کشاورزی و محیط زیست - دام،باغبانی و زراعت

رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان بیان داشت که برآورد می‌شود در سال ۱۴۰۴، ازگیل ژاپنی (به گویش محلی انبه) ۶۰۰ میلیارد ریال برای کشاورزان استان گیلان، درآمدزایی داشته باشد. در حال حاضر در حدود ۱۴۳ هکتار از باغات استان گیلان به کشت این درخت اختصاص یافته است. همچنین گستره وسیعی از تک درخت کاشته شده در حیاط منازل به این محصول اختصاص یافته که بیشتر جنبه غیر تجاری و مصرف خانواده دارد.

درحالی که سال گذشته ۱۵ میلیون تن گندم در کشور تولید شد، رئیس سازمان تات به تازگی پیش بینی کرده برای سال زراعی جدید ۸ تا ۹ میلیون تن گندم تولید شود که به معنی کاهش حداقل ۶ میلیون تنی این محصول در سال جدید است. این در حالی است که خیام نکویی رئیس سابق سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی حتی گفته بود که با استفاده از دانش و فناوری و افزایش بهره وری تولید گندم در کشور به ۱۹ میلیون تن افزایش خواهد یافت؟! بیانات غلوآمیزی که عموما باید پای شوی مدیران و خودشیرینی‌های کودکانه بجای برنامه ریزی‌های جامع نوشت. تاکید گل محمدی بر کاهش ۳۰ درصدی نزولات جوی برای توجیه کاهش تولید است و در مقابل، منتقدین عدم وجود جاذبه‌های قیمتی در خرید تضمینی را عامل کاهش رغبت به کاشت گندم توسط کشاورزان می‌دانند.

کاهش بارندگی و خشکسالی، سرمازدگی مزارع گندم، قطع برق چاه‌های آب کشاورزی و از همه مهم‌تر، عدم رغبت کشاورزان به تحویل گندم به دولت به دلیل پایین بودن نرخ خرید تضمینی و ترجیح فروش آن به دامداری‌ها به صورت علوفه سبز، ازجمله مهم‌ترین عوامل بحران کاهش تولید گندم در کشور هستند. گندم سال گذشته، دست‌کم باید ۲۱هزار تومان قیمت‌گذاری می‌شد اما حدود ۱۷هزار تومان تعیین شد که مقرون به‌صرفه نبود. امسال هم قیمت را کم در نظر گرفتند. در شهریور۱۴۰۳، قیمت ۲۰هزار و ۵۰۰ تومان اعلام شد، در حالی که با توجه به قیمت تمام‌شده و هزینه‌های بالا، دست‌کم باید ۲۵هزار تومان قیمت‌گذاری می‌شد. بازاری آشفته‌تر از بخش محصولات زراعی، باغی و دامی نداریم. فاصله قیمتی از تولید تا مصرف بسیار زیاد است. پیازی که از کشاورز هزار تومان نمی‌خرند، در بازار ۳۰ تا ۴۰هزار تومان قیمت دارد. دیگر انتظاری از آقایان نداریم.مهدی سروی، کارشناس حوزه کشاورزی معتقد است که نبود بانک اطلاعاتی مناسب و به‌روز در وزارت جهاد کشاورزی موجب می‌شود برنامه‌ریزی برای تولید و تنظیم بازار با مشکل مواجه شود. نیاز است آمار و اطلاعات حوزه کشاورزی به صورت دقیق و برخط رصد و جمع‌آوری شود و در اختیار سیاست‌گذاران قرار گیرد.

مجری طرح گندم وزارت جهاد کشاورزی با بیان اینکه خسارت ناشی از بارندگی‌های اخیر به ۲۰۰ هزار تن گندم در استان خوزرستان صحت ندارد، گفت: هنوز گزارش تکمیلی از میزان خسارت‌ها به دلیل سیل و بارش‌ها در استان‌های جنوبی نهایی نشده و به‌زودی میزان آن اعلام خواهد شد.

