دست خالی بانک‌ها

هرچند در بسیاری از تحلیل‌ها، از نظام بانکی، به عنوان یکی از اصلی‌ترین عوامل مشکلات اقتصادی فعلی کشور یاد می‌شود، اما در واقع نباید فراموش کرد که بانک‌ها خود نیز به نوعی قربانی فضای اقتصادی فعلی کشور هستند و مجموعه‌ای از عوامل دست به دست هم داده‌اند تا اوضاع را به این جا برسانند. هم برای کاهش تورم همه به سراغ بانک‌ها می‌روند و هم برای کاهش رکود، بانک‌ها موظف می‌شوند که راهکاری پیدا کنند. از این رو رسیدن به این راه‌حل که جز بانک‌ها کدام نظام اقتصادی می‌تواند تامین مالی را در اقتصاد ایران بر عهده بگیرد، سوالی اساسی و کلیدی خواهد بود.

شعار سال: هرچند در بسیاری از تحلیل‌ها، از نظام بانکی، به عنوان یکی از اصلی‌ترین عوامل مشکلات اقتصادی فعلی کشور یاد می‌شود، اما در واقع نباید فراموش کرد که بانک‌ها خود نیز به نوعی قربانی فضای اقتصادی فعلی کشور هستند و مجموعه‌ای از عوامل دست به دست هم داده‌اند تا اوضاع را به این جا برسانند.

دست خالی بانک‌ها
یکی از اصلی‌ترین چالش‌های اقتصاد ایران قطعا تورم خواهد بود که این موضوع رفتار اقتصادی مردم را نیز تغییر داده است. ما در ایران از سویی با مشکل رشد دایمی و خطرناک نقدینگی مواجه هستیم، یعنی هرچه کارشناسان سخن از لزوم کنترل نقدینگی گفته‌اند، همچنان شاهد آن هستیم که روزانه میلیارد‌ها تومان نقدینگی جدید در اقتصاد ایران به جریان می‌افتد. در چنین شرایطی تنها فرصت موجود، ایجاد بستر‌هایی برای حرکت دادن این نقدینگی به حوزه‌های مولد و ثروت‌آفرینی برای کشور است.

اگر این نقدینگی به سمت تولید و صادرات برود، لااقل بخشی از نقاط منفی آن با بهبود نسبی آمار‌ها در حوزه تولید و درآمدزایی جبران خواهد شد. متاسفانه آنچه که در عمل اتفاق افتاده، اما سرگردانی نقدینگی در بازار‌های مختلف است. این خود عاملی برای ایجاد تورم است و البته در بلندمدت، خود از تورم تاثیر می‌گیرد. وقتی به جای حوزه‌های مولد، سرمایه به بازار‌های زودبازده مانند ارز، طلا، مسکن و خودرو حرکت می‌کند، در عمل نظم تمامی این بازار‌ها را بر هم می‌ریزد و صاحبان پول تنها به دنبال سود شخصی در کمترین زمان و بدون انجام کمترین کار هستند.

در چنین بستری، پیدا کردن راه‌حل جدی برای معضل تورم در اقتصاد ایران دشوار می‌شود. هرچند گزینه‌هایی مانند بازار سرمایه مطرح شده و در ماه‌های اخیر بخش قابل‌توجهی از مردم سرمایه‌های خرد خود را وارد آن کرده‌اند، اما در نهایت باید در آن بازار نیز به این سوال پاسخ داد که برای هدایت درست جریان نقدینگی چه فکری صورت گرفته است؟ آیا بازار سرمایه توانسته نقشی کلیدی در تامین مالی واحد‌های تولیدی ایفا کند؟ به این ترتیب ما با شبکه بانکی طرف هستیم که خود عامل رشد نقدینگی و دشواری‌های اقتصادی کشور به شمار می‌رود و از سوی دیگر وقتی صحبت از تامین مالی می‌شود، جز بانک‌ها هیچ سکو و جایگاه قابل اتکایی وجود ندارد.

به این ترتیب هم برای کاهش تورم همه به سراغ بانک‌ها می‌روند و هم برای کاهش رکود، بانک‌ها موظف می‌شوند که راهکاری پیدا کنند. از این رو رسیدن به این راه‌حل که جز بانک‌ها کدام نظام اقتصادی می‌تواند تامین مالی را در اقتصاد ایران بر عهده بگیرد، سوالی اساسی و کلیدی خواهد بود.