شعار سال: شايعات درباره دولت و رئيس دفتر رئيس‌جمهوری همچنان ادامه دارد؛ اينکه محمود واعظي در انتخاب‌هاي حسن روحاني دخالت مي‌کند. اين همان چيزي است که خبرنگار ايلنا از واعظي پرسيده و او در جواب گفته است: «اين حرف بي‌مبنا است. رئيس‌جمهوری در همه زمينه‌ها تصميم نهايي را شخصا مي‌گيرند. سؤال اين‌جاست رئيس‌جمهور چرا دفتر دارد؟ دفتر رياست‌جمهوري براي اين ايجاد شده است که مقدمات آنچه را رئيس دولت در نظر دارد، فراهم کند.»
رئيس دفتر رئيس‌جمهور ادامه داد: «وظيفه ماست آنچه را رئيس‌جمهور از ما مي‌خواهد، انجام دهيم. يک روز وزرا و استاندارهاست و زماني مسائل ديگر مطرح مي‌شود که دفتر وظيفه دارد مطالعات، بررسي‌ها و مشورت‌ها را انجام و نتيجه را خدمت ايشان ارائه دهد.»
او با بيان اينکه از نظر من آنچه اشکال دارد اين است که دفتر رئيس‌جمهور به جاي رئيس‌جمهور بخواهد کار انجام دهد، گفت: «در دفتر رياست‌جمهوري ما مقدمات را فراهم مي‌کنيم و تصميم‌ نهايي را در همه زمينه‌ها شخص رئيس‌جمهور مي‌گيرد.»
واعظي همچنين درباره اينکه عنوان مي‌شود وزراي پيشنهادي در کابينه از سوي برخي از افراد در دولت انتخاب مي‌شوند، عنوان کرد: «ترکيب اعضاي فعلي کابينه نشان مي‌دهد که نه منتسب به فردي است و نه جناح خاصي، بلکه همه تفکرهاي همسو با دولت که در انتخابات و رأي ۲۴ ميليوني حضور داشتند، در کابينه هم حضور فعال دارند. تجربه نشان داده است که آقاي روحاني به هيچ عنوان اين‌گونه که گفته مي‌شود، تصميم نمي‌گيرد.»
رئيس دفتر يا فراتر از آن؟
اما اگر مبنا را بر ضرب‌المثل معروف «تا نباشد چيزکي، مردم نگويند چيزها» بگذاريم، نقش و جايگاه محمود واعظي را مي‌توان فراتر از يک رئيس دفتر دانست؛ هرچند او مانند رئيس دفتر محمود احمدي‌نژاد، رابطه مريدي و مرادي با رئيس خود ندارد. نشانه‌هاي زيادي هست که مي‌توان براي جايگاه واعظي آنها را مثال زد؛ چند ماهي از استعفاي محمدباقر نوبخت، سخنگوي دولت، گذشته است و تقريبا اين محمود واعظي است که جور او را در حاشيه جلسه هيئت دولت به دوش مي‌کشد و اخبار دولت را به خبرنگاران مي‌گويد. واعظي چند باري هم به عنوان نماينده ويژه رئيس‌جمهور به کشورهاي مختلف سفر کرده و حتي براي رساندن پيام حسن روحاني به مراجع تقليد به قم رفته است که این نشان مي‌دهد او کارهاي زيادي در دولت برعهده گرفته است. يک مثال ديگر؛ واعظي چندي پيش درباره نامه حسن روحاني به رئيس مجلس در مورد سؤال از رئيس‌جمهوري اين جمله را گفته بود: «حساب علي لاريجاني را از مجلس جدا مي‌دانيم». اگر بهروز نعمتي و کاظم جلالي را دو يار جدانشدني از علي لاريجاني در مجلس بدانيم و رابطه دوستي آنها با واعظي را مدنظر قرار دهيم نشان مي‌دهد که رابطه او با مجلسي‌ها هم خوب تأثيرگذار است و از آن براي پيشبرد کار دولت استفاده مي‌کند. بهروز نعمتي چندي پيش درباره مذاکرات انتخاباتي با محمود واعظي به «شرق» گفته بود: «...از سال ٩٢ اين جلسه‌ها برگزار مي‌شد. آقايان واعظي، جنتي، دكتر جلالي و آقاي بانك بودند. نخستين جلسه را مرداد ٩٣ گذاشتيم. برجام در كشور موضوع بسيار مهمي بود و اگر وفاق و همدلي بين مجموعه‌ها نبود، به ثمر نمي‌رسيد. آنجا مبنايي شد كه ارتباطات بيشتر شود و به نوعي كنار هم باشيم تا جلوي تندروي‌ها گرفته شود». اينها مي‌تواند نمونه‌هايي باشد که نشان دهد نقش محمود واعظي در دولت پررنگ‌تر از يک رئيس دفتر است؛ تا جايي که صداي برخي اصلاح‌طلبان را در آورده است. «عبدالله ناصري»، عضو شوراي مشورتي اصلاح‌طلبان، سال گذشته در گفت‌وگو با «شرق» درباره محمود واعظي گفته بود: «شنيده‌هاي موثق حاكي از آن است كه در عزل و نصب استانداران حضور ايشان به‌شدت احساس مي‌شده است. هرگز رسم نبوده رئيس دفتر در اين عرصه‌ها وارد شود. در هيچ‌يك از دولت‌ها، حتي دولت آقاي هاشمي كه شخص مقتدر و توانمندي بود و يك دوره آقاي مرعشي رئيس دفتر بود و دوره دوم هم محسن هاشمي، باز هم شاهد چنين رفتارهايي نبوديم.»
