دلیل است که پای ده‌ها و صد‌ها موسسه کنکوری و حتی صداوسیما هم به عرصه کاملا تخصصی آموزش که باید در اختیار آموزشوپرورش باشد، باز شده است و از این موضوع نفع می‌برند. به اذعان برخی از کارشناسان آموزش عالی کشور، سازمان سنجش با طراحی سوالات خارج از عرف و غیرکارشناسانه نشان داد که برای محتوای کتب دبیرستان ارزش چندانی قائل نیست. موضوعی که ضربه‌ای هولناک بر پیکر نظام آموزشی رسمی کشور وارد می‌کند. مهدی نویدادهم، مشاور ارشد وزیر آموزشوپرورش در اجرای سند تحول بنیادین آموزش وپرورش، سیدمحمد بطحایی معاون آموزش‌های عمومی و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی و هامون سبطی کنشگر آموزشی و دبیر کارگروه آموزش دیده‌بان شفافیت و عدالت در گفتگو با «فرهیختگان» درباره چرایی طراحی چنین سوالاتی و البته آثار روانی آن بر دانش‌آموزان سخن گفتند.
مشاور ارشد وزیر آموزشوپرورش:
برگزاری کنکور به‌شیوه فعلی با اهداف آموزشوپرورش مغایر است
مهدی نوید ادهم، مشاور ارشد وزیر آموزشوپرورش در اجرای سند تحول بنیادین آموزشوپرورش درباره این موضوع گفت: «مسئولان آموزشوپرورش درطول سنوات گذشته، به‌رغم اختلافات نظری و روشی که در مدیریت آموزشوپرورش داشتند، اما همگی بر این نکته متفق‌القول بودند که برگزاری کنکور به‌شیوه فعلی با برنامه‌ها و اهداف آموزشوپرورش مغایر است.» او با تاکید بر اینکه برگزاری کنکور به این شیوه در تضاد با اهداف آموزشوپرورش است، ادامه داد: «به‌ویژه بعد از سند تحول بنیادین مشخص شد که این کنکور اجازه تحول‌آفرینی به ما نخواهد داد. این موضوع را نیز بار‌ها در دولت، شورای‌عالی انقلاب فرهنگی و مجلس شورای اسلامی به گروه‌های مختلف اعلام کردیم.»
سوالات خارج از منبع، باعث از اعتبار انداختن کتب درسی می‌شود
مشاور ارشد وزیر آموزشوپرورش در اجرای سند تحول بنیادین آموزشوپرورش تاکید کرد: «متاسفانه طی سالیان گذشته به این موضوع توجه نشده است و امسال نیز در برخی دروس مانند ریاضی این مشکل پیش آمد؛ معتقدم طرح این نوع سوالات باعث زیرسوال بردن نظام آموزشی شده و درنهایت باعث از اعتبار انداختن کتب درسی می‌شود.»
نوید ادهم با تاکید بر اینکه به‌شدت با کلیت کنکور به این روش و طرح این‌گونه سوالات مخالف هستم، تصریح کرد: «تا زمانی‌که این سازوکار‌ها وجود داشته و مدافعانی در سازمان سنجش حضور دارند و در بخش بیرونی نیز افرادی مدافع کنکور هستند، اجازه تحول‌آفرینی و تغییر کنکور داده نخواهد شد. این درحالی است که مجلس شورای اسلامی در این خصوص دو بار قانونگذاری کرد که عملیاتی نشد و درحال حاضر نیز شورای‌عالی انقلاب فرهنگی درصدد تصویب مصوبه‌ای در این خصوص است.»
او اضافه کرد: «متاسفانه اجازه نمی‌دهند سایه کنکور از سر آموزشوپرورش و کشور زدوده شود.»
