يکشنبه ۰۲ آذر ۱۴۰۴ - 2025 November 23
شعارسال: گیاه آروجیا (Araujia sericifera) گونه گیاهی بالارونده از خانواده خرزهره (Apocynaceae) بوده و بومی آمریکای جنوبی، به ویژه کشورهای آرژانتین، برزیل، اوروگوئه و پاراگوئه میباشد. ابتدا این گیاه به عنوان یک گیاه زینتی مورد استفاده قرار میگرفته (صورت کنترل شده به این شکل که شاخههای اضافه هر سال هرس شده و بذرهای آن قبل رسیدن چیده میشوند)، اما به دلیل رشد سریع و تولید دانههای پنبهای که توسط باد پراکنده میشوند، توانسته است به بسیاری از مناطق دیگر جهان نیز گسترش یابد و به سرعت به یک گونه مهاجم تبدیل شود.

آروجیا یک گیاه چندساله است که میتواند تا ارتفاع ۱ تا ۲ متر رشد کند. برگهای آن بیضی شکل و دارای لبههای دندانهدار هستند. گلهای آن به صورت خوشهای و سفید رنگ بوده و در فصول گرم سال شکوفا میشوند. دانههای این گیاه بسیار کوچک و سبک هستند و به راحتی توسط باد و آب جابهجا میشوند، که این ویژگی به گسترش سریع آن کمک میکند.
آروجیا سال ۲۰۰۸ در فهرست هشدار سازمان حفظ نباتات اروپا قرار گرفت و به عنوان علف هرز مهاجم در حال گسترش معرفی شد و از سال ۲۰۱۲ در فهرست گونههای تحت نظر قرار گرفت. این گیاه با نامهای عمومی مختلف از جمله تاک بیرحم (به واسطه ترشحات درون جام گلها که اغلب پروانهها، زنبورها و شب پرههای گردهافشان را به دام میاندازد و سبب مرگ آنها میشود)، تاک کمبوزهای (میوهها شبیه میوه کمبوزه هستند) تاک شاپرک، پیچک یاس، شاپرک تاسی و تاک کاپوک نیز شناخته میشود.
گیاه مهاجم آروجیا پس از مجاورت با درختچهها و درختان میزبان؛ دورشان پیچیده و از آنها بالا رفته، تاج پوشش گیاه را پوشانده و موجب خفگی و خشک شدن درختان میشود، اضافه کرد: در نتایج ارزیابی؛ خطرزایی گیاه آروجیا با ریسک بالا ارزیابی شد از اینرو نگرانی ورود این گیاه به باغها و بسیار بیش از آن به جنگلهای هیرکانی وجود دارد.
آروجیا برای نخستین بار به سال ۱۳۹۳ در باغهای مرکبات ساری و پس از آن در باغ گیاهشناسی نوشهر و باغ مرکبات مربوط به پژوهشکده مرکبات رامسر و اطراف شهر بیجار شهرستان رودبار در گیلان مشاهده شدهاست. آروجیا در شمال ایران با توجه به شرایط مناسب رویشگاهی قابلیت تکثیر دارد آنهم در مکانهایی از جمله بوتهزارهای حومه شهر، مناطق مسکونی و زمینهای بایر، فضاهای سبز شهری از جمله پارکها، حصارها، مکانهای بکر رها شده، بستر نهرهای خشک، جنگلهای تنک و مخروبه، حاشیه جنگلها، حاشیه باغهای چای، حریم نهرها، نوار ساحلی، کنار جادهها، باغهای مرکبات و کیوی، بوتههای تمشک وحشی، تاج درختان آلوچه وحشی، توسکا و صنوبر پراکنده میشود.
در سال ۱۴۰۴، بر اساس اطلاعات به دست آمده آلودگی به صورت لکهای در شهرستانهای رودبار، رشت، رضوانشهر و املش مشاهده شده است؛ ۲ لکه آلودگی در شهرستان رودبار توسط نیروهای حفاظت محیط زیست با همکاری اداره منابع طبیعی شهرستان مربوطه (به وسعت تقریبی یک هکتار از گیاه مهاجم آروجیا) پاکسازی شدهاست.
در شرق گیلان و نواحی کوهپایهای شهرستان رودسر نظیر رحیم آباد، چابکسر، واجارگاه، ..، نیز شاهد گسترش این گیاه هستیم که میبایست در اولویت مبارزه قرار گیرد.
پایگاه تحلیلی خبری شعار سال، برگرفته از منابع گوناگون