شعار سال: ویروس کرونا بعد از گذشت یک سال و نیم همه دنیا را تحت تأثیر خود قرار داده و با تغییر شکل و جهشهای مختلف ژنیتیکی خود، مشکلات و بحرانهای زیادی را برای ساکنین کره خاکی باعث شده است. شیوع و گسترش سریع این ویروس، زندگی روزمره همه مردم را در اقصی نقاط جهان به چالش کشیده و با تعطیلی مدارس، دانشگاه ها، مراکز خرید، بانک ها، ادارات و سایر تجمعات، گردهماییها و مراسمات مذهبی، به یکباره مشکلات زیادی را به وجود آورده است.
در بسیاری از کشورهای پیشرفته و اروپایی نیز آمادگیهای لازم برای رویارویی با این مهمان ناخوانده وجود نداشت و امکانات و تجهیزات بهداشتی ازجمله ماسک، محلول ضد عفونی کننده، الکل، دستکش، شویندهها و. به اندازه کافی موجود نبود و در برخی موارد با غارت فروشگاهها همراه شد.
در این دوران برخی از خانوادهها عزیزان خود را به علت کرونا از دست دادند و عدهی کثیری هم درگیر این بیماری شدند و سختیهای زیادی را تحمل کردند، کادر درمان به عنوان مدافعان سلامت ایثار گریهای فراوانی را برای مردم انجام دادند.
کلاسهای حضوری در مدارس و دانشگاهها تعطیل شد و آموزشهای غیر حضوری جایگزین آنها گردید. بسیاری از فعالیتهای فرهنگی - اجتماعی و مراسمات مذهبی به فراموشی سپرده شد و بسیاری از مشاغل مانند رستورانها، هتلها و مراکز فروش تعطیل شدند و عده زیادی هم از کار بیکار شده و تمام مراسم، جشنها و مناسبتها لغو گردید.
اما با وجود همه این مصیبتها و گرفتاریها در دوران کرونا تجارب ارزندهای به دست آمد و بسیاری از فرهنگهای غلط و منسوخ گذشته بالاجبار اصلاح شدند و سبکهای جدیدی از زندگی شکل گرفت.
امید است که در آینده نیز این رویهها و سبکهای جدید که آسایش، آرامش و کاهش هزینهها را به دنبال دارند، ادامه یابد.
برخی از اقداماتی که در دوران اپیدمی کرونا در کشور ایران باعث اصلاح رویهها و فرهنگهای غلط و تغییر سبک زندگی شد:
* آموزشهای غیر حضوری در مدارس و دانشگاهها نشان داند که میتوان بسیاری از درسهای عمومی و غیر تخصصی را به صورت مجازی و حتی بهتر از کلاسهای حضوری آموزش داد. با ادامه آموزشها به صورت ترکیبی (حضوری + غیرحضوری) در دوران پساکرونا میتوان هزینهها را برای دولت و خانوادهها کاهش داد. بسیاری از ساختمانها و فضاهای آموزشی و برخی از نیروها مشغول به کار در مدارس و دانشگاهها در صورت آموزش مجازی مازاد خواهند بود که میتوان از آنها استفاده بهینه نمود.
* با حذف مراسم ترحیم (ختم، هفتم و چهلم) و کاهش هزینههای هنگفت در برگزاری این جلسات از قبیل پذیرایی مدعوین، خرید تاج گل، نصب بنرهای تسلیت و. صرفه جویی در وقت مردم و کاهش رفت و آمدها در دوران کرونا، بسیاری از مردم اعلام رضایت کردند و با حذف مراسم سنگین و پر هزینه موافق هستند. برگزاری مراسم ترحیم به صورت گسترده با هزینههای بالا نه سفارش دین مبین اسلام است و نه ثوابی برای متوفی دارد، فقط باعث افزایش هزینهها و ایجاد مزاحمت برای شرکت کنندگان میشود و بیشتر جنبه خودنمایی و چشم و هم چشمی دارد.