او گفته بود: «ايشان در حدي نقش پررنگي دارد كه اين تلقي ايجاد شده كه نقش معاون اول را ايفا مي‌كند، خبر‌ها حاكي از آن است كه حضور ايشان در دولت دوم بر نقش و انگيزه‌هاي جهانگيري به‌عنوان معاون اول سايه انداخته است. در وزارت خارجه نيز براي ديدارهاي رسمي با ميهمانان خارجي از ديرباز پروتكل‌هاي خاصي وجود داشته و دارد كه در اين دوره گويا رعايت نمي‌شود. ايشان به‌شدت هم علاقه‌مند هستند كه دوستان هم‌حزبي‌شان مسئوليت بر عهده بگيرند و در بخش‌هاي مختلف دولت حضور داشته باشند. نمونه‌هايي هم شاهد بوديم كه در تعيين استاندار دخالت‌هايي شده است. تا مرحله آخر انتخاب استاندار پيش رفته بودند، ولي در نهايت استانداري روي كار آمده كه عضو حزب اعتدال و توسعه بوده، اما كارايي چنداني نسبت به انتخاب قبلي نداشته است». ناصري گفته بود: «به‌هرحال نقش آقاي واعظي نقش پررنگي است و حتما يكي از مشكلات جدي براي شخص روحاني خواهد بود و همه تعاملات و هماهنگي‌هاي كابينه را دچار مشكل خواهد كرد، چراكه رئيس دفتر هميشه نقش و موقعيتش مشخص بوده و از يك حدي فراتر اعمال قدرت و نفوذ نمي‌كرده است.»

محمود و اسحاق
بيشترين واکنش به محمود واعظي به رابطه او با اسحاق جهانگيري، معاون اول رئيس‌جمهوري، برمي‌گردد که خيلي‌ها واعظي را متهم کم‌رنگ‌شدن نقش جهانگيري در کابينه دوم حسن روحاني مي‌دانند، حتي کار به جايي رسيد که شايعه استعفاي اسحاق جهانگيري در برخي محافل شنيده شد که دليل آن هم اختلاف او با رئيس دفتر رئيس‌جمهور ذکر مي‌شد، هرچند هم استعفاي جهانگيري تکذيب شد و هم واعظي درباره شايعه اختلافش با معاون اول رئيس‌جمهوري، گفت: «هيچ اختلافي بين آقاي جهانگيري و دولت و اعضاي دولت وجود ندارد. ما الحمدلله در اين دولت روابط صميمي و نزديكي داشتيم. اگر كسي در يك سايتي حرفي مي‌زند نبايد در جمع مطرح كرد و به نظر من اين حرف‌ها را نبايد جدي گرفت. اكنون بين آقاي جهانگيري و همه اعضاي دولت صميميت وجود دارد.»
چه شايعه رابطه واعظي و جهانگيري را جدي بگيريم و چه نگيريم، نقش پررنگ واعظي در دولت دوم حسن روحاني را نمي‌توان پنهان کرد. اسحاق جهانگيري، معاون اول رئيس‌جمهوري، سال گذشته در گفت‌وگو با سالنامه «شرق» نکاتي را گفت که نشان مي‌داد نقش رئيس دفتر رئيس‌جمهوري پررنگ‌تر از قبل است. جهانگيري گفته بود: «دفتر رئيس‌جمهور جايي سياسي است که بايد رئيس‌جمهور را در کارهايي که بايد انجام دهد، پشتيباني و نيازهاي اين امور را برطرف کند. انصافا آقاي واعظي حضور فعال‌تري دارد، فردي اجرائي است و تصميم‌‌هاي جدي‌تري هم مي‌گيرد. شايد به‌همين‌دليل است که حضور رئيس‌جمهور در امور اجرائي کشور نسبت به دوره گذشته بيشتر و پررنگ‌تر شده و ازاين‌رو دستوراتي که مي‌دهند و مکاتباتي که با دستگاه‌ها دارند، نسبت به گذشته زيادتر شده است». او همچنين گفته بود: «در دفتر رئيس‌جمهور درباره انتصابات بعد از کابينه تمرکزي شکل گرفته که من تقريبا در جريان آنها نيستم. من اينها را سياسي نمي‌بينم. به نظرم عمدي هم در کار نبوده که بخواهند من در جريان نباشم.»
اگر حضور فعال محمود واعظي در دولت شايعه باشد، قطعا وجود مشکلات سياسي، اقتصادي و اجتماعي در کشور شايعه نيست و مردم انتظار دارند حضور مسئولان دولت دوازدهم، چه کم و چه زياد، زندگي را براي آنان آسان‌تر کند. بايد ديد دولت موفق خواهد شد؟

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه شرق، تاریخ انتشار 22 مهر97، شماره: 3267