شعارسال: بنیاد صلح در آمریکا یکی از همین مراکز است که از 2005 تا امروز تاب آوری و نقطه مقابل آن یعنی شکنندگی اقتصاد کشورها را با شاخص های گوناگون اندازه گیری می کند. تازه ترین گزارش این بنیاد که خلاصه ای از آن از سوی موسسه تحقیقاتی تدبیر اقتصاد در ایران انتشار یافته نشان می دهد شاخص شکنندگی اقتصاد ایران در ده سال اخیر بدتر شده است. این گزارش را در ادامه می خوانید"
در یک دهه گذشته، پدیده دولتهای شکننده مورد توجه صاحبنظران قرار گرفته و در حال حاضر به یکی از موضوعهای سیاست بینالملل و مطالعات امنیتی تبدیل شده است. تغییر نگرش کشورهای قدرتمند در خصوص وضعیت دولتهای شکننده و نقشی که وضعیت این کشورها در ایجاد مشکلات امنیت داخلی و بینالمللی برای سایر کشورها دارد، دلیل اصلی این موضوع بوده است، در واقع، پس از حملات یازده سپتامبر بود که کشورها متوجه شدند امنیت داخلی و بینالمللی نمیتواند بدون توجه به وضعیت کشورها و مناطق دیگر تأمین شود. ازاین¬رو، پس از حملات یازده سپتامبر، سازمان ملل، بانک جهانی، مؤسسههای اقتصادی و مراکز پژوهشی و مطالعاتی فعال در حوزه توسعه، حکومتداری و جنگ و صلح با جمعآوری دادهها و تشکیل پایگاههای اطلاعاتی، به تجزیه¬وتحلیل جدی وضعیت کشورهای جهان از نظر میزان شکنندگی آنها پرداختند. یکی از مهمترین این سازمانها و مؤسسهها، بنیاد صلح است که از سال 2005 تاکنون گزارشهای خود را به صورت مرتب با ارزیابی وضعیت 178 کشور در جهان منتشر میکند. آخرین گزارشی که توسط این نهاد منتشر شده، به سال 2016 مربوط است. براساس گزارشهای منتشر شده از سوی مجله سیاست خارجی و بنیاد صلح آمریکا، درجه شکنندگی ایران در طول ده سال گذشته با 10 پله سقوط از 57 به 47 رسیده که به معنای افزایش شکنندگی آن بوده است.بر همگان مشخص است که به دلیل غرضورزیهای سیاسی، طرفهای غربی در گزارشهای مربوط به شکنندگی دولت ایران، تحریفها و بزرگنماییهایی در خصوص شاخصهایی مانند حقوق بشر و مشروعیت دولت ایران انجام دادهاند، اما باید به این نکته توجه داشت که این گزارشها میتواند اطلاعات ارزشمندی را در خصوص نقاط آسیبپذیر کشور در اختیار بزرگان سیاسی قرار دهد؛ برای مثال، میانگین 10ساله شاخصهای شکنندگی نشان میدهد که رقابت و تفرقه بین نخبگان جناحهای سیاسی بدترین وضعیت را در بین شاخصهای 12گانه شکنندگی داشته و عاملی اساسی در افزایش شکنندگی دولت بوده است. چنین مسألهای نگران¬کننده است و باید مسؤولان را متوجه آسیبپذیری از این نقاط کند، زیرا حضرت امام خمینی(ره) تفرقه و اختلاف را یک تهدید جدی برای انقلاب و نظام جمهوری اسلامی میدانستند. یا تنشهای قومی در ده سال اخیر، افزایش چشمگیری داشته است که میتواند به معنای افزایش تبعیض و خشونتهای قومی، جمعی، فرقهای و مذهبی در این سالها باشد. برخی سرمایهگذاری مالی، ایدئولوژیکی و تسلیحاتی گسترده برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس (بهخصوص عربستان) در ایران توأم با بهرهگیری از فضای منفی حاکم بر منطقه، نشأت گرفته از حضور جریان تروریستی داعش میتواند امنیت کشور را از این نظر مورد تهدید قرار دهد. بنابراین، الزامی است برای بهبود شکنندگی کشور، مسؤولان ضمن رصد چنین گزارشهایی با اقدام هایی مانند موارد زیر درصدد رفع آسیبپذیریهای کشور برآیند.
- افزایش تعامل مؤثر با دنیای خارج
- کاهش فساد، توسعه همهجانبه و متوازن اقتصادی
- ایجاد فضایی مبتنی¬بر گفت¬وگو برای کاهش اختلافهای فرقهای و مذهبی
- ممانعت از ایجاد تفرقه بین جناحهای سیاسی و مردم
- مشارکت سیاسی اقلیتهای داخلی
- برقراری مناسبات امنیتی با کشورهای همسایه برای مهار گروههای تروریستی