* افزایش آمارهای ازدواج در دوران کرونا نشان داد که خیلی از جوانان به علت هزینههای گزاف ازدواج از قبیل کرایه تالار و پذیرایی میهمانان، فیلمبرداری و عکاسی، ماشین و لباس عروس، آرایشگاه و. تمایل به ازدواج ندارند و این هزینههای اضافی را میتوانند برای زندگی مشترک و تهیه مسکن و لوازم ضروری صرف کنند. با راه اندازی و برقراری ازدواج آسان و تسهیل آن، بسیاری از جوانان می-توانند زندگی مشترک خود را آغاز کنند.
* کاهش ساعات کاری بسیاری از شعب بانکها و مؤسسات مالی و تعطیلی آنها در برخی مواقع نشان داد که میتوان بسیاری از خدمات بانکی را غیر حضوری و الکترونیکی انجام داد و خیلی از شعب بانکی را تعطیل و هزینههای اضافی را در این مورد کاهش داد. بانکها که بهترین ساختمانها را در بهترین مناطق شهری اشغال کرده اند میتوانند به فضاهای آموزشی و بهینه تبدیل شوند.
* کاهش نیروهای اداری به یک سوم در تمام ارگانها و مؤسسات دولتی در شرایط بحرانی و قرمز کرونایی و انجام به موقع کارهای اداری، حاکی از آن است که خیلی از نیروها در ادارات مازاد هستند و برخی از نیروهای اداری هم میتوانند به صورت دور کاری فعالیت شان را بهتر و سریعتر انجام دهند و با پیشرفت و آماده سازی زیر ساختهای مربوطه ارباب رجوع نیز راحتتر و بدون صرف وقت اضافی کارهای خود را دنبال کنند.
* برگزاری بسیاری از مراسم مذهبی به صورت غیر حضوری و آنلاین در شبکههای استانی و فضای مجازی در شهرهای مختلف و به صورت غیر متمرکز و همسو با فرهنگ و آداب هر منطقه از جذابیتهای اینگونه مراسم است که با گسترش شبکههای اجتماعی مورد استقبال خیلی از کاربران قرار گرفته است، که این رویه میتواند در آینده نیز ادامه پیدا کند.
* الزام به رعایت شیوه نامههای بهداشتی جهت جلوگیری از شیوع بیماری کرونا باعث خواهد شد که همه مردم در آینده نیز این شیوه نامهها را بیش از پیش رعایت کنند و بسیاری از بیماریهای واگیر دار مانند سرماخوردگی، آنفلوانزا، سرخک، سرخجه و. کاهش یابند و مردم به سلامتی خود اهمیت بیشتری بدهند.
* گسترش فضاهای مجازی، شبکههای اجتماعی و نرم افزارهای کاربردی در امر آموزش، کسب و کار، اطلاع رسانی، انجام کارهای اداری، انجام بسیاری از فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی و. ضرورتی است که باید مورد توجه مسئولین و دست اندرکاران کشور قرار گیرد و راهکارها و زیر ساختهای لازم را در این خصوص به درستی انجام شود. البته مدیریت این فضای مبهم و ناشناخته نیز باید به صورت جدی دنبال شود تا آسیبها و چالشهای کمتری متوجه کاربران شود.
جهان، جهان تغییر است نه تقدیر و امیدواریم که تجربیات به دست آمده در دوران کرونا در همه زمینه ها، آرامش، آسایش و بهبود شرایط را برای مردم با تغییر سبکهای زندگی و اصلاح فرهنگهای غلط در دوران پسا کرونا به همراه داشته باشد.
دکتر حسین معافی/ تحلیل گر مسائل فرهنگی- اجتماعی
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از صدای معلم، تاریخ انتشار: ۴ مرداد ۱۴۰۰، کد خبر: ۱۳۳۴، www.sedayemoallem.ir