این داده‌ها نشان می‌دهد که بر اساس آمار محکومان دادگاه‌ها بالاترین فراوانی در نوع جرم زنان برای سالهای مورد نظر (1380 ـ 1360)، به جرایم مواد مخدر و جرایم جنسی اختصاص می‌یابد با آن که طی این دوره گاه جرایم مواد مخدر و گاه جرایم غیر اخلاقی فزونی می‌گرفتند ولی در مجموع بالاترین فراوانی جرم زنان در این سالها به این دو نوع جرم اختصاص داشته است، به طوری که از سال 1365 به بعد حدود 70 درصد جرایم زنان به جرایم مواد مخدر و جنسی اختصاص داشته است.

در مورد جرایم اقتصادی نیز زنان یک روند رو به افزایش را در این نوع جرم به خود اختصاص داده‌اند به طوری که نسبت این نوع جرم از 7.4 درصد در سال 1360 به 10.48 درصد در سال 1380 رسیده است.

در تمام این‌ سال‌ها کارشناسان زیادی موضوع ارتکاب جرم در میان زنان و چگونگی تغییرات روند آن را بررسی کرده‌اند و پژوهش‌ها و گزارش‌هایی که در این چندساله در رابطه با زنان مجرم و میزان ارتکاب جرم در میان آن‌ها منتشر شده، افزایش میزان جرایم را در میان زنان به طور فزاینده‌ای نشان می‌دهد.

* نمونه‌هايي از جرايم امروز زنان سرقت‌هاي اينترنتي

دختر جوان شمالی نمونه‌اي از انجام اين جرم است كه توسط رئیس پلیس فتای گیلان شناسایی و دستگیر شد. این دختر که از حساب پدرش برداشت اینترنتی کرده بود، پس از دستگیری در اعترافاتش به پلیس گفت: با سوءاستفاده از اعتماد پدر و در اختیار داشتن شماره کارت و رمز دوم،

در جرایم جدید بویژه جرایم مربوط به فضای مجازی، مشارکت زنان بیشتر است و به نوعی در مجموع افزایش جرائم زنان در مقایسه با مردان خطرناک و نگران‌کننده تلقی می‌شود.

به صورت غیرمجاز از حساب اینترنتی پدرش، چهار میلیون ریال برای خرید شارژ اعتباری تلفن همراه برداشت کرده است. در نمونه دیگری، زنی تهرانی با سوءاستفاده از اعتماد همکلاسی‌اش از حساب خواهر او اینترنتی سرقت کرد. در این پرونده متهم طی چند مرحله، مبلغ ده میلیون ریال به صورت غیرمجاز از حساب بانکی شاکی سی و یک ساله پرونده برداشت کرد. این زن بیست و چهار ساله می‌گوید با برادر شاکی در یکی از مراکز دانشگاهی همکلاس است و در فرصتی مناسب اطلاعات حساب بانکی او را دزدیده و دست به سرقت ده میلیون ریالی زده است.

* سرقت از طلافروشي‌ها

سرقت از طلافروشي‌ها هم یکی دیگر از طعمه‌های زنان مجرم محسوب می‌شود. در یکی از این سرقت‌ها که در دامغان رخ داد، مرد طلافروش پس از آن‌که متوجه شد چند تکه از طلاهای مغازه‌اش مفقود شده است، موضوع را به پلیس آگاهی اطلاع داد. او گفت:"زن جوانی به عنوان مشتری وارد مغازه‌ام شد و خواست برای خرید، چند مدل از طلاهای گران‌قیمت مغازه را در اختیارش قرار دهم. او چند قطعه النگوی طلا را در دست گرفت و پس از بررسی، قیمت‌شان ‌را پرسید و بعد از دقایقی طلاها را روی میز گذاشت و با عذرخواهی از مغازه خارج شد. زمانی که طلاها را از روی میز برداشتم، متوجه شدم یکی از النگوها که ارزش یک میلیون تومانی داشت دزدیده شده است، بسرعت از مغازه بیرون دویدم ولی از زن جوان اثری نبود.