اما ماجرا چه بود؟
همان روز ابتدایی برگزاری کنکور، بسیاری از داوطلبان با مشاهده سوالات ریاضی در بهت فرو رفتند و موجی از اعتراضات از سوی دانش‌آموزان، خانواده‌ها و مدرسان و معلمان به راه افتاد. دانش‌آموزان متفق‌القول از سوالات مفهومی و بعضا غیراستاندارد سوالات ریاضی گلایه داشتند. آن‌ها می‌گفتند این سوالات یا خارج از کتب درسی بوده یا به صورتی طراحی شده بود که حتی داوطلبانی که سال‌ها روی درس ریاضی مطالعه کرده‌اند قادر به پاسخگویی به آن نبودند. اتفاقی که سال‌های گذشته درخصوص درس ادبیات و شیمی شاهد آن بودیم و اعتراض‌ها نیز به جایی نرسید. به نظر می‌رسد افرادی در انتخاب و چینش هدفمند سوالات کنکور دست دارند و کنکور را ابزاری برای کسب درآمد‌های خود قرار داده‌اند. بسیاری از کارشناسان آموزش عالی کشور معتقدند طرح این نوع سوالات باعث از اعتبار انداختن کتب درسی می‌شود و دانش‌آموزان را به سمت موسسات کنکوری سوق می‌دهد تا پاسخ سوالات خود را نه از کتاب درسی خود بلکه از این موسسات جویا شوند. با طراحی چنین سوالاتی در کنکور که هر سال نیز شاهد آن هستیم، ابهاماتی نیز در ذهن دانش‌آموزان و البته معلمان و خانواده‌های آنان شکل می‌گیرد. اینکه محتوای کتب درسی آموزشوپرورش مورد تایید سازمان سنجش است، پس چرا این سازمان با طرح سوالات نامناسب سبب بی اعتمادی و بلاتکلیفی دانش‌آموزان شده است؟ چه کسی پاسخگوی تاوان سنگینی که از نظر روحی بر دانش آموزان و خانواده‌های آنان وارد شده خواهد بود؟ ماجرا هر چه هست این سختگیری غیراصولی که در سازمان سنجش و کنکور کشور وجود دارد، بچه‌ها و خانواده‌ها را مستأصل کرده تا از زندگی اقتصادی و هزینه‌ها بزنند تا شاید احتمال قبولی شان را در کنکور افزایش دهند. درواقع آن‌ها به سمت موسسات خصوصی کنکور، کتب کمک درسی و هزینه‌های خصوصی سوق داده می‌شوند تا بتوانند جواب این سوالات را از جای دیگری به غیر از کتاب‌های خود پیدا کنند. به همین دلیل است که پای ده‌ها و صد‌ها موسسه کنکوری و حتی صداوسیما هم به عرصه کاملا تخصصی آموزش که باید در اختیار آموزشوپرورش باشد، باز شده است و از این موضوع نفع می‌برند. به اذعان برخی از کارشناسان آموزش عالی کشور، سازمان سنجش با طراحی سوالات خارج از عرف و غیرکارشناسانه نشان داد که برای محتوای کتب دبیرستان ارزش چندانی قائل نیست. موضوعی که ضربه‌ای هولناک بر پیکر نظام آموزشی رسمی کشور وارد می‌کند. مهدی نویدادهم، مشاور ارشد وزیر آموزشوپرورش در اجرای سند تحول بنیادین آموزش وپرورش، سیدمحمد بطحایی معاون آموزش‌های عمومی و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی و هامون سبطی کنشگر آموزشی و دبیر کارگروه آموزش دیده‌بان شفافیت و عدالت در گفتگو با «فرهیختگان» درباره چرایی طراحی چنین سوالاتی و البته آثار روانی آن بر دانش‌آموزان سخن گفتند.
مشاور ارشد وزیر آموزشوپرورش:
برگزاری کنکور به‌شیوه فعلی با اهداف آموزشوپرورش مغایر است
مهدی نوید ادهم، مشاور ارشد وزیر آموزشوپرورش در اجرای سند تحول بنیادین آموزشوپرورش درباره این موضوع گفت: «مسئولان آموزشوپرورش درطول سنوات گذشته، به‌رغم اختلافات نظری و روشی که در مدیریت آموزشوپرورش داشتند، اما همگی بر این نکته متفق‌القول بودند که برگزاری کنکور به‌شیوه فعلی با برنامه‌ها و اهداف آموزشوپرورش مغایر است.» او با تاکید بر اینکه برگزاری کنکور به این شیوه در تضاد با اهداف آموزشوپرورش است، ادامه داد: «به‌ویژه بعد از سند تحول بنیادین مشخص شد که این کنکور اجازه تحول‌آفرینی به ما نخواهد داد. این موضوع را نیز بار‌ها در دولت، شورای‌عالی انقلاب فرهنگی و مجلس شورای اسلامی به گروه‌های مختلف اعلام کردیم.»
