به ادعای واشنگتن پست، نهادهای اطلاعاتی امریکا موفق به شناسایی افرادی شده‌اند که رد پای به جا مانده از آنها به دولت مسکو ختم می‌شود. این افراد شمار زیادی از ایمیل‌های هک شده کمیته ملی حزب دموکرات و برخی چهره‌های سرشناس این حزب از جمله رئیس ستاد انتخاباتی هیلاری کلینتون، نامزد بازنده دموکرات‌ها در رقابت ریاست جمهوری را در اختیار سایت افشاگر ویکی‌لیکس قرار دادند. در حالی که این پرونده جنجالی و مناقشه‌برانگیز وجوه فراوانی برای بررسی و تحقیق دارد، اما ما تلاش کرده‌ایم در مطلبی که می‌خوانید به مهم‌ترین سؤال‌هایی که در این‌باره وجود دارد، پاسخ دهیم و برخی ابعاد مهم این پرونده را بازخوانی کنیم:

سازمان‌های اطلاعاتی امریکا مدعی هستند، هکرهای روسی پیش از انتخابات 2016 بارها تلاش کردند وارد سیستم امنیتی نهادهای بزرگ امریکا از جمله کاخ سفید و دپارتمان دولت شوند. تاکیتک آنها ساده بود: ارسال ایمیل‌های گروهی جعلی به این امید که کسی آنها را باز کند. جان پادستا رئیس فراخوان تبلیغاتی کلینتون چنین خطایی را انجام داد و ایمیلی را باز کرد. این اشتباه به روسیه اجازه داد تا به هزاران ایمیل پادستا دسترسی پیدا کند. ایمیل‌هایی که در نهایت سر از ویکی‌لیکس درآوردند و به فراخوان کلینتون صدمه زدند. متخصصان اطلاعاتی و امنیتی معتقدند پشت این هکرها، دولت روسیه و سازمان اطلاعاتی روسیه قرار داشتند اما طوری وانمود می‌شده که این هکرها مستقل فعالیت می‌کنند.

* چرا احتمالاً پوتین در انتخابات نقش داشته است؟

1. پوتین و حلقه اطرافیانش فکر می‌کنند که اول امریکا بوده که تلاش کرده در سیاست داخلی روسیه دخالت کند و دولت «ولادیمیر» را ضعیف کند. پوتین تصور می‌کند که غرب همیشه سودای به زیر کشیدن روسیه را داشته‌است. امسال وارد صدمین سالگرد انقلاب روسیه شدیم و 26 سال از فروپاشیدن اتحاد جماهیر شوروی گذشته است. در نقطه‌نظر روسیه، آلمان در جنگ جهانی اول و ایالات متحده امریکا در جنگ سرد همواره از بی‌ثباتی‌ها و ضعف قدرت در روسیه منفعت برده‌اند. به همین خاطر یکی از مهم‌ترین اهداف پوتین این است که به هر قیمتی که شده، نگذارد هیچ یک از رهبران غربی بار دیگر چنین فرصتی پیدا کنند. او سرسختانه در تلاش است تا کمک دولت‌های غربی به تغییر موازنه سیاسی و اقتصادی در روسیه را متوقف کند. روندی که جزو مهمی از سیاست خارجی این کشورها است. ضمن آنکه او می‌خواهد دیدار مقامات ایالات متحده با احزاب اپوزیسیون و گروه‌های مخالف را متوقف کند. در دیدگاه پوتین تلاش غرب برای ارتقای دموکراسی، پوششی بر اصل تغییر رژیم است.

2. قبل از آنکه ولادیمیر پوتین رهبر روسیه شود، در سرویس اطلاعاتی اتحاد جماهیر شوروی کار می‌کرد و همین تجربه باعث شکل‌دهی دیدگاه و نظر او شد. به اعتقاد رسانه‌های امریکایی ارتباط او با ایالات متحده مبنا و اساس منطقی دارد و از روی نقشه و برنامه به پیش می‌رود. ضمن آنکه او از ابزارهای عملیاتی جاسوسی نیز استفاده می‌کند. او به هر طریقی می‌جنگد و برای به‌دست آوردن حداکثر تأثیر از تاکتیک‌های جدیدی استفاده می‌کند. او دو ویژگی بزرگ دارد که از دیگر رهبران جهان متمایزش می‌کند. همان‌طور که خودش هم می‌گوید او می‌داند که چطور «با مردم» و «با اطلاعات» کار کند. او در سازمان جاسوسی اتحاد جماهیر شوروی یاد گرفته که چطور از نقاط ضعف، رازها و وجوه تاریک هر فرد سر در بیاورد و از این اطلاعات علیه او استفاده کند. در نظر او دیگر رهبران جهان صرفاً «هدف» هستند. او اطلاعات جمع می‌کند، با دقت مسیر نفوذ بر هر فرد را طراحی می‌کند و تلاش می‌کند بر او غلبه شود. به‌طور مثال، ماجرای ترساندن آنگلا مرکل صدراعظم آلمان با سگ‌ مورد علاقه پوتین در یک دیدار دوجانبه نمونه‌ای از این تلاش‌های رئیس جمهوری روسیه است. او در این دیدار اجازه داده بود تا سگ سیاه رنگش در اطراف بچرخد و نزدیک مرکل شود. او همچنین در دیدارهای بسیار زیادی به رهبران غربی نشان داده که از آنها اطلاعات محرمانه زیادی دارد.

