شعار سال: در این شاخص هیچ دلیلی برای اینکه چرا نسبت مطالبات معوقه در پایان سال 1395 نسبت به پایان دوسال پیش کاهش یافته را نمی خوانیم و هیچ حرف و حدیثی در باره سهم استمهال بدهی ها درکل تسهیلات داده شده در سال گذشته نیامده است. بااین همه علاقمندان به مسایل پول و بانک و اعتبار می فهمند که کاهش مطالبات معوق یک عددکلی است و بانکهایی هستند که نسبت مطالبات آنها به کل تسهیلاتی که داده اند حتی به 30 درصد نیز رسیده است. براساس گزارش بانک مرکزی ایران رقم سپرده گذاری مردم در بانکها در پایان سال 1395 به عدد1214 هزار میلیارد تومان رسیده است. در صورتی که میانگین نرخ دلار درسال1395 حتی 3700 تومان لحاظ شود بانکها 328 میلیارددلار به سپرده گذاران بدهکارند که برابر بافروش حدود 7سال نفت باقیمتها ومیزان صادرات فعلی ایران است. گزارش زیر از سوی محسن شمشیری از روزنامه نگاران باسابقه ایران درحوزه بانک تهیه شده است که می خوانید:
براساس اعلام نماگرهای بانک مرکزی در سه ماهه چهارم سال 95 که به تازگی منتشر شده، رقم مانده تسهیلات بانکها و موسسات اعتباری به 910هزار میلیارد تومان رسیده و نسبت تسهیلات غیرجاری ریالی و ارزی بانکها و موسسات اعتباری به کل تسهیلات در پایان سال 95 شامل مطالبات معوق، مشکوکالوصول و سوخت شده به 10 رسیده است و میتوان نتیجه گرفت که رقم مطالبات معوق در حال حاضر بالغ بر 91هزار میلیارد تومان است.نسبت تسهیلات غیرجاری ریالی و ارزی بانکها و موسسات اعتباری شامل مطالبات معوق، سوخت شده و مشکوکالوصول به کل تسهیلات ریالی و ارزی بانکها به 10درصد در اسفندماه 95 رسیده و نسبت به اسفند 94 معادل 2- درصد یا 0.2 واحد کاهش یافته و از 10.2درصد به 10درصد رسیده است. این نسبت در سالهای 92 و 93 نیز به ترتیب 14.1درصد و 12.1درصد بوده است.براساس رقم مانده تسهیلات 910هزار میلیارد تومانی بانکها و موسسات اعتباری در پایان سال 95 میتوان نتیجه گرفت که در حال حاضر رقم مطالبات غیرجاری و معوق و مشکوکالوصول و سوخت شده بالغ بر 91هزار میلیارد تومان است.روند رشد رقم مطالبات معوق نیز نشان میدهد اگرچه نسبت مطالبات غیرجاری از 14.1 به 10 درصد در این چهار سال دولت یازدهم کاهش یافته و 4.1 واحد کمتر شده است اما به خاطر رشد تسهیلاتدهی بانکها و مانده تسهیلات بانکها، عملا رقم مطالبات معوق و غیرجاری رشد کرده و از 75هزار میلیارد تومان در سال 92 به 91 هزار میلیارد تومان در سال 95 افزایش داشته و 16 هزار میلیارد تومان بیشتر شده است.
براساس گزارش نماگرهای اقتصادی بانک مرکزی که به تازگی منتشر شده، نسبت تسهیلات غیرجاری ریالی بانکها و موسسات اعتباری، شامل مطالبات معوق، سوخت شده و مشکوکالوصول، به کل تسهیلات ریالی بانکها نیز به 9.5درصد در اسفندماه 95 رسیده و نسبت به اسفند 94 معادل 2.1- درصد یا 0.2 واحد کاهش یافته و از 9.7 درصد به 9.5درصد رسیده است. این نسبت در سالهای 92 و 93 نیز به ترتیب 13.2 درصد و 11.2 درصد بوده است.نسبت تسهیلات غیرجاری ارزی بانکها و موسسات اعتباری شامل مطالبات معوق، سوخت شده و مشکوکالوصول به کل تسهیلات ارزی بانکها نیز به 13.2درصد رسیده که نسبت به سال 94 معادل 0.8 درصد یا 0.1 واحد بیشتر شده است و از 13.1 به 13.2 درصد رسیده است. این نسبت در سالهای 92 و 93 معادل 19 و 17.7 درصد بوده است.اما در عین حال که متوسط نسبت تسهیلات غیرجاری و مطالبات معوق تمام بانکها و موسسات اعتباری به 10 درصد در اسفند 95 رسیده، برخی کارشناسان معتقدند که مطالبات معوق و در معرض معوق شدن در برخی بانکها به حدود 30 درصد رسیده و با شرایط نامناسب و خطرآفرین برای برخی بانکها همراه است.ضمن اینکه افزایش تسهیلاتدهی بانکها در سالهای اخیر، عملا بخش عمدهیی از معوقات را به تسهیلات جاری تبدیل کرده و برخی شرکتها هر سال رقم بدهی خود را در قرارداد جدید استمهال میکنند و از این طریق، معوق محسوب نمیشوند.