سوالات خارج از منبع، باعث از اعتبار انداختن کتب درسی می‌شود
مشاور ارشد وزیر آموزشوپرورش در اجرای سند تحول بنیادین آموزشوپرورش تاکید کرد: «متاسفانه طی سالیان گذشته به این موضوع توجه نشده است و امسال نیز در برخی دروس مانند ریاضی این مشکل پیش آمد؛ معتقدم طرح این نوع سوالات باعث زیرسوال بردن نظام آموزشی شده و درنهایت باعث از اعتبار انداختن کتب درسی می‌شود.»
نوید ادهم با تاکید بر اینکه به‌شدت با کلیت کنکور به این روش و طرح این‌گونه سوالات مخالف هستم، تصریح کرد: «تا زمانی‌که این سازوکار‌ها وجود داشته و مدافعانی در سازمان سنجش حضور دارند و در بخش بیرونی نیز افرادی مدافع کنکور هستند، اجازه تحول‌آفرینی و تغییر کنکور داده نخواهد شد. این درحالی است که مجلس شورای اسلامی در این خصوص دو بار قانونگذاری کرد که عملیاتی نشد و درحال حاضر نیز شورای‌عالی انقلاب فرهنگی درصدد تصویب مصوبه‌ای در این خصوص است.»
او اضافه کرد: «متاسفانه اجازه نمی‌دهند سایه کنکور از سر آموزشوپرورش و کشور زدوده شود.»
تاثیرات منفی سوالات خارج از کتب بر سلامت روانی داوطلبان
مشاور ارشد وزیر آموزشوپرورش در اجرای سند تحول بنیادین آموزشوپرورش با بیان اینکه طراحی سوالات خارج از کتب درسی باعث تاثیرات منفی روانی برای داوطلبان خواهد شد، افزود: «بچه‌ها از پایه دوازدهم و حتی سال‌ها قبل درس خواندن برای کنکور را آغاز می‌کنند و برنامه‌های مختلفی را مبتنی‌بر کتب درسی انجام می‌دهند. وقتی آن‌ها در جلسه کنکور یکباره با سوالاتی خارج از کتب درسی یا به‌صورت غیراستاندارد مواجه می‌شوند، آرامش فکری آن‌ها و بالطبع خانواده آن‌ها را به‌هم می‌ریزد.» نوید ادهم در ادامه بیان کرد: «یک عنصر تعیین‌کننده که اجازه نمی‌دهد براساس یک تحلیل کارشناسی تصمیمی درست برای حذف یا تغییر کنکور گرفته شود، موضوع موسسات و آموزشگاه‌های کنکور است که امروزه تحت عنوان مافیای کنکور از آن‌ها یاد می‌شود. این گروه صرفا به منافع خود می‌اندیشند و به فرآیند تعلیم و تربیت و آرامش روانی خانواده‌ها و داوطلبان کنکور توجهی ندارند.»
معاون آموزش‌های عمومی و مهارتی دانشگاه آزاد:
برخی طراحان سوال کنکور برای محتوای کتب درسی ارزش قائل نیستند
سیدمحمد بطحایی، معاون آموزش‌های عمومی و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی نیز درخصوص طراحی سوالات خارج از کتب درسی در کنکور امسال گفت: «طراحی سوالات غیراستاندارد در انگیزه و روحیه بچه‌ها تاثیرگذار است؛ البته اگر سوالی در کنکور به‌عنوان سوال مفهومی مطرح شود و در متن کتاب درسی تصریح نشده باشد، از آنجاکه برای همه داوطلبان در یک روز و یک ساعت برابر است، نمی‌توان گفت باعث تضییع حق داوطلبان می‌شود.» او ادامه داد: «اما وقتی فردی ماه‌ها و حتی سال‌ها روی محتوای کتب درسی مطالعه کرده و تست زده، با سوالی مواجه می‌شود که از چشم او دور مانده و با متن سوال آشنا نیست، حتما باعث تخریب روحیه او خواهد شد.»
