شعار سال : چندی پیش خبری منتشر شد مبنی بر اینکه عربستان با روزنامه انگلیسی ایندیپندنت یک قرارداد برای تولید محصولات خبری امضا کرد تا با این کار سلطه رسانه‌ای خود را افزایش دهد.

 خبرها حاکی از این است که عربستان سعودی در حال تبدیل کردن لندن به مرکز تبلیغاتی خود علیه ایران است و شبکه فارسی زبان «ایران اینترنشنال» که چندی پیش از حملات تروریستی در اهواز حمایت کرده بود نیز در همین راستا و با دلارهای سعودی در حال فعالیت است.

به نوشته این منبع، پس از مدتها تلاش برای تسلط یافتن بر رسانه های عربی به ویژه شبکه تلویزیونی الجزیره قطر عربستان سعودی اکنون وارد مرحله جدیدی از سلطه رسانه ای در خاورمیانه شده است که شامل غیرعرب زبانان است.

در همین رابطه روزنامه گاردین امروز در گزارش افشا کرد: در حالی که دو کاندیدای نظارت بر سایت فارسی زبان ایندیپندنت از همکاری با شرکت سعودی طرف قرارداد، انصراف داده اند، گاردین از کاندیداتوری «کاملیا انتخابی فرد» برای سردبیری این وب سایت خبر می دهد. در ادامه این مطلب آمده است:

در معامله ای که روزنامه ایندیپندنت با یک شرکت سعودی برای راه اندازی سایت های چندزبانه تحت نام تجاری «ایندیپندنت» امضا کرده بود، نگرانی ها نسبت به اطمینان از بی طرفانه عمل کردن مطرح شده که تبعا بر انتشار گزارش های این شرکت - که روابط نزدیک با دولت عربستان سعودی دارد - در خاورمیانه تاثیر گذار خواهد بود.

دو کاندیدای مورد نظر برای نظارت بر سایت جدید فارسی زبان این شرکت به گاردین گفته اند که از همکاری با این شرکت صرفنظر کرده اند، زیرا آنها قانع نشده اند که فعالیت وب سایت های زیر نظر این شرکت، مطابق با استانداردهای موجود در ایندیپندنت باشند.

بر اساس معامله ای که در اوایل سال جاری اعلام شد، قرار شد ایندیپندنت نام تجاری خود را به یک ناشر عربستان سعودی که ارتباطات نزدیکی با شاهزاده «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان دارد، بدهد. ولیعهد جوان در هفته های اخیر و پس از قتل «جمال خاشقجی» روزنامه نگار منتقد توسط مقامات امنیتی سعودی، تحت انتقاد شدید قرار گرفته است.

بر اساس این معامله، گروه سعودی پژوهش و بازاریابی (SRMG) کارکنان خود را به سایت های مستقل ارائه می دهد که تحت سربرگ روزنامه ایندیپندنت کار می کنند. این بولتن که قرار است در ماه های آینده راه اندازی شود، به زبان های عربی، ترکی، اردو و فارسی منتشر خواهد شد. رئیس سابق این شرکت، تابستان امسال به عنوان وزیر فرهنگ عربستان سعودی برگزیده شد.

SRMG با اهداف سیاسی و روابط دولتی عربستان سعودی پیوند خورده است و فعالیت های آن فراتر از یک ناشر سنتی است. SRMG همچنین پیش از شراکت با ایندیپندنت، به تامین بودجه صندوق «موسسه تغییر جهانی تونی بلر» کمک می کرد و گزارش شده که مبلغی معادل 10 میلیون دلار (7.6 میلیون پوند) به برنامه نوسازی عربستان سعودی کمک مالی کرده است.

گفته می شود که «کریستین برورتون» سردبیر ایندیپندنت اخیرا به کارکنان مستقر در لندن اطمینان داده است که سایت های جدید با وجود پیوندهای خود با دولت عربستان سعودی، «مستقل و بی طرف» هستند.

اما دو فردی که از سوی ایندیپندنت برای نظارت بر سایت فارسی زبان این گروه - که مخاطب آن خوانندگان ایرانی بودند - درخواست کار داده بودند، اظهار داشتند که پس از آنکه دریافتند اطمینان کافی وجود ندار که مطالب این سایت به دولت عربستان سعودی وابسته نباشد و از این کشور جانبداری نکند، درخواست خود را پس گرفتند. آنها به این موضوع اشاره کردند که عربستان سعودی در سراسر خاورمیانه با ایران وارد جنگ نیابتی شده است.

یکی از این دو گفت: «نظارت سرمقاله ایندیپندنت به یک «مشاور تحریریه» محدود می شود که بین تیم SRMG و سردبیر ایندیپندنت ارتباط برقرار می کند. من وقتی پرسیدم که آیا مشاور تحریریه قادر به حذف روایتی هست که با استانداردهای ایندیپندنت همخوانی ندارد، به من گفته شد هنوز مشخص نیست که آیا مشاور تحریریه این مجوز را دارد یا نه. کاملا مشخص بود که نظارت ایندیپندنت تنها اسمی خواهد بود.»

