شعارسال: زندان لنگرود یا همان ندامتگاه مرکزی قم در ابتدای جاده قدیم قم- کاشان مقصد پنجمین تور نظارتی قوه قضائیه با هدف بررسی وضعیت اشتغال زندانیان و راه‌اندازی اولین خط تولید موتورسیکلت توسط زندانیان بود.

اشتغال زندانیان که نقش مهمی در بازپروری آنان دارد، به‌عنوان یک دغدغه جدی سال‌هاست در سازمان زندان‌ها مطرح بوده و قوه قضائیه در مسیر تربیت و اصلاح و بازپروری زندانیان حامی راه‌اندازی کارگاه‌های کارآفرینی در زندان‌هاست. پنجشنبه هفته گذشته هم در همین مسیر؛ اولین خط تولید موتورسیکلت در زندان‌های کشور به بهره‌برداری رسید. زندانیانی که برای این حرفه آموزش دیده و در این خط تولید مشغول شدند می‌توانند بعد از آزادی از زندان در کارخانه تولید موتورسیکلت نیرو‌موتور به فعالیت خود ادامه دهند و به زندگی سالم بعد از زندان امیدوار بمانند.

محمد ۲۹ساله یکی از مددجویان مشغول به کار در خط تولید موتورسیکلت بود که برای حمل ۶۲ گرم شیشه ۱۹ سال حبس گرفته که از سال ۹۹ زندان است و امیدوار است پنج سال دیگر بتواند طعم آزادی را بار دیگر بچشد. محمد که از شرایط کار راضی است، می‌گوید «طبق قانون کار حقوق دریافت خواهد کرد که شامل اضافه‌کاری و بن معیشتی هم می‌شود». معمولا در بحث اشتغال زندانیان پرداخت دستمزد پایین روال است، اما در کارگاه تولید موتور دریافتی زندانیان از هشت تا ۱۰ میلیون تومان خواهد بود که شامل بیمه هم می‌شود. مددجوی دیگر که نامش زلفعلی است هم برایمان تعریف کرد «۴۰ساله است و سه ماه است زندان است و ۲۱ ماه دیگر زندان خواهد بود؛ جرم او حمل دو گرم شیشه بوده و ۱۰ روزی می‌شود در زندان مشغول کار شده است، داشتن حسن اخلاق از شروط انتخاب‌شدن برای این کار است». نکته مثبت برای زلفعلی امکان ادامه این حرفه در کارخانه موتورسازی است و برایش امنیت شغلی را فراهم کرده است. سامان دیگر مددجوی زندان که جوانی ۲۵ساله بود، توضیح داد که این خط تولید ایستگاه به ایستگاه است که هر کدام متخصص انجام بخشی از کار موتور هستند؛ به گفته سامان تولید روزانه ۳۰ دستگاه بوده که با راه‌افتادن ایستگاه جدید حداقل ۱۰۰ تا موتور تولید خواهند کرد. مرتضی ۳۶ساله هم‌که به دلیل مصرف مواد زندانی شده، دو سالی است که در زندان است و همسرش بیرون زندان مراقب دو فرزند نوجوانش است و خشنود است که با درآمد اینجا می‌تواند کمک‌خرج خانواده باشد».

مجاهد مدیر کارخانه نیرو‌موتور که بانی راه‌اندازی این خط تولید است گفت: «دلیل راه‌اندازی این خط تولید مسئولیت اجتماعی بود که برای خود قائل بودیم و تصمیم گرفتیم در همین راستا برای زندانیان ایجاد اشتغال کنیم». مجاهد در پاسخ به این سؤال که حقوق و دستمزد در بحث اشتغال زندانیان ناچیز است، اما در این خط تولید شرایط فرق می‌کند؛ دلیل این حمایت مالی از زندانیان چیست گفت: «وقتی ما به مسئولیت اجتماعی خود اعتقاد داریم باید در راستای این وظیفه تمام و کمال اقدام کنیم بنابراین پرداخت حقوق و مزایا و بیمه طبق وزارت کار حداقل کاری بود که می‌شد انجام داد و قول داده‌ام بتوانیم کمک‌های بیشتری هم انجام دهیم». او همچین گفت: اکنون ۴۴ زندانی رأی باز در کارخانه ما مشغول کار هستند و با پایان دوران محکومیت می‌توانند به همکاری با ما ادامه دهند.

