شعار سال: دوره کم‌آبی، دوره ممتدی است که طی آن یک منطقه با کمبود در منابع و ذخیره آبی مواجه و خسارات بسیاری را متحمل می شود. بر اساس این تعریف، دوره کم‌آبی را باید نسبت به یک منطقه و ویژگی‌های مختلف آن سنجید و نمی توان شرایط مشابهی را برای مناطق مختلف در نظر گرفت.

از این رو با نگاهی گذرا به جغرافیای ایران متوجه می شویم که این سرزمین کهن در منطقه ای خشک و نیمه خشک قرار گرفته و منابع آبی کمی دارد، بگونه ای که میانگین بارش در کشورمان نسبت به متوسط بارندگی جهانی، نشان می دهد که ایران در کمربند خشکی کره زمین قرار گرفته است.

جای تعجب نیست که هر لحظه امکان سایه افکندن دیو خشکسالی بر سر کشورمان وجود داشته باشد و منابع مان در معرض خطر قرار گیرند. امروزه حفر چاه و تخلیه مصنوعی از منابع آب زیرزمینی مهم ترین و مطمئن ترین راه استحصال آب هستند، این در حالیست که خشکسالی های اخیر، منابع آب زیرزمینی را به شدت کاهش داده اند.

از سوی دیگر این کمبود بارش ها و خشکسالی ها باعث کاهش میزان آب ورودی به سدها می شوند و مخازن آبی ما، روز به روز با کمبود آب مواجه می شود و به دنبال آن اثرات زیانباری بر زندگی و ساختار اقتصادی و محیطی به بار می آورد.

کاهش حجم آب در پشت سدها و مخازن آبی استان خراسان جنوبی

امامی، مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان جنوبی در زمینه خشکسالی و کمبود مخازن آبی استان گفت: به دلیل خشکسالی های ممتد در کشور، منابع آبی با بحران‌های بسیاری مواجه است که متأسفانه در شرق کشور بحران‌های منابع آبی شدیدتر و حادتر شده است.

وی دلیل اصلی خشکسالی های اخیر را کاهش ریزش های جوی و افزایش درجه حرارت عنوان و افزود: درگیری با دو دهه خشکسالی نشان از تغییر در استراتژی های توسعه دارد.

امامی گفت: در بارندگی های اخیر تنها ۲۵ درصد از حجم سدهای استان پر شده و ۷۵ درصد دیگر هنوز خالی است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان جنوبی با اشاره به اینکه در حال حاضر هفت سد ذخیره سازی آب در استان وجود دارد، اظهار کرد: سد سیاهو نیز آماده آبگیری است که در بارندگی‌های اخیر با ایجاد تاخیر در سیلاب موفق شدیم سیلاب را در سد مهار کنیم که نقش تغذیه ‌ای را ایجاد کند و آب از مرزهای کشور خارج نشود.

وی گفت: سد نهرین طبس نیز طی چند روز گذشته بر اثر بارش‌‎های خوب پس از گذشت ۱۳ سال سرریز شده که در حال حاضر دغدغه تامین آب طبس را نداریم.

امامی اظهار کرد: اما سد رزه که بزرگترین سازه آبی استان است و ظرفیت زیادی دارد آبگیری خوبی نداشته و در حال حاضر ۶.۹ میلیون متر مکعب آب در این سد ذخیره است.

سدهای مخزنی در دست بهره برداری در خراسان جنوبی

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان جنوبی گفت: از ابتدای سال آبی جاری تا پایان اسفند ماه استان خراسان جنوبی یک عقب ماندگی بسیار جدی داشت که در حال حاضر با بارندگی‌هایی که در بهار رخ داد قسمتی از این عقب ماندگی جبران شد.

وی همچنین ادامه داد: با این وجود در کل استان هم نسبت به سال گذشته و هم نسبت به دراز مدت کاهش بارندگی را شاهد هستیم و در حال حاضر بیش از ۳۰ درصد نسبت به دراز مدت میزان بارندگی‌های استان عقب تر است.

امامی با بیان اینکه مهار روان آب ها نقش موثری در جبران خسارت های خشکسالی دارد، گفت: باید برای مدیریت آب، منابع مالی مناسبی تخصیص دهیم و همچنین در مهار روان آب ها باید به مشارکت های مردمی توجه کنیم.

وی در زمینه وضعیت منابع آب زیر زمینی استان گفت: با وجود اینکه مصرف آب در بخش کشاورزی این استان بالا است اما بهره وری این بخش نیز در مقایسه با مقیاس جهانی کمتر از نصف می شود.

امامی افزود: بخش کشاورزی 91 درصد از مصرف آب استان را در برمی گیرد و تلاش بر این است تا با رعایت اصلاح الگوی مصرف این میزان را به ۶۰ درصد برسانیم.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان جنوبی اظهار کرد: برای انجام این کار و رسیدن به این رقم باید الگوی کشت کشاورزی خود را تغییر داده و محصولاتی که نیاز به آب کمتری دارد را کشت کنیم.

امامی با بیان اینکه تولیدات محصولات کشاورزی به ازای هر متر مکعب آب میزان بسیار کم است، گفت: باید یک تجدید نظر جدی در این بخش انجام شود.

با توجه به خشکسالی های اخیر باید فرهنگ سازی کنیم و الگوی صرفه جویی در مصرف آب را بکار بگیریم تا جلوی گسترش خشکسالی بر کشور و استان مان را بگیریم.

بر این اساس برای عملی کردن ضرب المثل عام « قطره قطره جمع گردد وانگهی دریا شود » باید در صرفه جویی در مصرف آب از خودمان شروع کنیم.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ انتشار 6 خرداد 97، کد مطلب: 6540136، www.yjc.ir