ضمن آنکه پوتین بخوبی می‌داند چطور رسانه‌ها را بازی دهد. روسیه مدت‌هاست که در ایجاد پروپاگاندا دست دارد و پوتین استاد مانیوپولیت (کنترل و دستکاری) است. مدت کوتاهی پس از آغاز ریاست‌جمهوری‌اش گفت که رسانه‌ها ابزاری هستند که او می‌تواند هر وقت که اراده کرد، برای خدمت به دولتش، به کار بگیردشان. به علاوه آنکه کرملین بلاگرهای مخصوص تولید محتوای سفارشی خود را هم تربیت کرده است. به اعتقاد امریکایی‌ها پوتین برای استفاده بهتر از افکار عمومی در جهت منافعش، مؤسسه‌های روابط عمومی خبره‌ای را به کار گماشته است. او با استفاده از رسانه‌ها تلاش می‌کند اقدامات خود را منطقی جلوه دهد و هر آنجا که به نفعش است، رقیب را نزد افکار عمومی تضعیف کند.

3. پوتین به دنبال یک ریاست‌جمهوری ضعیف در ایالات متحده است. برخی ناظران معتقدند در نظر پوتین، ترامپ فردی است که می‌تواند با او معامله کند. او از هیلاری کلینتون چندان خوشش نمی‌آید. تعریف ترامپ از پوتین به‌عنوان «رهبری قدرتمند» خلاف رویه معمول رهبران سیاسی و هدایت‌کنندگان افکار در ایالات متحده است که آشکارا و تلویحاً از پوتین و سیاست‌هایش انتقاد می‌کردند.

* چرا کلینتون مورد هدف قرار گرفت؟

همان‌طور که اشاره شد، ولادیمیر پوتین دل خوشی از کلینتون ندارد، چرا که با روی کار آمدن او، روابط مسکو و واشنگتن تغییر پیدا کرد و فاصله نسبتاً زیادی میان این دو قدرت بروز کرد. پوتین و حلقه اطرافیانش، چه در خفا و چه در عموم، بارها نشان داده‌اند که با کلینتون رابطه خوبی ندارند. مثلاً در مصاحبه‌ای با تلویزیون فرانسه در سال 2014، پوتین صریحاً گفت که «بهتر است با زنان بحث نکنی» و «کلینتون در سخنرانی‌هایش هیچ‌وقت دلپذیر نبوده است.» در سال 2011 و 2012، مردم روسیه به خیابان‌ها آمدند تا به رئیس جمهور شدن پوتین برای بار سوم، اعتراض کنند. پوتین که این اعتراض‌ها را مردمی نمی‌دانست، باور داشت که کلینتون پشت این اعتراض‌ها قرار دارد و به معترضان پول پرداخت کرده تا او را از قدرت پایین بکشد.

با آغاز فراخوان تبلیغاتی کلینتون برای انتخابات 2016، رسانه‌های روسی نیز تلاش کردند او را به‌عنوان چهره‌ای جنگ‌طلب به نمایش بگذارند. اما در مقابل ترامپ در رسانه‌های روسی مقبولیت بیشتری داشت. اگرچه می‌توان مدعی شد که اولویت اصلی پوتین این بود که انتخابات امریکا با مشکل روبه‌رو شود و ایالات متحده دچار هرج‌ومرج شود. او انتظار نداشت که ترامپ پیروز انتخابات شود. اما با وجود این ممکن است ترامپ تحریم‌های علیه روسیه را از میان بردارد که این تصمیم باعث خوشحالی کرملین خواهد شد. البته آژانس اطلاعاتی امریکا همچنین مدعی شده که هکرهای روسی سیستم‌های رایانه‌ای کمیته ملی جمهوریخوان را نیز هک کرده‌اند که البته تاکنون اطلاعاتی را افشا نکرده‌اند.

با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه ایران، صفحه 13، تاریخ انتشار: 23 خرداد 1396، شماره: 6518 .