* شوهرکشی

شوهركشي یکی دیگر از جرایمی است که اخبار مربوط به آن با حساسیت زیادی توسط افکار عمومی دنبال می‌شود. در یکی از این نمونه‌ها، زن جوان برای‌ قتل شوهرش، دو آدمکش اجیر کرد. این زن با مراجعه به پلیس استان تهران مدعی شده بود همسرش گم شده است اما در تحقیقات تکمیلی مشخص شد این زن با همدستی دو نفر، شوهرش را به قتل رسانده است. زن دیگری به نام محبوبه که پرونده‌اش در دادگاه کیفری استان تهران رسیدگی شده است، می‌گوید:"من قصد نداشتم شوهرم را بکشم. او همیشه رفتار بدی با من داشت، کتکم می‌زد و مرا تحقیر می‌کرد. روز حادثه باز هم شروع به دعوا کرد خیلی عصبانی شده بودم طوری که نتوانستم خودم را کنترل کنم چاقویی را از آشپزخانه برداشتم و با آن ضربه‌ای به همسرم زدم. همین‌که خون را دیدم، بشدت ترسیدم و از کاری که کردم، پشیمان شدم.من قاتل حرفه‌ای نیستم و در آن لحظات متوجه نبودم چه کار می‌کنم.

* زورگیری

زورگيري نیز در سال‌های اخیر از انحصار مردان خارج شده و حالا زنان تبهکار با دل و جرات بیشتری به این جرم‌ خشن روی آورده‌اند. در یکی از این پرونده‌ها، ماموران در گذشته طبق آمار، زنان 20 درصد جرایم ارتکابی را به خود اختصاص می‌دادند و 80 درصد بقیه جرم‌ها را مردان مرتکب می‌شدند اما در سال‌های اخیر، روند جرایم زنان بیشتر شده و نقش زنان در هر ده هزار فقره جرم به چهار تا پنج هزار مورد افزایش یافته است.

پلیس پس از دریافت گزارش‌هایی درباره کیف‌قاپی و زورگیری در سطح پایتخت، دستگیری سارقان را در دستورکار خود قرار دادند. سارقان که یک زن و دو مرد بودند توسط پلیس شناسایی و محاصره شدند. با محاصره این سارقان یکی از آنها که زنی بیست و پنج ساله بود، با یک قمه دو دم به ماموران حمله کرد اما دستگیر شد. پلیس در بازرسی از این زن، 24 کیف زنانه و شناسنامه افراد مختلف را کشف کرد. رسیدگی به اتهامات این زن در دادسرای عمومی تهران ادامه دارد.

* جيب‌بري

زنان در جیب‌بری هم دست کمی از مردان ندارند. نمونه‌اش دو زن جوانی هستند که در ایستگاه‌های اتوبوس بی.‌آر.تی تهران، جیب مسافران را خالی می‌کردند. در بازجویی‌هایی که از آنها به عمل آمد، مشخص شد دارای سابقه کیفری نیز هستند و چند بار به اتهام سرقت بازداشت شده و هر بار پس از آزادی، کارهای مجرمانه خود را از سر گرفته‌اند. این متهمان پس از دستگیری با صدور قرار قانونی توسط بازپرس دادسرای عمومی تهران روانه زندان شدند.این پرونده‌ها نشان می‌دهد دایره جرایم زنان گسترده‌ترشده است و کارشناسان باید در این باره تحقیق و دلایل آن را بررسی کنند تا راهکارهای مناسبی برای مقابله با آن اتخاذ شود.

* مشاركت زنان در جرايم جديد بيشتر است

دكترعلی نجفی توانا، جرم‌شناس و متخصص حقوق جزا درباره تغيير شكل و افزايش جرم زنان مي‌گويد: جرائم ارتکابی توسط زنان به لحاظ کیفیت و کمیت در سال‌های اخیر تغییراتی داشته است. در جرائم قدیمی که زنان اکنون مرتکب می‌شوند مثل سرقت یا قتل، با افزایش چندان زیادی مواجه نیستیم اما درخصوص جرایم جدید بویژه جرایم مربوط به فضای مجازی، مشارکت زنان بیشتر است و به نوعی در مجموع افزایش جرائم زنان در مقایسه با مردان خطرناک و نگران‌کننده تلقی می‌شود. نوع جرائمی که در این سال‌ها رو به افزایش بوده، جرائم مربوط به مسائل جنسی، فضای مجازی و معاونت با مردان در قاچاق و مصرف موادمخدر، تشکیل باندهای سازمان‌یافته و حتی سرقت‌ است.

* از هر 10 هزار فقره جرم نيمي مربوط به زنان است!

اين وكيل برجسته دادگستري با تاكيد بر افزايش جرائم فضای مجازی توسط زنان نسبت به مردان گفت: چرایی این موضوع به پدیده‌های صنعتی برمی‌گردد. فناوری ضمن این‌که فرصت‌هایی را برای سازندگی فراهم می‌سازد، زمینه‌های تخریب را هم مهیا می‌کند.

