کشاورزی و محیط زیست - بازار واقتصاد

قیمت محصولات لبنی بشکل افسار گسیخته‌ای در حال افزایش است. در عرض ده روز، شاهد افزایش سه باره قیمت محصولات بوده‌ایم. برخی از کارشناسان علت این امر را آلودگی گله‌های دامی کشور به تب برفکی و افزایش قیمت نهاده‌های دامی می‌دانند. وزیر گفته است که قیمت شیر خام نیازمند بازنگری و افزایش است. اما با واردات نهاده‌های دامی، باید شاهد کاهش قیمت‌ها باشیم. از طرف دیگر، احمد مقدسی رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی گاوداران در گفتگویی تلویزیونی (برنامه زنده شبکه خبر) گفت اگر دولت نهاده مورد نیاز را بشکل کامل (ذرت، جو، کنجاله) با ارز ترجیحی در اختیار گاوداران را قرار دهد ما حاضر به عرضه شیر خام با قیمت ۲۹۳۰۰ تومان هستیم. اگر وضع موجود باشد، قیمت شیر در درب دامداری ۳۴۹۰۰ خواهد بود و اگر با ارز آزاد اقدام به تهیه نهاده‌های دامی شود، قیمت شیر ۴۸۹۰۰ خواهد بود و پنج تشکل دامی، وحدت نظر در این خصوص دارند. لازم به توضیح است که طبق نظر کارشناسان، نهاده‌های دامی، ۲۰ درصد هزینه تولید شیر را بخود اختصاص می‌دهد.

معاون وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به عرضه نهاده‌های دامی با قیمت مصوب در سامانه بازارگاه، گفت: جو و ذرت کیلویی ۱۱۳۰۰ تومان در سامانه عرضه می‌شود.به گفته فتحی، هیچ مشکلی در عرضه نهاده‌ها و توزیع نهاده‌های دامی در کشور وجود ندارد و خوشبختانه ۳، ۴ روزی است که با ورود سران قوا به موضوع و تامین ارزی که صورت گرفت و ثبت سفارش‌هایی قبلاً انجام شده بود، آن مواردی که مربوط به نهاده‌های دامی بوده، برطرف شده است. باید سوال شود که شبکه توزیع زیر نظر کدام بخش از وزارت جهادکشاورزی است؟ چالشی که در شرایط فعلی سبب می شود که برخی از افراد حجم بالایی از نهاده ها را خریداری نموده و در فرآیند توزیع تا سر حد دامداری، قیمت ها را افزایش داده و بعضا تا یک و نیم تا دو برابر قیمت به دست دامدار خرد می رسانند.

آخرین اطلاعات دریافتی نشان می‌دهد قیمت محصولات کشاورزی در ایران (از سبزیجات و غلات گرفته تا میوه و دام) در دامنه ۸ تا ۲۰۵ درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته؛ این جهش قیمت شدید بار تازه‌ای بر دوش سفره مردمی گذاشته که با تورم و گرانی روزافزون دست و پنجه نرم می‌کنند. بررسی علل پشت پرده این وضعیت هولناک، نشان دهنده دنباله گیری چند سیاست فاجعه آمیز کاهش کسری تراز در بازرگانی داخلی و خارجی مرتبط با بخش کشاورزی است. از یکطرف، ارز حمایتی تامین کننده کالا‌های اساسی (ذرت، برنج، کنجاله، دانه‌های روغنی، جو) در حال حذف شدن تدریجی است و از طرف دیگر، شاهد تشدید اجازه صادرات محصولات کشاورزی بدون توجه داشت کافی و تحفظ نسبت به مسئله تامین امنیت غذایی می‌باشیم.

گوجه‌ فرنگی در دو ماه اخیر، نوسان قیمتی شدیدی را تجربه کرده و در عمده‌فروشی‌ها یک مرتبه از کیلویی ۱۵ هزار تومان به ۵۰ هزار تومان رسیده است. این محصول در دو ماه اخیر تنها از استان فارس به بازار عرضه می‌شد. از طرفی، صادرات بی‌رویه گوجه فرنگی در ماه‌های مهر و آبان به کشورهای پاکستان و عراق موجب شد تا قیمت آن چند برابر شود. احتمالا با ورود انبوه گوجه فرنگی بوشهر و خوزستان نهایتا تا ۱۰ روز آینده، قیمت این محصول کاهشی خواهد شد. نکته جالب توجه اینجاست که نوری قزلجه در روسیه ادعای هاب غذایی منطقه را داشته است. وزیری که کنترلی بر میزان صادرات منجر به ضربه زدن به امنیت غذایی ندارد، ادعای هاب بودن را می کند؟ برو به تب برفکی برس و واکسن های مسئله دار و فساد و ناکارامدی در بازارگاه. تو رو چه به این حرف ها، پسرجان.

