شعارسال: در نشست «کیج و صنایع دستی» افسانه کامران - پژوهشگر و مدرس دانشگاه در سخنرانی خود به این نکته پرداخت که واقعیت اینجاست که کیچ از نظر لغوی به معنای دم دستی، یک امر ساده، بدسلیقه، تکراری، تصنعی و متظاهرانه معرفی می‌شود که معادل سلیقه بد یا کلیشه است و ناخودآگاه با استفاده از این لغت یک دوقطبی شدن بین هنر والا و دنی یا کیچ بد و کیچ خوب را در پی دارد. اگر دید مدرنیستی داشته باشیم دیگر دید کوچک شمردن و تحقیر آن از بین رفته و کیچ یکی از پیام‌های مدرنیست می‌شود ، و نه تنها مضموم نیست بلکه وجودش ضروری است و ناجی انسان مدرن امروزی است.

وی افزود: اما در بازار مصرف امروز صنایع دستی باید برای فروش آثار فکری شود; تولید کننده به سود می‌اندیشد، زیرا مانند گذشته تولید فقط برای رفع نیاز نیست امروزه صنایع دستی و کالای دم دستی با هم داد و ستد دارد، آنچه مصرف می‌کنیم بخشی از معنای زندگی ما را می‌سازد و این شکل مصرف هم در کالای دم دستی و هم در صنایع دستی دیده می‌شود.

کامران ادامه داد: هنرهای دم دستی عموما" از نقش مایه‌ها، مواد و یا ساختار صنایع دستی استفاده کرده و خود را به مصرف کننده عرضه می‌کند به طور مثال نقش گل و مرغی زیبا که در کتاب‌های نفیس صنایع دستی یا بر روی نگارگری استادان صنایع دستی با ارزش و منزلتی خاص می‌دیدیم امروزه به صورت یک نقش کپی شده بدون ارزش‌های واقعی اش بر روی یک کیف زنانه دم دستی تکرار شده است. یا نقش‌های کاشی کاری‌های زیبای مساجد بر روی مانتو روزمره بانوان بدون در نظر گرفتن ویژگی‌های خاص طراحی لباس فرمی زیبا و سنتی در هنرهای سنتی بدل به یک کپی نازل شده است.

همچنین در این نشست، زروان روحبخشان - منتقد هنری نیز با عنوان اینکه کیچ نسخه بدل هر چیزی است، ادامه داد; نخستین چیز در مورد خود کیچ تکرار آن است. کیچ و هنرهای تجسمی، کیچ و صنایع دستی و غیره, کیچ دچار وضعیت و موقعیت متناقضی است هم نجات بخش است و هم پست و این در سطح بین‌المللی نیز حاکم است، مثلا امروزه ما تصویرمونالیزا این کار فاخر را روی یک پیراهن می‌بینیم، آیا این کار خوب است؟ آیا بد است؟ آیا باعث تمایز است؟ آیا مد روز است؟ و تا کی این مد در جامعه متقاضی دارد؟

این منتقد هنری همچنین عنوان کرد: هر چیزی که در صنایع دستی ارزش بوده، امروزه به واسطه فروش و سود در بازار نسخه بدل و گیچ آن به وجود می‌آید. مانند میناکاری‌های زیبا و اصیل در بازار اصفهان که امروزه بدل چینی آنها هم یافت می‌شود. نکته موجود این است که اثر هنری کپی، انگار که اصالت ندارد که همه ما با اینها مشکل داریم، کپی بودن ارزش اثر را کم می‌کند. این یعنی تقلب.

وی در ادامه تاکید کرد: تقلب می‌تواند از نظر تکنیک یا طرح و یا مواد سازنده باشد. نفس کپی کاری این نیست که کپی کار مطلقاً ارزش ندارد، بلکه حضور اصالت خود یک موقعیت دوگانه دارد و در مواردی چون اصالت را زیر سوال می‌برد نفی می‌شود و در جایی دیگر مثل مقوله صنایع دستی به خاطر حس نوستالژی تایید می‌شود.

به گزارش معاونت صنایع دستی و هنرهای سنتی کشور، نشست «صنایع دستی و کیچ» با حضور بهمن نامور مطلق - معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی کشور با سخنرانی افسانه کامران - پژوهشگر و مدرس دانشگاه و زروان روحبخشان - منتقد هنری و با استقبال بسیاری از اساتید، پژوهشگران، دانشجویان و علاقمندان به عرصه هنر و صنایع دستی برگزار شد.