شعار سال: اخیرآ در نشستی آقایان مسعود نیلی و حسین عبده تبریزی در دانشگاه شریف به نظرپردازی در باره چالشهای اقتصادی ایران پرداختند. چکیده نظرات این اساتید اقتصادی در دو بخش ارائه و نقد میشود.
نظرات آقای دکتر نیلی:
آقای دکتر نیلی برای پیش بینی آینده اقتصاد ایران با مرور کلی تاریخ اقتصادی و معرفی دهه 1340 بعنوان«دهه طلائی»، البته بدون ارائه سند و آمار در تائید نظراتشان، مشکلات اقتصادی ایران را به «ابر چالشهای» زیر بسنده کردند: کسری بودجه دولت، گرایش دولت به بانکها و صندوق بازنشستگی برای حل معضل کسری ممتد بودجه، قرار دادن منابع انرژی ارزان در دسترس مردم ، آزاد سازی منابع آبی کشور برای استفاده عموم ، و مصرف بیشتر از تولید که ناشی از استفاده از« رفا ه آیندگان» میباشد.
ایشان وجود این مشکلات را از واضحات دانستهاند، اما متاسفانه هیچگاه توضیح نداده اند که چرا فقط این مشکلات، مشکلات راهبردی بوده اما تورم ممتد، ناتوانی بخشهای دولتی و خصوصی در ایجاد شغل و نرخ بالای بیکاری، افزایش حبابی قیمت مستغلات بخصوص در کلان شهرها، بی ثباتی ارزی و کاهش ممتد ارزش پول ملی ( که با افزایش صادرات غیر نفتی کشور همراه نیست)، بازماندگی و ناتوانی بنگاههای ایرانی در فناوریهای پیشرفته، اختلاف طبقاتی فاحش، و فقر مطلق بخش وسیعی از مردم ایران و بالاخره فساد مالی نورچشمان و آقازادگان، یعنی در همه اموری که دولت میتواند نقش بغایت سازندهای در رفعشان ایفا نماید نمیدانند و آنها را به قلم فراموشی سپردهاند.
ایشان بر اساس غریزه سیاسی خود دولت را مقصر همه این مشکلات میدانند و بیان میکنند که « در ایران یک تمرین اجتماعی بزرگ شکل گرفت که توسعه را با دولت معنا کردند؛»
البته ایشان کاملا در موضوع این که چرا بخش خصوصی که محدودیتی برای ایفای نقش اقتصادی خود نداشت و مدام در ادوار مختلف دریافت کننده حمایتهای بلاعوض دولتی بود نتوانست به رسالت تاریخیش یعنی انباشت سرمایه کافی که توسعه را با بخش خصوصی تعریف و در عمل پیاده کند. جالب توجه و خنده دار است که با وجود این معضلات عدیده اقتصادی ایشان بیان میدارند که « اقتصاد اکنون یک چهره زیبا و دوستداشتنی دارد»
مشاهده جالب این است که تنها نکتهای که ایشان اقدام به ارائه آمار و اسناد نمودند در مدح دهه 1340 یعنی در دوران محمدرضا شاه بود!! البته چون ایشان بعنوان مشاور ارشد اقتصادی رئیس جمهورِ جمهوری اسلامی محدودیتهای سیاسی دارند نمیتوانند علنآ از دستاوردهای اقتصادی آن برهه بنام شاه نام ببرند!!
متاسفانه ایشان با اشتباه بزرگی که در شان یک اقتصاددان و آنهم اقتصاددانی که مشاور ریاست جمهوری است مرتکب میشوند با اشاره به تولید سرانه سال 1355 بر اساس افزایش قیمت نفت در آن سال قرار دارد میبالند و میگویند که «اکنون تولید ناخالص داخلی سرانه ما، تقریبا ٧٠ درصد تولید ناخالص داخلی سرانه سال ١٣٥٥ است، ». برای اثبات نادرستی این نظر به نمودار زیر مراجعه فرمائید.