معاون وزیر جهاد کشاورزی در امور باغبانی گفت: بیش از ۹۰ درصد زعفران جهان در ایران کشت می‌شود و از این میزان، بیش از ۹۰ درصد تولید کشور در استان خراسان رضوی متمرکز است.تلاش وزارت جهاد کشاورزی بر این است که با بهره‌گیری از دانش علمی، تجربیات داخلی و همکاری با نهادهای بین‌المللی، جایگاه زعفران ایران را در بازارهای جهانی تقویت کند.این در حالی است که سهم ایران از تجارت و صادرات این محصول در دنیا فقط ۱۲تا پانزده درصد است. باید پرسید که علت نگهداری زعفران سنواتی در انبارهای تعاون روستایی برای چیست؟چرا تعاون روستایی تمایلی به فروش نقد زعفران با قیمتی اندکی پایین تر از قیمت بازار خرده فروشی با الزام به صادرات ، ندارد؟

قیمت لبنیات بشکل روزانه در حال تغییر است. قیمت شیر خام در ۵ ماهه امسال نزدیک به ۶۰ درصد افزایش داشته است، گفت: این میزان افزایش قیمت شیر خام معادل افزایش قیمت شیر طی ۵۰ سال است. انگشت اشاره همه به سمت شرکت های تولید لبنیات است و متاسفانه هیچ کس به دو بحث زمینه ای شیوع تب برفکی و قیمت افلاطونی نهاده ها ، توجه ای نمی کند؟ باید پرسید که شاید بحث شیوع تب برفکی قابل قبول باشد، اما بحران نهاده ها را چکونه توجیه کنیم؟ وزارت جهادکشاورزی و سازمان بازرسی کل کشور، باید پاسخگو باشند. یکی بعنوان متولی تولید و دومی بعنوان سازمان نظارتی.

وقتی بر طبق برخی شایعات و شنیده ها ، انتخاب وزیر جهادکشاورزی سهم مجلسی ها از کابینه استف نمی توان بیش از این هم انتظار داشت. ساختار و مدیریتی مریضی که در ادوار، ضربات کشنده ای را بر پیکره توسعه ملی وارد کرده است. امنیت غذایی کشور از یکطرف برای صادرات افسار گسیخته میوه و سبزی و صیفی به خطر افتاده و از طرف دیگر، در حدود یک سوم کل ارز کشور صرف واردات نهاده های دامی می شود. واقعا در این وزارتخانه( شما بخوانید ویرانکده) چه خبر است و مدیران گردن کلفت ، مشغول چه غلطی هستند؟ نهاد ناظر بر این وزارتخانه خواب به خواب بشود که شاهد این حجم کثافت و حاشیه در خصوص عملکرد این وزارتخانه هستیم. محمد حسین روشنک، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی می گوید: رانت یک هفته برنج، از تمام سرمایه اتاق‌های بازرگانی کل کشور بیشتر است.برنج در پاکستان یک دلار و نرخ ارز وارداتی برنج در ایران ۲۸۵۰۰ تومان است، چگونه برنج پاکستانی کیلویی ۲۲۸ هزار تومان به مردم فروخته می‌شود/ این حجم رانت به جیب چه کسی می‌رود؟

شورای قیمت‌گذاری محصولات کشاورزی قیمت خرید تضمینی گندم برای سال زراعی ۱۴۰۴-۱۴۰۵ را تصویب کرد. بر این اساس قیمت هر کیلوگرم گندم معمولی به تناسب کیفیت مندرج در دستورالعمل این مصوبه، ۲۷ هزار و ۵۰۰ تا ۲۹ هزار و ۵۰۰ تومان تعیین شده است. قیمت گندم دوروم ۱۰ درصد بالاتر از قیمت گندم معمولی خواهد بود. لازم به توضیح است که انتظار کشاورزان، افزایش حداقل ۳۰ درصدی قیمت گندم و نرخ گذاری بین ۳۰ تا ۳۵ هزار تومان برای هر کیلو بوده است.