معاون آموزش‌های عمومی و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی اضافه کرد: «معتقدم طرح چنین سوالاتی ازسوی سازمان سنجش اتفاقی است که گاهی سهوا و به‌دلیل کم‌اطلاعی طراح سوال است؛ چراکه در دستورالعمل‌های سازمان سنجش برای طراحان سوال تعیین کرده و بر استفاده از آخرین کتاب‌های چاپ و تدریس‌شده در آموزش‌وآموزش تاکید شده است، بنابراین اگر طراح سوالات کنکور از سوالی استفاده کند که به تعبیر او سوال مفهومی بوده و در کتب درسی به آن اشاره نشده، این موضوع نشان‌دهنده خطای حرفهای او است.»
بطحایی معتقد است: «این باور که طراحان سوالات خارج از عرف، برای محتوای کتب درسی ارزش زیادی قائل نیستند، وجود دارد. به‌طور مثال ممکن است طراح سوال نسبت‌به کتاب درسی آموزشوپرورش نقد داشته و بگوید محتوای کتاب‌های درسی علمی نیست و منقضی شده است. برخی از این افراد متاسفانه این نقد خود را در طراحی سوال خود دخالت می‌دهند. این موضوع بیشتر شامل اعضای هیات‌علمی و اساتیدی می‌شود که در دانشگاه مشغول به‌کار بوده و مستقیما به آموزشوپرورش ارتباطی ندارند.»
طراحی چنین سوالاتی اثر غیرمستقیم در اقتصاد کنکور دارد
او در ادامه تصریح کرد: «طراحی چنین سوالاتی می‌تواند اثر غیرمستقیم در اقتصاد کنکور داشته باشد؛ هر چقدر ضریب دشواری سوالات را افزایش دهیم که دانش‌آموزان و داوطلبان نتوانند پاسخ آن سوالات را از کتاب‌های درسی پیدا کنند و با سوالاتی خارج از کتاب‌های درسی مواجه شوند، حتما به‌صورت غیرمستقیم به‌سمت موسسات کنکور تمایل پیدا می‌کنند.»
معاون آموزش‌های عمومی و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی گفت: «درواقع دانش‌آموزان وقتی جواب سوالی را از کتب درسی خود پیدا نکنند، گرایش به موسسات کنکور پیدا می‌کنند تا پاسخ این سوالات را از این موسسات جویا شوند.»
همتی برای خارج کردن کنکور از وضعیت فعلی نمی‌بینیم
او تاکید کرد: «بنده به‌شدت با برگزاری کنکور به این شکل مخالف بوده و معتقدم تا زمانی که تلاش کنیم کنکور را وصله‌وپینه کنیم، این اتفاقات می‌افتد. درواقع تا زمانی که نظام و کشور به‌ویژه وزارت آموزشوپرورش و وزارت علوم همتی برای خارج کردن کنکور از وضعیت فعلی نداشته باشند، همه‌ساله با مشکلات موردی مثل همین طراحی سوالات غیراستاندارد مواجه خواهیم شد.»
بطحایی با بیان اینکه باید روش برگزاری کنکور را تغییر دهیم، عنوان کرد: «معتقدم برگزاری کنکور با روش فعلی مساله‌دار بوده و باید تغییر کند، این درحالی است که متاسفانه تا امروز همت جدی در این زمینه مشاهده نشده است.»
