شعار سال: پیش بینی می شود قیمت جهانی مواد غذایی همچنان در طول دهه آینده پایین باشد، زیرا رشد تقاضا برای کالاهای غذایی کاهش می یابد و سیاست های سوخت زیستی تأثیرات کمتری نسبت به گذشته بر بازارها خواهد گذاشت. این پیام کلیدی چشم انداز کشاورزی ۲۰۲۶-۲۰۱۷ است که از سوی فائو- اُ سی دی ای روز دوشنبه ۱۰ ژوئیه امسال منتشر شد. این گزارش پیش بینی ۱۰ ساله ای از تمامی کالاهای کشاورزی عمده و همچنین سوخت های زیستی و شیلات را ارائه می دهد.

سازمان بین المللی توسعه و همکاری اقتصادی^۱(OCDE) و سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد^۲(FAO)، اعلام می کنند که تکمیل مجدد ذخائر غلات تا ۲۳۰ میلیارد تن در طول دهه گذشته همراه با ذخائر فراوانی از کالاهای دیگر، از افزایش قیمت ها جلوگیری خواهد کرد که در حال حاضر به سطحی پیش از بحران مواد غذایی در سال های ۲۰۰۸-۲۰۰۷ رسیده است.

آنجل گوریا (Angel Gurria)، دبیر کل اُ سی دی ای می گوید: "انتظار می رود که قیمت واقعی اغلب کالاهای کشاورزی و شیلات در طول دوره چشم انداز ۱۰ ساله کاهش آرامی داشته باشد." اما او همچنان هشدار می دهد که ضروری است دولت ها به تلاش های مشترکشان برای ایجاد ثبات در بازارهای جهانی مواد غذایی ادامه دهند، زیرا رویدادهای پیش بینی نشده می توانند به آسانی این روند را تغییر دهند.

پیش بینی می شود که در طول دوره چشم انداز، تولید جهانی غلات تا ۱۲ درصد افزایش یابد که منجر به افزایش کلی در میزان گندم تا ۱۱درصد، ذرت ۱۴ درصد، سایر دانه های درشت ۱۰ درصد و برنج ۱۳ درصد تا سال ۲۰۲۶ باشد. رشد آینده تولید محصولات زراعی عمدتاً با افزایش بازده این محصولات به دست خواهد آمد. برای مثال، انتظار می رود که ۹۰ درصد افزایش تولید ذرت با بالارفتن بازده محصول و ۱۰ درصد با گسترش زمین به دست آید. در طول دوره چشم انداز، تولید جهانی گوشت تقریباً ۴۰هزار تن افزایش خواهد یافت. پیش بینی می شود که این میزان رشد اساساً با افزایش ۱۳ درصدی در تولید ماکیان و ۱۰ درصدی در تولید گوشت خوک باشد. انتظار می رود که رشد محصولات گوشتی و لبنی هر دو از گله های بزرگتر و خروجی بیشتر به ازاء هر حیوان به دست آید.

پیش بینی می شود که تا سال ۲۰۲۶، میانگین دسترسی به کالری به دوهزارو۴۵۰ کیلوکالری در روز در کشورهای کمتر توسعه یافته و بالغ بر سه هزار کالری در روز برای سایر کشورهای در حال توسعه باشد. خوزه گرازیانو داسیلوا (Jose Graziano da Silva) ، مدیر کل فائو می گوید: " ما همچنین می دانیم که مواد غذایی بیشتر به تنهایی برای از بین بردن مشکل سوء تغذیه و یا سایر اشکال آن کافی نیست. دسترسی به میزان کالری اضافی بسیار مهم است." او اضافه می کند: "بیشتر چالش ها بر سر مبارزه با سوءتغذیه است. مبارزه با سوءتغذیه نیازمند رژیم مغذی، سالم، متنوع و ایده آلی است که با کمترین ردپای کربنی در محیط زیست تولید شود."

این گزارش نشان می دهد که سرانه تقاضا برای مواد غذایی اصلی ممکن نیست افزایش یابد (به جز در کشورهای کمتر توسعه یافته)، در حالی که رشد تقاضا برای گوشت ممکن است کند باشد. در طول سال های گذشته، رشد تقاضا عمدتاً در چین پیش می رود؛ جایی که افزایش تقاضا در مصرف گوشت و ماهی باعث شده مصرف غذا تقریباً شش درصد در سال افزایش یابد، و همچنین در بخش جهانی سوخت زیستی؛ استفاده از ورودی های مواد اولیه تقریباً تا هشتدرصد در سال افزایش یابد.

پیش بینی نشده است که چنین روندهایی در میان مدت و به همین ترتیب ادامه یابد. انتظار می رود که سالانه، سرانه مصرف جهانی گوشت به ۳۴,۶ کیلوگرم تا سال ۲۰۲۶ برسد که افزایشی کمتر از نیم کیلوگرم در مقایسه با دوره پایه داشته است. این امر به دلیل وجود گروه های بزرگ و کم درآمد و تغییر اولویت های رژیم غذایی است که براساس پیش بینی های فائو و اُ سی دی ای "همگرایی" نسبت به رژیم های غذایی غربی را محدود خواهد کرد.

همچنین این گزارش بیان می کند که رشد تقاضا برای اتانول و بیودیزل به علت کاهش قیمت سوخت های فسیلی و انگیزه های کمتر سیاست های دولت ها کاهش یافته است. با وجود آن که پیش بینی می شود قیمت های انرژی افزایش یابد، تقاضای ناشی از مواد اولیه سوخت های زیستی، به ویژه ذرت و نیشکر برای اتانول و روغن گیاهی برای بیودیزل، به کندی رشد خواهد داشت؛ به جز در کشورهای مهم در حال توسعه که در آن افزایش تقاضا به وسیله سیاست های داخلی فعال تر پیش می رود. پیش بینی می شود تولید سوخت های زیستی در ۱۰ سال آینده در مقایسه با ۹۰ درصد افزایش در طول دهه گذشته، تا ۱۷ درصد افزایش یابد.

چشم انداز کشاورزی امسال تمرکز ویژه ای بر کشورهای جنوب شرق آسیا دارد. نویسندگان این گزارش بیان می کنند که رشد اقتصادی این کشورها قوی شده و بخش های کشاورزی و شیلات در این منطقه به سرعت در حال توسعه است. آن ها دریافتند این رشد در سال های اخیر، نقش حائز اهمیتی در کاهش مشکلات سوءتغذیه در این منطقه داشته است. به هر حال، رشد کشاورزی و شیلات، به ویژه در بخش های مبتنی بر صادرات ماهی و روغن پالم، سبب افزایش فشار بر منابع طبیعی شده است.

پانوشت:

۱. Organization for Economic Cooperation and Development

۲. UN Food and Agriculture Organization

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از وبسایت ایانا، تاریخ انتشار 21 تیر 96 ، کد مطلب: 46046:www.iana.ir