تکنولوژی مربوط به رایانه بویژه اینترنت حس کنجکاوی را تحریک می‌کند و از سوی دیگر چون حراست و مراقبت از افراد در زمان استفاده از این فناوری و امکان اعمال کنترل اجتماعی کمتر است، افراد مستعد بیش از بقیه به ارتکاب جرایم مربوط به آن روی می‌آورند. هک کردن، سرقت اطلاعات، انتشار تصاویر مستهجن و بسیاری جرائم دیگر، با استفاده از همین فناوری بوقوع می‌پیوندد.

به گفته دكتر نجفي توانا، فضای مجازی ارتکاب جرائم را برای همه جوانان ایجاد کرده است و در واقع جوانان نسبت به افراد مسن‌‌تر، تا چند سال پيش بيشترين جرايمي كه براي زنان قائل مي‌شديم جرايم جنسيتي بود كه اين امر برگرفته از نگاه جنسي به زنان بود اما متاسفانه امروز پاي زنان با آن لطافت، به جرائمي چون سرقت، قتل و حتي جرايم سازمان‌يافته باز شده است.

نقش فعال‌تری در این زمینه دارند. در گذشته طبق آمار، زنان 20 درصد جرایم ارتکابی را به خود اختصاص می‌دادند و 80 درصد بقیه جرم‌ها را مردان مرتکب می‌شدند اما در سال‌های اخیر، روند جرایم زنان بیشتر شده و نقش زنان در هر ده هزار فقره جرم به چهار تا پنج هزار مورد افزایش یافته است.

* بي‌تفاوتي جامعه، ارتكاب جرم را عادي مي‌كند

نجفي توانا، استاد برتر دانشگاه‌هاي حقوق در ادامه درمورد جرایم سنتی زنان نیز گفت: با افزایش جرائم سنتي نظير رابطه غیراخلاقی، مصرف مواد مخدر، شوهرکشی، سقط جنین و بچه‌کشی مواجه هستیم. چون این جرائم کمتر آشکار می‌شوند معمولا در آمارها بازتاب واقعی ندارند. ضمن آن‌که به نظر می‌رسد جامعه نیز چندان درصدد کشف اسرار مجرمانه برای تمام آحاد بویژه کسانی که اشاره کردیم، نیست و با تساهل و تسامح با این موضوع برخورد می‌کند و جز با شعار، حرکتی عملی از خود بروز نمی‌دهد. اگر این روال ادامه یابد، بتدریج جامعه بی‌تفاوت می‌شود و آسیب‌هایی نظیر مصرف مواد مخدر و برقراری روابط غیراخلاقی و نامشروع جنبه عادی پیدا می‌کند.

* بالاترين سن وقوع جرم 18 تا 35 سالگي است

جانشین فرمانده انتظامی استان اصفهان درگفتگو با ايمنا گفت: درصد بزهکاری زنان در مقايسه با مردان هنوز هم ناچیز است اما بطور كل آمار ديگر كشورها نشان مي‌دهد درصد جرايم مردان و زنان معمولاً 51 درصد مرد و 49 درصد زن است.

به گفته سرهنگ حسين حسين‌زاده ارتکاب جرم هم در زنان و هم در مردان ارتباط مستقیمی با سن، ادوار تاریخ، جغرافیا، طبع جوامع، وضعیت اقتصادی و فرهنگی جامعه دارد. عوامل جرم‌زا و عوامل بازدارنده در زنان و مردان نقش خود را ایفا می‌کنند. بررسی‌های جنایی، نشان می‌دهد که هم در مردان و هم در زنان بالاترین فراوانی وقوع جرم در دوران جوانی بین35-18 سالگی اتفاق می‌افتد. عواملی نظیر طلاق، اعتیاد، فقر، بیکاری ، بی‌سوادی و کم‌سوادی، التهابات اجتماعی و سیاسی، مشروبات الکلی و غيره در هر دو جنس اثرات مخربی دارد.