دبیر کارگروه آموزش دیده‌بان شفافیت و عدالت:
بیش از ۵۰ درصد سوالات ریاضی کنکور امسال غیراستاندارد بود
هامون سبطی، کنشگر آموزشی و دبیر کارگروه آموزش دیده‌بان شفافیت و عدالت نیز گفت: «سال‌به‌سال بر تعداد داوطلبان کنکور افزوده می‌شود؛ بنابراین هر سازمانی که متولی رتبه‌بندی افراد باشد، وادار می‌شود سطح سوالات را از سال گذشته سخت‌تر کند. مگر اینکه همگام با افزایش تعداد داوطلبان، تعداد پذیرش در رشته‌های دولتی نیز افزایش پیدا کند که متاسفانه این اتفاق نمی‌افتد.» او ادامه داد: «به‌همین دلیل هرسال تعداد داوطلبانی که از رفتن به دانشگاه‌ها به امید قبول شدن در رشته‌های دولتی صرف‌نظر می‌کنند، بیشتر می‌شود. وقتی تعداد داوطلبان بیشتر شود، سوالات نیز باید سخت‌تر باشد.» کنشگر آموزشی و دبیر کارگروه آموزش دیده‌بان شفافیت و عدالت در ادامه تصریح کرد: «تعداد داوطلبان رشته تجربی حدود ۶۰۰ هزار نفر است و آرزو و هدف تمام این افراد این است که در رشته‌هایی پذیرفته شوند که تنها ۴ هزار نفر ظرفیت دارد و چنین رقابتی را در تمام دنیا کمتر شاهد هستیم. وقتی برخی از این افراد در رشته‌هایی که پذیرش آن‌ها تنها ۴ هزار نفر است پذیرفته نشوند، یا پشت کنکور می‌مانند یا رشته‌های دیگری را انتخاب می‌کنند، این درحالی است که هدف آن‌ها تنها همان ۴ هزار صندلی است.» سبطی گفت: «تمام ظرفیت رشته‌های علوم‌پزشکی اعم‌از پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی حدود ۸ هزار نفر است که تنها ۴ هزار نفر متعلق به داوطلبان عادی است و ۴ هزار صندلی دیگر با سهمیه‌ها پر می‌شود. وقتی با چنین پدیده‌ای روبه‌رو می‌شویم که در هیچ جای دنیا وجود ندارد، طبیعتا استاندارد‌ها نیز رعایت نخواهد شد.» او ادامه داد: «بسیاری از افرادی که درصدد هستند تا سنجش تستی را حذف کرده و سنجش امتحانات مدرسه‌ای را جایگزین آن کنند، ادعا می‌کنند که سوال‌های کنکور با تکنیک‌ها و راه‌های میان‌بر قابل‌حل است. درحالی‌که این‌گونه نیست و وقتی کارشناسان در سال‌های گذشته سوالات کنکور را با سوالات امتحانی مقایسه می‌کردند اذعان کردند که سطح تحلیلی و استدلال‌های سوالات کنکور بسیار بالاتر از سوالات امتحانی بوده است. این ذهنیتی است که برنامه‌های ناظر صداوسیما در اذهان مسئولان ما به‌وجود آورده و متاسفانه در سال‌های گذشته نیز نظارتی بر برنامه‌های صداوسیما نبوده است.»
سازمان سنجش در طراحی سوالات از آن سوی بام افتاد!
او بیان کرد: «درحال حاضر این ذهنیت به‌وجود آمده است و سازمان سنجش به‌جای اینکه این ذهنیت را در عمل تصحیح کند، سال‌به‌سال به این سمت که سوالات بیشتر حالت تشریحی، تحلیلی و استدلالی داشته باشد حرکت می‌کند، تا جایی‌که می‌توان گفت از آن‌سوی بام افتاده است.»
کنشگر آموزشی و دبیر کارگروه آموزش دیده‌بان شفافیت و عدالت تاکید کرد: «نمونه این ذهنیت را در سوالات ریاضی کنکور امسال می‌توان مشاهده کرد. حتی اگر بخواهیم درکنار مساله استعدادسنجی مساله روان‌سنجی را نیز درنظر بگیریم، بازهم طرح چنین سوالاتی قابل‌دفاع نیست. به‌طور مثال می‌خواهیم بگوییم آیا دانش‌آموز ما می‌تواند در شرایط خاص تصمیم درست بگیرد؟ این استدلال درحالی قابل‌قبول است که تعدادی سوال نیز وجود داشته باشد که دانش‌آموز بتواند ازعهده آن برآید، ولی سوالات کنکور امسال این‌گونه نبوده است.»
سوالات غیراستاندارد ضعف بزرگ کنکور امسال
سبطی معتقد است: «این سوالات تحلیلی و تشریحی در کنکور امسال به‌قدری زیاد بوده که نمی‌توانیم بین دانش‌آموزی که اصلا ریاضی نخوانده با دانش‌آموزی که بر ریاضی مسلط است تفکیک قائل شویم و این ضعف بزرگ کنکور امسال است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت.»
او تاکید کرد: «باید دربرابر طراحی این‌گونه سوالات ایستاد تا فکری به حال آن کرد و حق بچه‌ها به‌نحوی احقاق شود. سودجویان عرصه کنکور از این راه سودجویی می‌کنند که برای پاسخگویی به سوالات کنکور نیازی به آموزش عمیق و تحلیلی نیست. این سوالات آب در خوابگه این سودجویان بوده و با هیچ‌کدام از روش‌های شبه‌علمی که آن‌ها تبلیغ می‌کردند نمی‌توان به این سوالات پاسخ داد. پس اینکه طراحی چنین سوالاتی به نفع موسسات و اقتصاد کنکور است را قبول ندارم.»
