شعارسال: به عنوان متفکر و متخصص تعلیم و تربیت سال هاست می اندیشم که چه نقصان های جدّی تربیتی داریم ولی این روزها به این ایده رسیده ام که ما ایرانی ها به خوبی تربیت نشده ایم و در یک کلام صریح بگویم که: بی تربیتیم.
قطعا ما به دو دلیل تربیت نشده ایم: نخست این که نهادهای تربیت رسمی مانند مدرسه و دانشگاه و نهادهای غیر رسمی مانند خانواده از تربیت ما غافل بوده اند. دوم روش های تربیتی ما تلقینی، مزورانه و اشتباه بوده است.
دلایل بی تربیتی ما در سراسر جامعه دیده می شود.
*** سیاستمداران و نمایندگان مجلس ما تربیت سیاسی ندارند. ما آدم های خودخواه تربیت کرده ایم که نه خودش را قبول دارد نه همه مردم دنیا را. جالب است همین آدم خودخواه و بی تربیت گاهی نسخه تربیتی و اقتصادی برای تمام دنیا می پیچید
*** پزشکان ما انصاف و اخلاق را رعایت نمی کنند.
*** اساتید دانشگاه ها دانشجویان خود را کنار زده و درگیر القاب علمی شده اند.
*** اغلب شهروندان ما حقوق مدنی و شهروندی یکدیگر را رعایت نمی کنند.
*** حقوق مدنی زنان و کودکان و گروه های اخلاقی و اقلیت ها که بماند زیر پاهای ما لگدمال شده است.
*** کارکنان ادارات با ارباب رجوع، با همکاران و حتی با خودشان نامهربانند.
*** معلمان کم تر انرژی خرج می کنند.
***مغازه داران تا جا دارد در معاملات خود بی انصافی به خرج می دهند.
در چنین شرایط بحرانی همه به فکر پر کردن جیب خود هستند و در اختلاس و ارتشا، قدرت طلبی و خودخواهی و ضعیف کشی گوی سبقت را از هم دیگر ربوده ایم. در زمینه هایی مانند محیط زیست، مقررات رانندگی، وجهه بین المللی، صلح طلبی، عدالت و تامین اجتماعی، امنیت روانی و بسیاری از استانداردهای تربیتی به شدت رکود کرده ایم. همه ی این ها اگر بیانگر بحران تربیتی نباشد پس بیانگر چیست؟!
وقتی آگاهانه به اطراف خود نگاه می کنیم همه می دانیم چه خبر است. ما درگیر تربیت بچه زرنگ ها شده ایم. آدم های زرنگی تربیت کرده ایم که به راحتی سر هم کلاه می گذارند. ما آدم دو رو تربیت کرده ایم، آن چنان که با خود خودش هم صادق نیست.
ما انسان جنگ طلب و خشن تربیت کرده ایم که مرگ خواه است. ما دختران و مادران خود را طوری تربیت کرده ایم که نقش های تحریف شده ای داشته باشند و فقط درگیر سرگرمی های کوچکی مانند عمل جراحی زیبایی و آرایش صورت شوند. ما هر چند پولدار هم باشیم شاد نیستیم و دلیل ناشادمانی ما این است که خوشبختی امری اجتماعی است. کسانی که داخل کشور زندگی می کنند شاد نیستند چون در میان چند میلیون ناشاد مگر می شود شاد و خوشبخت بود. اکثریت باید شاد باشند که ما هم احساس خوشبختی کنیم و این مسئله را متاسفانه دیر متوجه شده ایم. باور کنید ژن های خوب هم شاد نیستند. آن هایی که غربتی شده اند هم شاد نیستند.
و امروز بیش از هر زمان دیگر می فهمیم که به جای خیلی چیزهای دیگری که مردان حکومت دغدغه آن ها را دارند، کاش انسان های صلح طلب و آرام، آدم های مهربان، مردم شاد و طرفدار محیط زیست و هنرمند تربیت می کردیم. چقدر جامعه ما امروز به تربیت نیاز دارد خدا می داند؟!
سایت شعارسال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از سایت صدای معلم، تاریخ انتشار: 15شهریور1397 ، کدخبر: 13534: www.sedayemoallem.ir
با سلام
نقد این مقاله ، به قلم سرکارخانم مینو امامی در پایگاه خبری وزین معلم منعکس شده است که بنوبه خود هم جالب توجه می باشد.
اما در کلیت داستان، ما نیز موافق بیانات جناب مصطفی قادری هستیم. ما ایرانی ها بنا بر آنچه که می توان اشتباه ایدئولوژیک نامید از حوزه وجدانی ( شامل سلسله مراتب اخلاق ، فرهنگ و باور داشت ها ، معنویت ، دین و ایمان) خودمان دور شده ایم. نظام های چندگانه خانوادگی، اجتماعی و نهاد تعلیم و تربیت ، از ایفای وطیفه حود در حوزه تربیت عاجز بوده و تربیت در حد چند بکن و نکن عرفی و قرائت سیاسی از خوب و بد ، تقلیل وضعیت یافته است.
از بعد کارکردی ، باید تربیت را مکانیزم توانمندی فرد برای غلبه بر حوزه ناتوانی ها ( نه حوزه توسعه توانمندی ها. توسعه توانمندی ها وظیفه تعلیم است) قلمداد کرد. تربیت بدلیل تقلیل گرایی ها و انحرافات ایجاد شده ، در ایران به نابودگی گراییده و ثمره آن ، بزرگ شدن کودکانی (حتی بعضا قوی ولی ناتوان) وامانده از حل درماندگی های خود است.
در نظام آموزش و پرورش، بحث تربیت به مسابقات کتابخوانی، اردو دانش آموزی و برگزاری مناسک مذهبی و سیاسی، تقلیل جایگاه داده است و در نظام خانوادگی به بد و خوب عرفی رسیده است. نظام اجتماعی هم تربیت را معادل زرنگ بازی می داند.
ما بحث انتقادی مفصلی درباره حوزه تربیت داریم که شاید در وضعیتی مناسب بدان بپردازیم.
ما صراحتا معتقدیم که کم تربیتی و بی تربیتی ما ایرانی ها ، شهروندان را به سمت لمپن بازی، نفاق ، سلیطه گرایی و بد دهنی ، بی هنجاری و آنومی اجتماعی سوق داده است.
چنین خصوصیاتی در نیروی انسانی یک جامعه ،پتانسیل توسعه و تمدن سازی را نابود می کند.