رضا فتوحی مجری طرح کشت فراسرزمینی وزارت جهادکشاورزی بیان داشته است که کشت فراسرزمینی ذرت توسط شرکت‌های ایرانی در برزیل به ۵۰هزار هکتار رسیده و در همین حال تلاش وزارتخانه بر توسعه کشاورزی فراسرزمینی تا ۲ میلیون هکتار تا پایان برنامه هفتم توسعه برای تامین 10 میلیون تن مواد غذایی از 30 میلیون تن نهاده و مواد غذایی وارداتی است . در این راستا قرار است با کشورهای هدف از جمله آفریقا، آمریکای جنوبی، CIS (قزاقستان، روسیه، ارمنستان، تاجیکستان و..)، پاکستان، عراق، اندونزی و… مذاکرات انجام شود. در اجرای این طرح محصولاتی همچون ذرت، جو، دانه‌های روغنی سویا و کلزا، کنجاله سویا، گوشت قرمز، شکر، برنج و در صورت نیاز گندم در اولویت ما هستند و .... . منتقدین معتقدند که وزارت جهادکشاورزی صرفا در لفظ از کشت فرا سرزمینی صحبت می کند و هیچ برنامه ای در خصوص تحقق این مهم ندارد. شفاف نیست که کشت دو میلیون هکتاری تا پنج سال آینده، توسط سرمایه گذاری بخش دولتی دنبال می شود یا خصوصی؟ حمایت های احتمالی از بخش خصوصی فعال در این حوزه چیست؟ محصولات مورد حمایت کدامند و در صورت بروز تنش های سیاسی،به چه سناریوهایی به داخل کشور منتقل می شوند؟ و .... . بر اساس توضیحات ارایه شده بنظر می رسد که این سطح از ابهام،نشان دهنده نوعی بی برنامگی برای تحقق اهداف پیش بینی شده باشد.

عبدالله بهرامی رئیس کمیسیون گردشگری، فرش و صنایع دستی اتاق تعاون ایران با بیان اینکه سالانه نزدیک به ۶۰ هزار تن پشم در کشور تولید می‌شود، گفت: درحال حاضر ۶۰ میلیون رأس دام کوچک داریم و در بدترین شرایط دستکم ۶۰ هزار تن پشم تولید می‌کنیم، ولی چون فراوری نمی‌شود به هدر می‌رود. این در حالی است که ایران تنها در ۱۱ماهه سال ۱۴۰۰ بیش از ۲ هزار و ۶۲۳ تن انواع پشم و فتیله پشم از کشور‌های مختلف ازجمله آلمان، استرالیا، اروگوئه، نیوزلند، فرانسه، امارات و ... وارد کرده و ارزش این مقدار واردات پشم نزدیک به ۱۶ میلیون دلار بوده است. قابل ذکر است براساس گزارش‌های میدانی مختلف، پشم دام‌های ایرانی به دلیل واردات بی‌رویه، پس از پشم‌چینی رها شده و از چرخه مصرف صنعتی خارج و به مرحله فرآوری نمی‌رسد.

رییس سازمان جهاد کشاورزی گیلان گفت: در پی بارش شدید باران ۱۱ هزار هکتار از شالیزارهای گیلان دچار ورس و خوابیدگی شدند. برخی از تحلیل گران معتقدند که این رویداد مسلما می تواند روی افزایش قیمت برنج تازه در سال جدید تاثیر داشته باشد.

بر اساس برخی آمار، سالانه ۷۵ تا ۸۰ میلیون تن علوفه و خوراک دام در کشور مصرف شده و از این مقدار حدود ۲۲ میلیون تن، معادل حدود ۳۰ درصد، در داخل کشور تولید گردیده و با اجرای طرح جهش تولید در تابستان‌ها حدود ۱.۵ تا ۲ تن بر تولید محصولات علوفه‌ای در هکتار اضافه شده است. وزارت جهاد کشاورزی به دنبال خودکفایی ۵۰ درصدی نهاده‌های دامی در افق ۱۴۰۴ از طریق اعطای تسهیلات گوناگون به تولیدکنندگان سویا، جو و ذرت در قالب دو طرح الگوی کشت و جهش تولید در دیمزار‌ها است. عمده محصولات علوفه‌ای تولیدی در کشور شامل یونجه، شبدر و علوفه‌های سیلویی مثل ذرت علوفه‌ای بوده و محصولات دیگر شامل ارزن علوفه ای، سورگون علوفه‌ای و ارقام توسعه یافته چغندر علوفه‌ای در حال توسعه کشت است. حال خبر می‌رسد که در استان خوزستان تمرکز حاصی بر استفاده از سرشاحه‌های نیشکر بعنوان علوفه دامی صورت پذیرفته است.