وجود سوالات سلیقه‌ای و اشتباه در کنکور امسال
کنشگر آموزشی و دبیر کارگروه آموزش دیده‌بان شفافیت و عدالت با بیان اینکه بیش از ۵۰ درصد سوالات ریاضی کنکور امسال غیراستاندارد بوده، گفت: «امسال به‌جز سوالات هندسه بقیه سوالات یا بسیار وقت‌گیر یا بسیار پیچیده بوده است. چند سوال سلیقه‌ای و اشتباه نیز درمیان این سوالات مشاهده شده است.»
سخنگوی کمیسیون آموزش:
سازمان سنجش برای عدم تناسب سوالات کنکور پاسخگو باشد
رضا حاجی‌پور، سخنگوی کمیسیون آموزش نیز در گفتگو با رسانه‌ها از سخت بودن سطح سوالات کنکور انتقاد کرده و گفته بود: «موضوع مورد اعتراض داوطلبان رشته‌های ریاضی و تجربی، سطح بالای سوالات دروس ریاضی و شیمی بود که کمیسیون به این موضوع ورود کرده و از سازمان سنجش توضیح می‌خواهد.» او با تاکید بر اینکه باید دلیل عدم تناسب سوالات با کتب درسی روشن شود، تصریح کرد: «برای بسیاری از داوطلبان میزان سختی سوالات کنکور تعجب‌آور بود. علاوه‌بر این طبق گفته داوطلبان و برخی اساتید و همچنین برخلاف تاکید مسئولان ارشد وزارت علوم، سازمان سنجش و وزارت آموزشوپرورش بین محتوای کتب درسی و سوالات طراحی شده هیچ تناسبی وجود نداشت که باید دلیل این موضوع روشن شود.» قطعی برق هم از دیگر چالش‌های کنکور امسال به‌شمار می‌رود که این نماینده از ورود کمیسیون آموزش به مسائل و حواشی کنکور و بررسی و ارزیابی آن‌ها خبر داده بود.
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی:
سوالات امسال شائبه‌های زیادی داشت
احمد نادری، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی درباره حواشی ایجادشده پیرامون سوالات طرح شده در کنکور ۱۴۰۰ گفت: «علی‌رغم تذکرات اکیدی که امسال برای کنکور ۱۴۰۰ به مسئولان در سازمان سنجش، وزارت علوم و دیگر دستگاه‌های ذی‌ربط دادیم، متاسفانه کنکور به‌خوبی برگزار نشد و نقض مکرر پروتکل‌ها را توسط عوامل اجرایی شاهد بودیم.»
او ادامه داد: «در بسیاری از حوزه‌های امتحانی شاهد تخلفات عدیده حین برگزاری کنکور بودیم و شائبه‌ها و البته شایعات زیادی درباره سوالات کنکور ۱۴۰۰ هم مطرح شده است که معتقدیم سازمان سنجش آنچنان که باید وظیفه خودش را در قبال کنکور انجام نداده است و حتما به‌زودی در کمیسیون آموزش و تحقیقات به این مقوله ورود می‌کنیم.»
عضو کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: «گزارش‌های میدانی بسیار زیادی به دست‌مان رسیده و از طرف دیگر بررسی‌های زیادی هم در این زمینه انجام گرفته و حتما به‌زودی در این زمینه در کمیسیون بحث خواهیم کرد؛ در حوزه اجرا تنها سازمان سنجش و وزارت علوم مسئولیت دارند که حتما به‌زودی جوانب آن را بررسی می‌کنیم.»
مولف کتب درسی آموزشوپرورش:
ارزش و اعتبار کتاب‌های موسسات کنکوری از آموزشوپرورش بیشتر می‌شود
حمیدرضا امیری مولف کتاب‌های ریاضی هشتم و نهم و دو کتاب ریاضی از پایه دهم در رشته‌های انسانی، تجربی و ریاضی است. او طی سال‌های ۹۲ تا ۹۷ مسئول گروه ریاضی دفتر تالیف کتاب‌های درسی بوده است. امیری می‌گوید: «در زمان تالیف کتاب‌ها، برنامه‌ریزی و تالیف کتاب‌های درسی به‌صورت جمعی انجام شده و خرد جمعی بر آن حاکم بود و برنامه درسی نیز به موازات آن تدوین می‌شد.»