عضو کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس معتقد است که بحث تخصیص ارز در توزیع نهاده‌ها بیشتر به نوعی دلالی و واسطه‌گری شباهت دارد تا یک نظام شفاف و کارآمد . در مواردی مشاهده شده که نهاده‌ها در بازار سیاه به فروش می‌رسد یا اساساً ارز‌های تخصیصی به کشور بازنگشته است.این وضعیت در حالی رقم می‌خورد که قیمت محصولات پروتئینی از جمله مرغ در ماه‌های اخیر رشد چشمگیری داشته و نگرانی‌هایی را در خصوص امنیت غذایی کشور به‌وجود آورده است. نماینده مردم ساوه و زرندیه از قوه قضاییه درخواست کرد تا با جدیت به موارد تخلفات احتمالی در بحث دریافت ارز برای واردات نهاده های دامی ورود و با افراد متخلف برخورد کند تا درس عبرتی برای متخلفان باشد. پیشنهادی که مسلما وظیفه سازمان بازرسی کل کشور و ذبیح الله خداییان را بشکل قویتری ، مورد تاکید قرار داده است. بر اساس برخی گزارش ها، دامدارانی داریم که سه ماه پیش وجه پرداخت کرده‌اند ـ حدود چهار میلیارد تومان از بازارگاه خرید ذرت انجام داده‌اند ـ اما با وجود آن‌که قرار بوده نهاده‌ها ظرف ۴۵ روز تحویل داده شود، بیش از سه ماه گذشته و هنوز تحویلی صورت نگرفته است.در واقع، چند پرسش اساسی مطرح است: چه کسانی ارز و مجوز واردات دریافت کرده‌اند؟ چه میزان نهاده وارد کرده‌اند؟ چه مقدار از این نهاده‌ها واقعاً وارد کشور شده است؟ نهاده‌های واردشده به چه کسانی تحویل داده شده است؟ این مسائل بسیار مهم است و باید به‌صورت شفاف مشخص شود.

محمدحسین محمدی، عضو هیأت‌رئیسه کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس با انتقاد از عملکرد وزارت جهاد کشاورزی و افزایش قیمت کالاهای اساسی،گفت: وزارت جهاد هیچ پاسخی برای مسائل موجود ندارد. آقای وزیر در پاسخ به سوالاتی که از او می‌پرسند، نامربوط پاسخ می‌دهد. در حالی که ایشان به عنوان متولی در این حوزه باید پاسخ درست بدهد./ وزارت جهاد بازار را رها کرده است که من فکر می‌کنم اگر این وزارتخانه را نداشتیم، بازار بهتر می‌توانست خودش را تنظیم کند. امسال برای اولین بار در طول تاریخ بعد از انقلاب، یک اتفاق نادر افتاد؛ پروتئین گیاهی ۱۰ برابر افزایش قیمت پیدا کرد و به تبع آن شاهد افزایش قیمت پروتئین‌های دامی بودیم.

در ابتدای این دیدار، سجاد چهرگانی رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان قم، گزارشی از اقدامات این سازمان برای مقابله با هرگونه بحران احتمالی در حوزه‌های مختلف از جمله تأمین نهاده‌های دامی و کالاهای اساسی، مدیریت آب و کمک برای تأمین سوخت در شرایط بحران، ارائه کرد.ارائه گزارش از شرایط و وضعیت فعلی استان در حوزه تولید و ذخیره نهاده‌های دامی و کالاهای اساسی نیز از دیگر عناوین گزارش رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان قم بود. رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با تأکید بر لزوم پیش بینی ذخائر کافی برای شرایط بحران و همچنین ضرورت نظارت دقیق و مستمر بر توزیع کالاها، گفت: احساس می‌شود نظارت کافی وجود ندارد؛ و گرنه چرا باید قیمت برخی کالاها از شب تا صبح دو برابر شود؟وی با اشاره به افزایش قیمت برخی میوه‌ها ابراز داشت: دولت باید نظارت داشته باشد. چرا باید قیمت محصولات کشاورزی از سر زمین تا به مصرف کننده نهایی برسد چند برابر افزایش پیدا کند؟!