اما واقعیت این است که این شرکتها ممکن است که در شرایط رکودی سالهای آینده و پر شدن ظرفیت وثیقهها، امکان استمهال مجدد را نداشته باشند یا امکان پرداخت اقساط بانکی را نداشته و به لیست معوقات بانکها اضافه شوند.به عبارت دیگر، اگرچه حجم تسهیلات سال 95 نظام بانکی حدود 540 هزار میلیارد تومان بوده اما همه این مبلغ پول جدید نبوده و بخش عمده آن استمهال بدهیهای قبلی است و همین موضوع میتواند در شرایط تنگنای مالی بانکها یا رکود بخشهای اقتصادی، به افزایش مطالبات معوق منجر شود.از اینرو نظام بانکی باید هوشیار باشد و تسهیلات در معرض معوق شدن را مورد توجه قرار دهد و با کاهش سود بانکی، هزینه بازپرداخت وامها و همچنین معوقات و داراییهای مازاد بانکها و مصادره وثایق به خاطر مطالبات معوق را کاهش دهد و منابع مالی و نقدینگی در دسترس را افزایش دهد.پیمان قربانی معاون اقتصادی بانک مرکزی در گفتوگو با ایبنا در این زمینه گفت: در حال حاضر، به دلیل شرایطی که در زمینه انباشت مطالبات غیرجاری، بدهیهای دولت و رسوب داراییهای غیرمالی در ترازنامه بانکها داریم، عملیات واسطهگری مالی با اختلال مواجه شده که خوشبختانه با اقداماتی که در حال انجام است، امیدواریم این معضل برطرف شود.
اگر به مقوله ثبات مالی توجه نداشته باشیم، ثبات بازارهای داخلی از جمله بازار ارز، دستیابی به نرخ رشد مستمر و بالا و حفظ دستاورد تورم پایین میسر نخواهد بود.چیزی که امروز مهم است، با توجه به اینکه کشور ما دارای اقتصاد بانک محور است و نظام بانکی ۹۰درصد تامین مالی را برعهده دارد، سلامت مالی بانکها و شرایطی که آنها دارند از بُعد مقررات احتیاطی برای تامین مالی اقتصاد بسیار مهم است. ثبات مالی به وضعیتی اطلاق میشود که نظام مالی کشور بتواند عملکرد خود را در هدایت منابع به سمت فعالیتهای مولد، کارآمد و مفید داشته باشد و در مقابل شوکهای وارده نیز به خوبی پایداری نشان بدهد.
رقم پایه پولی
ضریب فزاینده 7درصدی شد
مجموع مطالبات سیستم بانکی
مجموع مطالبات سیستم بانکی از بخش دولتی و بخش غیردولتی به عدد 1137 هزار میلیارد تومان رسیده که رشد 25 درصدی داشته است که بالاتر از رشد 23.2 درصدی نقدینگی است و نشاندهنده این واقعیت است که دولت در سال 95 مجبور به سیاست انبساطی در بودجه و اعتبارات بانکها بوده است، زیرا در سالهای دولت قبلی، رقم مطالبات سیستم بانکی از کل حجم نقدینگی کمتر شده بود.از این رقم مطالبات سیستم بانکی، بدهی بخش دولتی معادل 219166 هزار و 750 میلیارد تومان و بدهی بخش غیردولتی و خصوصی یا مانده تسهیلات بانکها حدود 917.72 هزار میلیارد تومان است.کل سپردههای بخش غیردولتی به عدد 1214هزار میلیارد تومان رسیده و سپرده دولت نیز نزد سیستم بانکی یعنی بانکها و بانک مرکزی معادل 56هزار میلیارد تومان و سپرده شرکتهای دولتی 4770میلیارد تومان بوده است.
اسکناس و مسکوک منتشر شده
حجم اسکناس و مسکوک منتشر شده نیز به 53 هزار و 510میلیارد تومان رسیده که معادل 9170میلیارد تومان آن نزد بانکها بوده است.
سپرده قانونی
سپرده قانونی بانکها نزد بانک مرکزی نیز با رشد 23درصدی نسبت به سال 94 به رقم 125هزار و 390میلیارد تومان رسیده که معادل 10.32درصد حجم سپردههای غیردولتی نزد بانکهای کشور است و نشان میدهد که درصد سپرده قانونی نسبت به قبل که حدود 11 تا 13 درصد بوده کمتر شده است.سپرده دیداری بانکها نزد بانک مرکزی هم معادل 5هزار و 940 میلیارد تومان بوده که رشد 4.2درصدی نسبت به اسفند 94 داشته است.
بدهی بانکها به بانک مرکزی
سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت خبری تحلیلی ساعت 24 ، تاریخ انتشار 20 تیر 96،کدمطلب:276548، www.saat24.com