خادمیان رئیس صندوق قرض الحسنه پس انداز بانک ملی ایران با اشاره به حمایت این بانک از موفقیت هرچه بیشتر طرح جهش تولید در دیمزار‌ها گفت: بانک ملی ایران در راستای انجام تکالیف خود در قالب اجرای طرح‌های حمایتی، به کمک طرح جهش تولید در دیمزار‌ها آمده است.

روستای «علوه» در ده کیلومتری شهرستان کارون یکی از قطب‌های برداشت چای قرمز (حمرا) یا ترش است. آبیاری کم و سودآوری محصول، از مزایای کشت چای در راستای تغییر الگوی کشت و توسعه گیاهان کم آب‌بر در منطقه است.

وضعیت سیب زمینی کاران از لحاظ قیمت خریداری محصول به هیچ وجه مناسب نیست. بدلیل عدم نظارت بر میزان کشت در سال زراعی گذشته، با کاهش قیمت مواجه هستیم و سیب زمینی با قیمت‌های ۵-۶ هزار تومان از کشاورزان خریداری می‌شود. ضرورت دارد دولت با دو رویکرد اجازه صادرات محدود و تنظیم شده و یا خرید تضمینی توسط تعاون روستایی به داستان ورود کند. در همین راستا، مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین از آغاز برداشت سیب زمینی از مزارع کشاورزی این استان خبر داد.

سالانه کشور به ۱.۴ تا ۱.۶ میلیون تن روغن خوراکی نیاز دارد که معادل تقریباً ۳ میلیون تن دانه روغنی اعم از آفتابگردان، سویا، کلزا، کاملینا و… می‌شود. در حال حاضر بخش کمی از دانه‌های روغنی در کشور کشت می‌شود و بخش اعظمی از آن‌ها وارداتی است. به گفته فعالان این بازار تولید روغن در کشور ۹۵ درصد وابستگی ارزی دارد که این امر جای سوال دارد. چرا دانه‌های روغنی در کشور کشت نمی‌شود؟

علی رغم آنکه طرح خوداتکایی دانه‌های روغنی می‌تواند برای اقتصاد کشور دستاورد‌هایی داشته باشد، اما به دلایل متعدد در سنوات گذشته زمین گیر شد و نتوانست به اهداف خود برسد که انتظار می‌رود با اتخاذ سیاست‌های حمایتی و برنامه ریزی مناسب این امر‌تحقق یابد چراکه خوداتکایی نسبی در تولید محصول استراتژیک در ارتقای ضریب امنیت غذایی و کاهش وابستگی تاثیر بسزایی دارد.بسیاری از کارشناسان و دست اندرکاران بخش کشاورزی اذعان می‌کنند که عدم حمایت‌های لازم از تولیدکنندگان و تخصیص ارز ترجیحی به واردات دانه‌های روغنی منجر به شکست طرح خوداتکایی روغن شد.

معاون برنامه‌ریزی و اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی گفت: کشور در کنجاله سویا و دانه‌های روغنی بیش از ۸۵ درصد وابستگی دارد؛ بنابراین ضروری است الگوی کشت مورد توجه ویژه قرار گیرد.