دبیرفدراسیون طیور گفت: شنیده‌ها حاکی از آن است که دولت برای تنظیم بازار بدنبال واردات مرغ است، درحالیکه نیازی به واردات نداریم.

رئیس اتحادیه میوه‌فروشان با اشاره به نوسانات طبیعی بازار میوه و سبزیجات گفت: افزایش قیمت‌هایی مانند خیار تنها به شرایط کاشت و برداشت مربوط نمی‌شود، بلکه صادرات نیز در گرانی‌های اخیر نقش مهمی داشته و بر قیمت داخلی تأثیر گذاشته است.باید از وزیر جهادکشاورزی پرسید که آیا میزان مجوز صادراتی محصولات کشاورزی نباید برای مازاد تولیدات داخلی باشد؟ شما درخصوص سیب زمینی در سال گذشته بنوعی وارد حوزه تخلف و جرم شده بودید، تجارب نامیمون سال پیش کافی نیست؟

بار‌ها و بار‌ها درخصوص کیفیت پایین گوشت وارداتی در پایگاه تحلیلی خبری شعار سال اقدام به انتشار اخبار و تحلیل‌های انتقادی کردیم. اما گویا گوش شنوایی وجود ندارد. بر طبق مصوبه هیات دولت، تا ۱۰ درصد گوشت وارداتی می‌تواند کیفیت پایین داشته باشند (میش پیر با گوشت ناپز)، اما عملا ملاحظه می‌شود که بخش زیادی از گوشت وارداتی دچار این مشکل است. دولت پارسال ۱/۳ میلیارد دلار گوشت بی‌کیفیت و نامرغوب وارد کشور کرد که در تاریخ ایران بی‌سابقه بود. با این حجم از واردات، نه گوشت ارزان شد و نه از دامدار حمایت شد! ️احمد مقدسی رئیس انجمن گاوداران: دولت پول کلانی دارد تا با آن بطور بی‌سابقه گوشت وارد کشور کند ولی پول ندارد تا از تولیدکننده داخلی حمایت کند/ چرا همان پولی را که با آن گوشت بی‌کیفیت وارد کردید به تولیدکننده نمی‌دهید تا گوشت مرغوب برای مردم تولید کند؟! باور کنیم که سازمان بازرسی و هیات دولت بی خبر می‌باشند؟

حبیب اسداله نژاد مدیرعامل اتحادیه مرغداران گوشتی بیان داشت که قیمت هرکیلو مرغ گرم را ۸۳ تا ۹۳ هزارتومان اعلام کرد و گفت: با در نظرگرفتن تناسب میان مرغ زنده و گرم، فروش بالاتر از ۱۳۰ تا ۱۳۵ هزارتومان به مصرف کننده مورد تایید ما نیست و دستگاه های نظارتی باید بر بازار نظارت داشته باشند.

درحالی که قیمت چای مصرف داخل کشور در هر کیلو بین ۳۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان است، اما چای صادراتی ایران در گزارش‌های گمرک ایران در هر کیلو بین ۷۰ تا ۱۲۰ هزار تومان قیمت خورده است. این قیمتگذاری مسلما حکایت از صادرات چای سنواتی دارد. سوال اینجاست که آیا مجددا باید منتظر تکرار داستان چای دبش باشیم؟ آیا سازمان بازرسی کل کشور، قصد بررسی این موضوع بر اساس نشانگانی کاملا واضح و مبرهن را ندارد؟

مجتبی عالی مدیرعامل اتحادیه مرکزی دامداران ایران گفت: «صد هزار کیلو گوشت از مغولستان به عراق صادر کردند ولی عراقی‌ها به دلیل عدم کیفیت و ناسالم بودن، آن را نپذیرفتند، محموله آمد و در رشت توقف کرد و ممکن است وارد بازارهای داخلی شود. وی همچنین از کیفیت گوشت های وارداتی سابق بشدت گلایه نمود. از طرف دیگر،داود امان‌اللهی، مدیرکل دفتر قرنطینه و امور بین‌الملل سازمان دامپزشکی کشور،با رد خبر ورود ۱۰۰ هزار کیلو گوشت آلوده مغولستانی دیپورت شده از عراق به بازار ایران اعلام کرد: این محموله به دلیل مغایرت برچسب‌ها، تاریخ مصرف گذشته و نداشتن مجوز، در گمرک پلمب شده و ترخیص نخواهد شد. این محموله اجازه ورود به کشور نیافته و تا زمانی که محموله ترخیص نشده، متعلق به کشور نیست؛ تنها پس از ترخیص می‌توان گفت وارد کشور شده و واردات صورت پذیرفته است. بر اساس وظیفه قانونی، این محموله در سردخانه پلمب شده و پیگیری‌های بعدی در حال انجام است. همچنین با توجه به نداشتن مجوز ورود، هیچ آزمایشی بر روی آن انجام نشده تا مشخص شود آلوده است یا خیر.