او گفت: «چند سال پیش در جلسه‌ای با حضور مدیرکل وقت مرکز آزمون سازمان سنجش مطرح کردم که طرح یک تست خارج از کتب درسی می‌تواند ضربات جبران‌ناپذیری را به روحیه دانش‌آموزان وارد کرده و کتب درسی را از اعتبار ساقط کند. همچنین بازار آموزشگاه‌ها و کتاب‌های کمک‌آموزشی و تست را رواج می‌دهد و باعث صرف انرژی می‌شود.»
امیری تاکید کرد: «این اسراف انرژی البته فقط محدود به کاغذ و وقت معلمان نیست بلکه باعث می‌شود اعتبار و آینده دانش‌آموزان زیرسوال برود. وقتی خانواده‌ای می‌بینند که فرزندشان بعد از سال‌ها مطالعه در جلسه کنکور با سوالی مواجه شده که هیچ نشانی از آن در کتب درسی نیست، نسبت به آموزشوپرورش بی‌اعتماد می‌شوند.»
طراحان سوالات کنکور باید با اهداف کتاب درسی آشنا شوند
او گفت: «در جلسه‌ای که با حضور مدیرکل وقت مرکز آزمون سازمان سنجش برگزار شد عنوان کردم طراحان سوالات کنکور باید با اهداف کتاب درسی آشنا شوند. باید از سوی مولفان کتب درسی جلسه‌ای با طراحان سوال برگزار شود تا بتوانیم اهداف را برای آن‌ها تشریح کنیم.» مولف کتاب‌های ریاضی هشتم و نهم در ادامه تصریح کرد: «اما در جلسه عنوان کردند برگزاری جلسات با طراحان سوالات کنکور به دلایل امنیتی امکان‌پذیر نیست؛ بنابراین قرار شد اهداف به صورت مکتوب نوشته شده و به این طراحان ارائه شود. اولین سالی که کنکور برگزار شد شاهد بودیم سوالات کنکور تا ۹۹ درصد منطبق با مفاهیم درسی بود.» امیری با طرح این سوال که انگیزه طراحان سوالات کنکور ریاضی در کنکور امسال چه بوده است، گفت: «من از شخص آقای وزیر و معاون وزیر درخواست دارم از سازمان سنجش سوال کرده حق را مطالبه کنند و مسئولان سازمان سنجش باید پاسخگو باشند.» او با بیان اینکه درحال حاضر مساله کیفیت نظام آموزشوپرورش مطرح شده است، افزود: «در حال حاضر نارضایتی زیادی در دانش‌آموزان و خانواده‌های آنان ایجاد شده و شاید دست‌های سیاسی در کار بوده است. از این به بعد شاهد خواهیم بود در سال‌های آینده موسسات کنکور به سمت طراحی این سوالات حرکت کرده تا جایی که ارزش و اعتبار کتاب‌های این موسسات از آموزشوپرورش بیشتر می‌شود.»
چند سال باید با سرنوشت بچه‌ها و کتب آموزشوپرورش بازی شود؟
امیری در ادامه خاطرنشان کرد: «با طراحی چنین سوالاتی هدف آموزشی که برای کتاب ریاضی در نظر گرفته‌ایم زیرسوال رفته است. این سوالات کتاب درسی را پایمال می‌کند. از وزیر آموزش و پرورش درخواست می‌کنم که به این مساله رسیدگی کرده و طراحان نیز پاسخگو باشند. نمی‌توان با سرنوشت بچه‌ها بازی کرد؛ چراکه آن‌ها سال‌ها زحمت کشیده‌اند.»
او در پایان با طرح این سوال که چند سال باید با سرنوشت بچه‌ها و کتب آموزشوپرورش بازی شود گفت: «آسیب این سوالات به رشته ریاضی و انسانی وارد می‌شود. مقام‌معظم‌رهبری در دو سخنرانی خود در جمع دبیران تکرار کردند که درس ریاضی از دروس واجبی است که باید به آن توجه شود؛ چراکه زیرساخت‌های رشته مهندسی از درس ریاضی است.»