مجاهد در پاسخ به اینکه داشتن سوءسابقه برای ادامه کار چگونه مدیریت شده نیز گفت: «هم‌اکنون هم تعدادی از مددجویان با پایان محکومیت خود همچنان به فعالیت خود ادامه داده‌اند که هم ما از فعالیت آن‌ها راضی هستیم هم آن‌ها از شرایط کار راضی هستند؛ سعی کرده‌ایم با حاکم‌کردن فرهنگ امانت‌داری و اخلاق‌مداری بستر همکاری را فراهم کنیم». در ابتدای این مراسم، علی آزادبخت، مدیرعامل بنیاد تعاون زندانیان استان قم با اشاره اینکه خط دوم و سوم تولید موتورسیکلت در زندان‌های استان تا نیمه نخست سال آینده راه‌اندازی خواهد شد، گفت: برای راه‌اندازی این خط تولید زندانیان در مدت دو هفته آموزش‌های لازم را دیده‌اند. وی افزود: با همکاری شرکت سازنده موتورسیکلت در حال حاضر ۸۰ زندانی نیز به صورت اعزام به کار نیز در حال کار هستند.

بیش از ۴۰ هزار زندانی در محیط‌های کارگاهی مشغول کار هستند

غلامعلی محمدی رئیس سازمان زندان‌ها نیز در این مراسم گفت: مهم‌ترین رسالت و مأموریت سازمان زندان‌ها اصلاح و تربیت است و اشتغال بهترین شیوه برای بازاجتماعی کردن زندانیان است و هدف اصلی و منتهای آمال و آرزوی ما نیز این موضوع است. وی گفت: اکنون بیش از ۴۰ هزار زندانی در محیط‌های کارگاهی مشغول کار هستند و دستمزد رسمی دریافت می‌کنند. محمدی گفت: اشتغال بهترین مسیر در اصلاح و تربیت است، در تلاشیم که از همه ظرفیت‌ها در این مسیر استفاده کنیم که مهم‌ترین موضوع در این راستا استفاده از ظرفیت بخش خصوصی و کارآفرینان است. وی افزود: تعامل بسیار خوبی میان دستگاه قضائی و سازمان زندان‌ها برای توسعه مهارت‌آموزی و اشتغال زندانیان وجود دارد و ما در این راستا برنامه‌های متنوعی را دنبال می‌کنیم. وی خاطرنشان کرد: فعالیت‌های فرهنگی و آموزشی همچون برنامه‌های قرآنی، دینی و سواد‌آموزی در بخش‌های مختلف در زندان‌های کشور دایر است، اما در کنار همه این برنامه‌های مهم، اشتغال جایگاه ویژه‌ای دارد. وی با اشاره به اینکه اشتغال در پیمودن راه‌های تعالی مادی و معنوی بسیار تأثیرگذار است، ادامه داد: همان‌طورکه فقر ریشه بسیاری از مشکلات است، اشتغال نیز موجب نشاط و شادابی و اعتماد‌به‌نفس است و این موضوع مهم‌ترین نقشه راه در مسیر اصلاح و تربیت زندانیان است.