* در کلانشهرها نسبت بزهکاری زنان به مردان بیشتر است

سرهنگ حسين‌زاده موقعیت جغرافیایی را در نسبت بزهکاری بین زنان و مردان موثر دانست و گفت: در کلان شهرها نسبت بزهکاری زنان به مردان بیشتر است. حتی در برخی از کشورها بسته به نوع وضعیت اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی نسبت بزهکاری مردان و زنان متفاوت است ممكن است عملی، در کشوری برای زنان جرم محسوب ‌شود و درکشوری دیگر جرم نباشد (موضوع حجاب، مصرف نوشابه‌های الکلی) بنابراین طبع جرم در کشورهاي مختلف متفاوت است و در فراوانی جرائم بین زنان و مردان اثر می‌گذارد. جانشین فرمانده انتظامی در ادامه گفت: بررسی‌های جرم‌شناسانه نشان می‌دهد که پس از ارتكاب جرم، پدیده تکرار جرم معمولا در زنان به مراتب کمتر از مردان است هر چند در این خصوص برخي زنان براي اينكه مشكلات اقتصادي و ارتزاقي خود را حل كنند ممكن است تسليم روابط ناسالم يا تن دادن به جرايمي در حوزه ناهنجاريها شوند كه گاهي اين روابط نامتعارف تبديل به عادت شده و جنبه‌هاي بيمارگونه‌اي ايجاد مي‌كند.

آمارهای دقیقي در دست نیست اما تحقیقات لومبروزو در فرانسه نشان می‌دهدکه تکرار جرم زنان بسیار کمتر از تکرار جرم در مردان است.

حسين‌زاده در موضوع مصاديق جرايم زنان هم گفت: بررسی‌های آماری در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که آمار وقوع جرم در زنان افزایش یافته و اين موضوع توجه جرم‌شناسان را به خود جلب كرده است. جرائمی نظیر روسپی‌گری، معاونت در قتل‌های اخلاقی و غیرشرافتمندانه، سرقت‌های خرد از فروشگاه‌ها، دخالت در تهیه و توزیع مواد‌مخدر و مشروبات الکلی، سوگند و شهادت دروغ، سقط جنین و بچه‌کشی از جرائم رایج زنان است که به واسطه تغییر در نگرش زنان به زندگی تحت‌تاثیر تاثیر فرهنگ غرب خودنمایی می‌کند. زنان و دختران و مادرانی که رسالت اصلی زن؛ که تشکیل خانواده، آرامش اعضای خانواده، تربیت فرزندان از عمده‌ترین آن محسوب می‌شود را فراموش کرده‌اند بیشتر در معرض ارتکاب جرم قرار می‌گیرند و رفتارهای مجرمانه از آنها سر می‌زند.

* جرايم سنگين هميشه مردانه بوده است

رئيس انجمن آسيب‌شناسي ايران درموضوع جرم‌خيزي زنان به ايمنا گفت: باور جرايم امروزي زنان برايمان سخت است چرا كه در جامعه ما جرايم سنگين و خشن همواره مردانه بوده است و بخاطر باور مردسالارانه كه در جامعه ما جاري است جرايم عمدتا مردانه تلقي مي‌شد و تا چند سال پيش بيشترين جرايمي كه براي زنان قائل مي‌شديم جرايم جنسيتي بود كه اين امر برگرفته از نگاه جنسي به زنان بود اما متاسفانه امروز پاي زنان با آن لطافت، به جرائمي چون سرقت، قتل و حتي جرايم سازمان‌يافته باز شده است.

* نقصان در جامعه‌پذيري برخي زنان

دكتر كوروش محمدي با تاكيد بر نقصان جامعه‌پذيري در برخي زنان عنوان مي‌كند: بخشي از زنان جامعه ما از جامعه‌پذيري ناقصي برخوردارند چرا كه اين امر را بدرستي در خانواده و پس از آن آموزش و پرورش و نهاد تعليم و تربيت طي نمي‌كنند و با مجموعه‌اي از خلاءهاي عاطفي و شخصيتي وارد جامعه مي‌شوند و برخي از اين خلاءها ناشي از خلاءهاي رواني هم هست، بطور مثال محدوديت‌هايي كه براي زنان در خانواده و نظام تعليم و تربيت وجود دارد مي‌تواند فرد را تحت‌الشعاع قرار دهد و وقتي وارد اجتماع مي‌شود كاملا با يك شرايط جديد روبرو مي‌شود و تصورات خاصي براي پركردن خلاءها خواهد داشت كه در مسير پركردن خلاءها درگير جرايم مي‌شوند از اين جهت كه با گرايش و پذيرش انجام جرم هويت ناقص گذشته خود را بدست مي‌آورد. به گفته اين روان‌شناس نداشتن هويت كامل در خانه زمينه‌ساز ورود زنان به جرم است، چرا كه از اين طريق احساس مي‌كنند به امتياز يا تاييد اجتماعي دست يافته‌اند.