یک منبع گفت که طی گفت و گوهای اولیه با مدیران در ایندیپندنت، روشن شد که انتشارات اصلی یعنی خود ایندیپندنت تنها درگیر چرخه انتشار روزمره خواهد بود. بلومبرگ هم مجوز استفاده از نامش را برای راه اندازی یک کانال تلویزیونی به SRMG مجوز داده است.

موفقیت سرمایه گذاری ایندیپندنت در بخش زبان های خارجی به کارکنان انتخاب شده توسط SRMG بستگی دارد که محتوای زبان محلی را تولید کنند. گاردین دریافته که یک روزنامه نگار ایرانی به نام «کاملیا انتخابی فرد» توسط SRMG برای وب سایت فارسی زبان ایندیپندنت انتخاب شده که احتمال می رود مقر آن در نیویورک باشد. او برای شبکه خبری تلویزیونی ایران اینترنشنال مستقر در لندن کار می کرده که گاردین دریافته بودجه اش را دادگاه سلطنتی عربستان تامین می کند.

به محض ناپدید شدن جمال خاشقجی، انتخابی فرد هم صدا با سعوی ها پیام هایی را در توییتر بازنشر کرده بود که احتمال قتل او را کمرنگ نشان دهد.

هیچ نشانه ای وجود ندارد که وب سایت انگلیسی زبان اصلی ایندیپندنت پوشش خبری خود را بر حمایت از حکومت سعودی منطبق کرده باشد. این روزنامه انگلیسی اخیرا خبرنگاران بیشتری در خاورمیانه استخدام کرده است، در حالیکه «جورج اوزبورن» ویراستار «ایوینینگ استاندارد» در دفاع از خاشقجی سخن گفته است.

یک سخنگوی ایندیپندنت می گوید: «همانطور که در آن زمان اعلام شد چگونگی مشارکت مشخص شد، سایت های زبان خارجی متعلق به SRMG خواهند بود و تحت مالکیت او اداره می شوند، و تمام شیوه های تحریریه و خروجی آن مطابق با استانداردها، کدها و اخلاقیات ایندیپندنت خواهند بود. این بدان معنی است که روزنامه نگاری ایندیپندنت برای بسیاری از میلیون ها خواننده، در دسترس خواهد بود، و ارزش های ما و روزنامه نگاری با کیفیت بالا را به مناطقی که نیاز به انعطاف پذیری بیشتر رسانه ای دارند، به ارمغان می آورد.»

ظاهراً ایندیپندنت در حال راه اندازی چندین نسخه به زبانهای خاورمیانه از جمله یکی به زبان فارسی است.

‏سردبیر سایت فارسی روزنامه ایندیپندنت انگلستان - که با منابع سعودی راه اندازی می‌شود - همان فردی خواهد بود که برای تلویزیون ایران اینترنشنال کار می‌کند، تلویزیونی که درباره منابع ‌و ارتباطات سعودی خود شفاف نیست.

از زمانی که سال گذشته یک سرمایه گذار عربستانی پنجاه درصد از سهام ایندیپندنت را خریداری کرد انتقاداتی در باره تاثیر این سرمایه گذاری بر خطوط رسانه ای ایندیپندنت مطرح شد و بسیاری از خبرنگاران مستقل در باره دخالت مقامات عربستان در امور روزانه خبری این روزنامه و تبدیل شدن آن به روزنامه های نظیر الحیات و الشرق الاوسط که سخنگوی دولت عربستان شده اند، هشدار داده بودند.

لازم به ذکر است، در سال 2015 اسنادی که از منابع دیپلماتیک سعودی درز کرد حاکی از این بود که عربستان در تلاش برای به دست آوردن پوشش مثبت رسانه ای از خود در رسانه ای اروپا، خاورمیانه و آفریقا است تا جایی که میهمانان سعودی هودار خاندان حاکم در برنامه های گفتگوی مرتبط در امرمبارزه با رسانه های ضد سعودی دعوت می شدند.

نکته قابل توجه بهره برداری عربستان از رسانه ها در مشکلات و بحران هایسیاسی با سایر کشورها است که نمونه آن را در نبرد رسانه ای عربستان با قطر شاهد بودیم که تا تلاش سعودی برای ایجاد اختلال در پخش مسابقات جام جهانی در روسیه پیش رفت.

در این میان گروه تحقیقات و بازاریابی سعودی بر این باور است که توافق با ایندیپندنت موجب تقویت برند تجاری رسانه ای سعودی شده و زمینه حمایت از نبرد علیه ایران و قطر را فراهم کرده و راه را برای سلطه منطقه ای باز می‌کند.

در همین زمینه، حمید بعیدی نژاد سفیر کشورمان در انگلیس نیز در توییت کنایه آمیز عنوان کرد: «مقالات اخیر روزنامه گاردین در افشای دخالت های خارجی به ویژه عربستان سعودی در سیاست روزنامه ها، خبرگزاری های بین المللی و ایجاد و شکل دهی به رسانه های فراسی زبان، باید بعنوان دفاع محکمی از روزنامه نگاری حرفه ای مورد تقدیر تمامی رسانه های معتبر بین المللی قرار گیرد».

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از وبسایت تابناک ، تاریخ انتشار 29مهر 97، کدمطلب:844496 ،www.tabnak.ir