البته حمایت ضمنی جناب مشاور رئیس جمهور از نظام وابسته به استکبار جهانی طاغوت با این مطلب خاتمه نمییابد و با نقل قول از یکی از دست نشاندگان شاه مخلوع یعنی رئیس سازمان برنامه و بودجه دوران شاه یعنی سازمانی که مملو از «کارشناسان» دانشگاه هاروارد در آن زمان بود میپردازد. با وجود اینکه در مقاله دیگری به ایشان توضیح داده شده بود که افزایش تولید سرانه در دهه 1350 در ایران ناشی از افزایش قیمت نفت بود و رژیم پهلوی نقشی در افزایش قیمت نفت نداشت و طاغوت فقط به وظیفه اش تحت دکترین کسینجر، این جنایتکار جنگی، به عنوان ژاندارم منطقه عمل میکرد که با افزایش بهای نفت تسلیحات از شرکت های غربی خریداری و در حفظ «نظم» منطقه به استکبار جهانی کمک کند.
گفتنی است که افزایش در آمد نفتی فقط به بخش کوچکی از قشر شهر نشینان در کلان شهرها و بخش اعظم آن به درباری ها و عوامل سر سپرده امپریالیزم در ایران تعلق میگرفت. به نظر میرسد که آقای مشاور ریاست جمهور مطلع به واقعیات اقتصادی و شرایط زندگی مردم در ایران در دهه 1350 نیستند. برای مثال ایشان نمیدانند که در فاصله سالهای ١٣٣٩ تا ١٣٥٢ اجارهخانه در تهران ١٥ برابر و یا اجاره خانه بین سال های 1352 الی 1354 سه برابر شد. همچنین ایشان نمیدانند که درصد خانوارهای شش نفره که در یک اتاق در ایران زیست میکردنند از ٣٦ درصد در سال ١٣٤٥ به ٤٣ درصد در سال ١٣٥٥ افزایش پیدا کرده بود. مضافأ ایشان نمیدانند که در سال ١٣٥٥ تعداد تخت های بیمارستانها نسبت به جمعیت در ایران در کلیه کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا رتبه آخر را داشته است. آمار شرایط اسفناک تعداد بیسوادان در دهه 1350 (68 % بزرگ سالان بیسواد) و سوء تغزیه 64 در صدی در کل کشور و 42 در صدی در روستاها، آمار دیگر«... دهه ٥٠ ...، تا سال ٥٦ که اوج درآمدهای اقتصادی تاریخی ایران بود» میباشد! تو خود مفصل بخوان از این دفتر دوران طلائی إ
لازم است برای روشن شدن مسئله رشد تولیدات غیر نفتی بین سالهای 1960 الی 2013 به نمودار زیر رجوع شود. این نمودار تولیدات غیر نفتی بلفعل (رنگ سیاه) و تولیدات بلقوه (رنگ سبز) را با قیمت ثابت 2004 و تفاوت آنها را نشان میدهد. همانطوری که در این نمودار دیده میشود تولیدات دهه 1350 به مراتب کمتر از تولیدات غیر نفتی در دوران بعد از دفاع مقدس ملی میباشد.
اما، جناب مشاور رئیس جمهور در ارائه راه حل برای رفع مشکلاتی که خود معرفی کردهاند کاملا خاموشاند و این سئوال را پیش میآورد که ایشان چه سیاستیهایی در رفع مشکلات اقتصادی در دستور کار رئیس چمهور گذاشتهاند؟ امیدواریم که جناب مشاور ریاست جمهور برنامه اقتصادی دولت را برای اطلاع عموم ارائه دهند تا برنامه های مذکور زیر ذره بین منطق اقتصادی بررسی شوند که به ندای صلح طلبانه ایشان « در یک فضای کاملا دوستانه و مسالمتآمیز و در قالب گفتوگوی ملی،» لبیک گفته شود.
سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت خبری اقتصادی، تاریخ انتشار 28 شهریور 96، کدمطلب:2108390، www.90eghtesadi.ir