* ردپاي ناكامي‌ها و تبعيض‌ها در افزايش جرم‌خيزي زنان

اين پژوهشگر حوزه آسيب‌هاي اجتماعي در ادامه مي‌گويد: بايد ردپاي جرم‌خيزي

پارامترهاي معنوي و عواملي چون دين و مذهب به عنوان كنترل‌كننده‌هاي دروني متاسفانه ضعيف شده‌اند وكمرنگي آنها را در سال‌هاي اخير شاهد هستيم در حالي كه به اين عوامل در فرآيند ارتباطات محدودكننده جامعه آسيب رسانده‌ايم.

زنان را در خاطرات تلخ گذشته برخي زنان كه در قالب عقده‌هاي تلخ، ناكامي‌ها و شكست‌هاي گذشته است جستجو كرد چرا كه كمبودها، مشكلات تربيتي و تبعيض‌هايي كه زنان با آنها روبرو بوده‌اند زنان امروز را به وادي جرم‌خيزي كشانده است.

محمدي با تاكيد بر اهميت اثرات اين موارد مي‌گويد: امروز بخشي از زنان براي جبران آن شكست‌ها، تلاش مي‌كنند و انتقام از گذشته را با ورود به حوزه جرايم مي‌گيرند. زني كه به لحاظ احساسي مورد خيانت واقع شده تلاش مي‌كند از همه مردان انتقام بگيرد، كلاهبرداري كند يا مرتكب قتل شود.

فقر و كسب درآمد زنان را مجرم كرده است

اين استاد دانشگاه‌هاي اصفهان فقر و مسائل اقتصادي را ديگر مقصر جرم‌زدگي زنان دانست و تصريح كرد: در سالهاي اخير بازار كار به اندازه‌اي كه در اختيار مردان بوده، در اختيار زنان نبوده است و بازار كار براي زنان از وضعيت خوبي برخوردار نيست.

محمدي كسب درآمد در سالهاي اخير را براي زنان مهم دانست و گفت: برخي زنان براي اينكه مشكلات اقتصادي و ارتزاقي خود را حل كنند ممكن است تسليم روابط ناسالم يا تن دادن به جرايمي در حوزه ناهنجاريها شوند كه گاهي اين روابط نامتعارف تبديل به عادت شده و جنبه‌هاي بيمارگونه‌اي ايجاد مي‌كند و باعث بروز رفتارهاي مجرمانه در زنان مي‌شود.

* سخت‌گيري در تربيت دختران بيشتر است

دكتر محمدي در مورد محدوديت‌هايي كه زنان با آنها مواجهند مي‌گويد: فشارها و سخت‌گيري‌هاي موجود در جامعه زنان، محدوديت‌هاي بسيار برای دختران و این که از كودكي مدام تهديد مي‌شوند كه بايد از بسياري مسائل بترسند در صورتي كه هرگز مهارت‌هاي ارتباطي را به آنها ياد نمي‌دهند و گاها فاقد مهارتهاي لازم براي زندگي بار مي‌آيند و در شكستها و بحرانها خيلي زود آسيب مي‌بينند.

محمدي در ادامه مي‌گويد: متاسفانه با اين اوصاف گاه نظام خانواده زمينه‌هاي جرم‌خيزي زنان را فراهم مي‌كند چرا كه به آموزش در خانواده و پس از آن مدرسه بي‌توجه بوده‌ايم.

* نيازمند بازتعريف توانمندي‌هاي بالاي زنان هستيم

رئيس انجمن آسيب‌شناسي ايران در پايان گفت: پارامترهاي معنوي و عواملي چون دين و مذهب به عنوان كنترل‌كننده‌هاي دروني متاسفانه ضعيف شده‌اند و كمرنگي آنها را در سال‌هاي اخير شاهد هستيم در حالي كه به اين عوامل در فرآيند ارتباطات محدودكننده جامعه آسيب رسانده‌ايم.

دكتر محمدي بازسازي و بازتعريف دوباره توانمندي‌هاي بالاي زنان، تغيير نگرش رسانه‌ها و نهادهاي اجتماعي جامعه، توجه خانواده به آموزش صحيح فرزندان، تحولات زيرساختي در نظام تعليم و تربيت، ايجاد مهارت جرات ورزي و قدرت نه گفتن در زنان و در آخر تحولات اساسي در حوزه قوانين حمايتي از زنان را از راه‌هاي بازگرداندن هويت به زنان و كاهش جرم‌خيزي آنان دانست.

با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری ایمنا، تاریخ انتشار: 11 دی 1395، کدخبر: 262040، www.imna.ir