لزوم اصلاح قوانین مرتبط با مجازات زندان و رساندن آن به حداقل

حجت‌الاسلام علی مظفری رئیس دادگستری قم نیز در بخش دیگر این مراسم گفت: نیازمند بازنگری در قانون‌گذاری و در برنامه‌ریزی‌های اقتصادی در زمینه مجازات زندان هستیم. وی افزود: زندان برای افراد شرور و افرادی که امنیت جامعه را به هم می‌زنند پیش‌بینی شده، بسیاری از کسانی که زندانی هستند در حقیقت آزادی آنان هیچ ضرری نداشته و زندانی‌بودنشان هیچ نفعی حتی برای شاکیان آنان ندارد. وی با اشاره به لزوم اصلاح قوانین مرتبط با مجازات زندان و رساندن آن به حداقل، ادامه داد: نباید موضوع زندان به صورت حداکثری دیده شود، اگر روابط مالی افراد در جامعه شفاف باشد جلوی بسیاری از مشکل‌ها و گرفتاری‌های حقوقی گرفته خواهد شد. مظفری گفت: با وجود همه تلاش‌هایی که برای رفع مشکل اشتغال زندانیان در حال انجام است، ما می‌توانیم مسئله را به صورت محوری حل و از ورود حجم بسیاری از پرونده‌ها که منجر به مجازات زندان می‌شود جلوگیری کنیم، نباید تعداد قابل توجهی از افرادی که نیروی کار هستند به دلیل مسائل مالی در زندان باشند.

تمام منافع و درآمد‌های حاصل از مددجویان به حساب زندانی و خانواده‌های آنان واریز می‌شود

مدیرکل زندان‌های استان قم در بخش دیگر این مراسم گفت: اشتغال مولد و درآمدزایی اولویت و رویکرد مسئولان قم درخصوص زندانیان است و هم‌اینک آنان بخش مهمی از هزینه‌های خانواده خود را از طریق مشاغل مفید تأمین می‌کنند.

وی افزود: در راستای توسعه اشتغال مولد زندانیان یک خط تولید موتورسیکلت در این زندان راه‌اندازی شده که در فاز نخست آن ۶۵ اشتغال مستقیم ایجاد شده است. علی‌اصغر رنجبر ادامه داد: امور زندان‌های استان قم مسیری را دنبال می‌کند تا با توانمندکردن افراد در بند، آنان بعد از آزادی بتوانند زندگی عزتمندانه‌ای در پیش گرفته و گذشته خود را جبران کنند.

مدیرکل زندان‌های استان قم، خاطرنشان کرد: تمام منافع و درآمد‌های حاصل از مددجویان و زندانیان به حساب زندانی و خانواده‌های آنان واریز می‌شود و زندان هیچ منفعتی از اشتغال زندانیان ندارد.

با هر شغل ۴ آسیب از خود زندانی، خانواده او، هم‌بندیان و از جامعه کاسته خواهد شد

مطهرنژاد، مدیر عامل بنیاد تعاون زندانیان نیز گفت: بنیاد تعاون زندانیان با سابقه ۸۲ سال در کشور با دو مسئولیت حرفه‌آموزی و توانمندسازی زندانیان که خروجی آن با کمک سازمان زندان‌ها و سازمان فنی و حرفه‌ای کشور است، سالانه به آموزش ۸۰ هزار نفر می‌پردازد. مدیرعامل بنیاد تعاون زندانیان در ادامه افزود: درخواست ما از نمایندگان مجلس این است که برای بعد از آزادی زندانیان برنامه داشته باشند و باید این امر مورد توجه دستگاه‌های حاکمیتی نیز قرار بگیرد همان‌گونه که به آزادی آن‌ها کمک می‌کنیم باید برای اشتغال آن‌ها نیز تلاش کنیم.

مطهرنژاد گفت: اعتقاد ما این است که هر شغلی که برای زندانی ایجاد شود چهار آسیب از خود زندانی، خانواده او، هم‌بندیان و از جامعه کاسته خواهد شد.

لازم به توضیح است که در این تور نظارتی ۴۵ خبرنگار و عکاس از بیش از ۲۰ رسانه کشور، از بخش‌های مختلف اردوگاه حرفه‌آموزی و کاردرمانی استان قم بازدید کردند.

شعارسال با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از سایت شرق، تاریخ انتشار: 14بهمن1402، کدخبر: 917270، www.sharghdaily.com