عضو کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی:
کیفیت سوالات کنکور امسال باید مورد بررسی قرار بگیرد
مهرداد ویس‌کرمی، عضو کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی گفت: «کنکور یک رقابت بر سر چند رشته محسوب می‌شود و قطعا با توجه به محدودیت‌های موجود در پذیرش، همیشه به دلیل حساسیت‌های موجود، حرف‌وحدیث‌هایی پیرامون این آزمون وجود دارد که برخی از آن‌ها وارد و برخی دیگر قابل قبول نیست؛ از این رو اینکه عنوان می‌شود سوالات کنکور امسال در برخی دروس، خارج از کتب درسی بوده، باید مورد بررسی قرار بگیرد و هنوز درباره صحت انتقادات وارده، زود است.»
این عضو کمیسیون مجلس در همین زمینه افزود: «اینکه عنوان می‌شود سوالات باید مفهومی باشند، به این معنی نیست که خارج از کتب بوده، بلکه همه سوالات باید در چارچوب سرفصل‌ها و کتاب‌های درسی باشد؛ با این حال اینکه گفته شود سوالات باید عینا از متن کتاب‌ها باشند، موضوع قابل دفاعی نیست. از طرف دیگر اینکه سوالات به حدی رویایی و خارج از چارچوب کتاب‌ها باشند که صرفا با شرکت در کلاس‌های کنکور بتوان به آن‌ها پاسخ داد، قطعا قابل قبول نیست.»
ویس‌کرمی اظهار داشت: «سهمیه مناطق یک، دو و سه هم به دلیل این است که دانش‌آموزانی که امکانات کمتری دارند بتوانند نتیجه قابل قبولی در کنکور بگیرند؛ باز تاکید می‌کنم سوالات کنکور باید به‌گونه‌ای باشد که رقابتی بین افراد ایجاد کرده و بتوان داوطلبان را براساس هوش، استعداد، سطح مطالعه‌شان و... تقسیم‌بندی کرد. با این حال اگر در کنکور امسال به صورت مصداقی مشکلی در طراحی سوالات بوده، حتما قابلیت پیگیری دارد.»
او با اشاره به حاشیه‌های ایجادشده برای سوالات برخی دروس مانند درس ریاضی تصریح کرد: «در وهله اول باید توجه داشت درس ریاضی، درس مفهومی است و اصلا این درس به‌گونه‌ای نیست که بگوییم باید عینا از کتاب سوال طرح شده باشد؛ البته این مساله در دروسی مانند زیست و ادبیات قابل قبول است و طبیعتا سوالات باید از متن کتاب طرح شده باشد؛ اما برای دروسی که حالت انتزاعی دارند مانند شیمی و فیزیک به‌طور طبیعی امکان طرح سوال از متن کتاب وجود ندارد و سوالات نیز باید به‌گونه‌ای باشد که مشخص شود کدام دانش‌آموز مبحث کتاب را به‌خوبی متوجه شده است.»
عضو کمیسیون آموزش گفت: «قطعا طرح سوال منطقی و عادلانه به‌گونه‌ای است که اگر دانش‌آموز کتاب را به‌خوبی خوانده و مباحث را متوجه شده باشد، بتواند به آن‌ها پاسخ دهد، اما طرح سوال آن هم عینا از کتاب برای دروسی مانند ریاضی اصلا خلاف این علم تلقی می‌شود؛ چراکه این درس یعنی خلاقیت دانش‌آموز و نمی‌توان این مساله را نادیده گرفت. از سوی دیگر در دروسی مانند الهیات و ادبیات هم طرح مفهومی سوالات منافاتی با اینکه از متن کتاب استخراج شده، نخواهد داشت.» ویس‌کرمی خاطرنشان کرد: «امیدواریم با تغییر نظام کنکور و اصلاحات ایجادشده در این زمینه، این‌گونه مسائل کمتر اتفاق بیفتد و دیگر شاهد این مهم نباشیم که عنوان شود سوالی از متن کتاب نیامده یا، چون مفهومی طرح شده، داوطلب نتوانسته به آن پاسخ بدهد.»
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه فرهیختگان، تاریخ انتشار: ۱۳ تیر ۱۴۰۰، کد خبر: ۵۶۸۰۰، farhikhtegandaily.com
برگزیده ها