کافی است شهروندی پله های ساختمان شهرداری مرکزی اورمیه را بالا برود و وارد اتاق امور مالی شود و به راحتی به این لیست و دهها نام دیگری که براساس سیاستهای روابط عمومی کمکهایی دریافت می کنند برخورد کند. چیز پنهانی نیست. روابط عمومی شهرداری اورمیه اذعان دارد که در ازای انتشار اخبار مدیریت شهری مبالغی را براساس صلاحدید و سلیقه خودش پرداخت می کند.

اساسا همچنانکه هیچکس نمی تواند بگوید این مبالغ و پرداخت آنها تاچه حد صواب و صحیح است، برای رد کردن این سیاست و مخالفت با آن هم نمی توان دلیل تراشی مفیدی کرد. «صلاح ملک خویش...»

سبب این نوشتار و ارائه این لیست، اظهارنظر اخیر آقای محمد حضرت پور شهردار اورمیه مبنی بر نهی رسانه های وابسته به خود از پاسخگویی به منتقدان بود که در جلسه یکشنبه گذشته با خبرنگاران عنوان شد. درواقع شهرداری همه رسانه هایی را که «وابسته» به خود هستند از ورود به درگیری های سیاسی و پاسخگویی منتقدان برحذر داشت اما راجع به «رسانه های مستقل» چیزی نگفت.

حال ممکن است این ابهام بوجود آید که تفاوت رسانه وابسته و غیروابسته چیست؟ رسانه طرفدار با رسانه وابسته چه تفاوتی دارد؟ تا چه حد امرو نهی به رسانه های «وابسته» جایز است و به رسانه های «طرفدار» چطور؟ در اینجا بحثی که پیش می آید این است که تفاوت عمده ای میان رسانه وابسته و رسانه طرفدار وجود دارد. رسانه وابسته به سبب علتی که برای وابستگی اش دارد وابسته به شخص یا سیستم می شود.

فرض کنید براساس قرارداد پیمانکاری، رسانه ای برای انجام یکسری امورات اطلاع رسانی به استخدام یک سیستم درمی آید و به صورت «مزدورانه»، یعنی دریافت وجه در ازای اجرای دستورات، وظایف خود را طبق قرارداد یا شرح وظایفش انجام می دهد. این رسانه نمود عینی «وابستگی» است و طبیعتا موظف است در خدمت امر و نهی کارفرمای خود باشد.

یا رسانه ای براساس سیاستهای روابط عمومی دستگاهی مکلف می شود به صورت موردی خبری را تولید یا خبری تولید شده را بازنشر کند. مثل همان کاری که روابط عمومی شهرداری اورمیه هم اکنون انجام می دهد و بسیاری از روزنامه ها و سایت ها و هفته نامه ها و دو هفته نامه ها و ماهنامه ها خبرهای شهرداری را پوشش داده و در ازای آن وجهی دریافت می کنند. روابط عمومی شهرداری نام این تکنیک را گذاشته «آموزش خبرنویسی» هرچند نام آن بر اساس تعریف کلاسیک چیز دیگری است و کلا نامی نمی شود برای آن نهاد اما دقیقا همه این رسانه هایی که تحت امر روابط عمومی شهرداری خبر منتشر کرده و پول دریافت می کنند مشمول دستور صریح آقای محمد حضرت پور هستند. یعنی پرهیز از درگیری سیاسی و ورود به بحث پاسخگویی به منتقدان.

صرف نظر از اینکه روزنامه نگاران حرفه ای که طبق یک فرآیند حرفه ای آگهی یا رپرتاژ آگهی از شهرداری منتشر و در ازای آن وجهی طبق تعرفه رسمی دریافت می کنند را نمی توان در این جمع صورت بندی کرد، باید نتیجه گرفت رسانه های مستقل «طرفدار» که هیچ سود مادی از «طرفداری» شخص محمد حضرت پور دارند، از این قاعده مستثنی هستند.

یک کاراکتر کاریزماتیک مثل شهردار یک شهر شاید بتواند از کارگزاران خود که ماموریت هایی قانونی در ازای دریافت های قانونی انجام می دهند بخواهد وارد حوزه دفاع از او نشوند ولی هرگز نمی تواند این تکلیف را به «طرفداران» خود تحمیل کند؛ چرا که «طرفدار» را خودش انتخاب نمی کند، برخلاف کارگزار که حاصل انتخاب و قرارداد و یا مناسبات مالی است.

بنابراین رسانه «وابسته» باید امر و نهی مافوق خود را رعایت کند و هیچ چیز در آگاهی رسانی مخاطبین فرونگذارد. قطع یقین دلخوری شهردار اورمیه در جلسه خبری اخیرش دقیقا راجع به سستی و بی مسئولیتی رسانه هایی بود که وابسته مالی شهرداری هستند ولی به وظایف ذاتی خود عمل نمی کنند؛ در جاهایی که نباید، وارد شده، دفاع بد می کنند و سیستم را در سراشیبی درگیری با حاشیه ها قرار می دهند.

با اندکی تلخیص و اضافات، برگرفته از پایگاه خبری تحلیلی هاژه، تاریخ انتشار: 20 بهمن 1395 ، کد مطلب: 1561736، www.ainanews.com