محسن بهرامی ارض اقدس، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران می گوید که آقای وزیر جهاد کشاورزی این شما هستید که رکورد قیمت برنج ۴۰۰ هزار تومانی را خلق کردید. اگر وزارت بازرگانی داشتیم اجازه نمی‌داد بازار برنج این گونه باشد. صدها وارد کننده برنج، برنج خود را در دبی ذخیره می‌کنند و به محض آزادسازی واردات، آن را در بازار می‌‎ریزند. مگر می‌شود یک وارد کننده ۴ روزه برنج وارد کند؟ و .... . افکار عمومی می پرسند که واقعا جناب وزیر ، از بازرگانی داخلی و خارجی و سیاست های تنظیم بازار محصولات کشاورزی چه می داند؟ افکار عمومی می پرسند که مدرک جناب وزیر، فوق لیسانس است یا دکتری؟

رئیس سازمان دامپزشکی کشور اعلام کرد که با اختصاص مجدد ارز به واردات گوشت قرمز، این محصول از مبادی مختلف از جمله پاکستان و هند در حال ورود به کشور است و به زودی در بازار توزیع خواهد شد. منتقدین می پرسند که آیا دولت فکری بحال واردات گوشت میش های پیر و جازدن در محموله های وارداتی کرده است؟ این در حالی است که وفق مصوبه هیات دولت و آیین نامه های ابلاغی ؛ حداکثر باید 10 درصد دام های وارداتی از میش های پیر بوده و 90 درصد گوشت وارداتی باید از دامدارای سن متعارف باشد. لازم به توضیح است که گوشت میش پیر، گوشتی ناپز بوده و بعضا بالغ بر 5 ساعت باید بر روی شعله جهت پختن قرار گیرد.

طاهری یگانه مشاور وزیر جهاد در امور پرورش دام و تولیدات دامی در برنامه رادیو اقتصاد با اشاره به اولویت وزارت جهاد در خودکفایی تولید گوشت قرمز گفت: کشور ایران در تولید ۹۰ تا ۹۵ درصد گوشت قرمز خودکفاست و حدود ۱۰ تا ۱۲ درصد بسته به شرایط سال نگرانی هایی برای تولید داریم که با برنامه ریزی مناسب طی ۳ تا ۴ سال آینده کسری در داخل تولید و تامین می شود.به گفته وی، اکنون ۴۳ تا ۴۴ درصد گوشت قرمز کشور از گوسفند و بز و ۵۴ تا ۵۶ درصد از بخش دام سنگین تامین می شود که براین اساس ۵۴۰ هزارتن گوشت گوساله تولید می شود که سالانه ۱۰ تا ۱۵ هزارتن افزایش تولید اتفاق می افتد و در ارتباط با بخش گوسفند و بز ظرفیت ۴۰۰ تا ۴۱۰ هزارتن در سال دارد که این ظرفیت تا ۴ سال آینده به بیش از ۱۲۰ هزارتن افزایش تولید منجر می شود. باید از آقای طاهری یگانه پرسید که تا چه این به این حرف های رو کاغذی خودشان اطمینان دارند؟ آیا خودکفایی در گوشت قرمز را می توان با سرشماری تعداد دام سبک و سنگین، ادعا نمود؟ کشور ما به چه میزان به نهادهای دامی وارداتی، وابستگی دارد؟ وزارت جهادکشاورزی به چه میزان توان تامین نهاده های دامی مورد نیاز را دارد؟راستی از رئیست نوری قزلجه بپرس، چه خبر از خودکفایی شش محصول استراتژیک کشور، گرایشی نمی خواهند به جامعه بدهند؟