علیرضا مهاجر معاون امور زراعی وزارت جهاد کشاورزی با بیان اینکه از ابتدای سال تاکنون میزان خرید تضمینی گندم به ۹.۶ میلیون تن رسیده است، گفت: برآوردها نشان می‌دهد تا پایان فصل برداشت میزان خرید به ۱۰ میلیون تن برسد که بیانگر خودکفایی کشور در تامین گندم نان در دولت سیزدهم است. این همان ادعایی بود که در دوره اسکندری (وزیر وقت جهادکشاورزی) هم صورت پذیرفته بود. بعدها مشخص شد که گندم از بصره وارد کشور شده و هزار واردات دیگر. بعدها مشخص شد که کشور بعد از ۵۰ سال خودکفایی در جو، بدلیل اختصاص سطح زیر کشت به گندم، محتاج واردات جو شده است. بعدها مشخص شد که .... حال ادعای علیرضا مهاجر به نوبه خودش جالب است. از ایشان بپرسید که میانگین تولید گندم ابی در دنیا چقدر است و در کشور ما چقدر است؟ بپرسید طرح های خودکفایی محصولات راهبردی به کجا رسید؟ بگویید شاید بتوانی مردم کم اطلاع را دور بزنی ، اما ما به کمین مردم کم کار، بشکل اساسی و تخصصی نشسته ایم.

هادی اسدی رحمانی رییس موسسه تحقیقات خاک و آب کشور اعلام کرد: با اجرای درست طرح الگوی کشت پیش‌بینی می‌شود در افق ۵ ساله، کل تولیدات کشاوری نزدیک به ۱۵ درصد افزایش پیدا کند.وی اظهار داشت: با اجرای این طرح در مصرف آب، مصرف کود و عملکرد تولید تغییرات زیادی ایجاد می‌شود به طوری که برآورد می‌کنیم سالانه ۳ میلیارد مترمکعب مصرف آب در حوزه کشاورزی کاهش یابد.

تجارت غلات و دانه‌های روغنی درکشور از آن دست تجارت‌هایی است که علاوه بر اهمیت و جایگاه استراتژیکی که دارد، همواره با دست‌انداز‌ها و کشمکش‌های بسیاری مواجه می‌شود.آمار‌ها نشان می‌دهد که در طول ۱۰ سال گذشته حدود ۲۰۰ میلیون تن غلات و دانه‌های روغنی وارد کشور شده و به نظر می‌رسد که در ۱۰ سال آینده نیز چنین روندی ادامه داشته باشد.

سخنگوی کمیسسون تلفیق لایحه برنامه هفتم توسعه از مصوبه این کمیسیون برای ممنوع کردن آبیاری محصولات کشاورزی با آب فاضلاب خبر داد.

مدیرعامل اتحادیه کارخانجات گفت: با کمبود عرضه‌ی سویا به کارخانجات، معدود کارخانجاتی که هم که در حال تولید خوراک بهداشتی بودند به تعطیلی کشانده شدند.مجید جعفری،اعلام داشت: متاسفانه در ماه‌های اخیر به دلیل عرضه‌ی کم کنجاله‌ی سوبا در سامانه بازارگاه میزان تولید خوراک آماده طیور توسط کارخانجات به پایین‌ترین سطح خود از تاریخ صنعتی شدن آن در دهه ۳۰ شمسی رسیده است.

پیمان پاک رئیس شورای راهبردی تنظیم بازار گفت، در قالب تفاهم نامه با کشور آفریقایی، واردات دام زنده به کشور جهت پروار کردن آنها در سیستان و بلوچستان منعقد شده است. وی افزود ، از یک میلیون تن مصرف گوشت حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار تن وارد می شود که این میزان واردات به جای آنکه از بزریل باشد از کشورهای آفریقایی صورت گیرد. خدمت آقای پیمان پاک باید عرض نمود که بر اساس نوع گفته های شما ، احتمالا برنامه ای پشت این ادعاها نیست. اما اگر بخواهید راهنمایی تان کنیم، پیشنهاد می دهیم از دارالسلام اقدام به واردات گوشت گرم با کارگو کنید که حدود دو و نیم دلار تا سه دلار هزینه بر می دارد( با هزینه حمل و نقل). برخورد با مافیا و ادعاهایی نظیر بهداشتی نبودن با خودتان( کویت، عربستان و امارات در حال حاضر همین گوشت را وارد می کنند).