پیشنهادهایی به واحد‌های خوزستان برای تجارت موفق با عراق

اواخر هفته گذشته بود که محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در سفر به خوزستان از آبادان به‌عنوان دروازه تجارت با عراق یاد کرد، شهری که به‌خاطر مجاورت با بصره عراق، ظرفیت عظیمی در حوزه تجارت و بازرگانی با این کشور همسایه عربی‌مان دارد.

شعارسال: اواخر هفته گذشته بود که محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در سفر به خوزستان از آبادان به‌عنوان دروازه تجارت با عراق یاد کرد، شهری که به‌خاطر مجاورت با بصره عراق، ظرفیت عظیمی در حوزه تجارت و بازرگانی با این کشور همسایه عربی‌مان دارد.

در این سفر طهرانچی به قابلیت واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی استان خوزستان برای نقش‌آفرینی در حوزه روابط ایران و عراق هم اشاره کرده و می‌گوید: «در واحد آبادان که در همسایگی عراق قرار دارد، می‌توان رشته مدیریت MBA در زمینه تجارت با عراق را راه‌اندازی کرده و موجب افزایش دانش کشور برای تجارت با عراق شد. این واحد باید بتواند در رشته مدیریت بازرگانی از چند استاد عراقی برای تدریس استفاده کند و دانشجویان را با حقوق تجارت و قوانین عراق آشنا کند.»

همین چند جمله کافی بود تا مسیر پیش روی این واحدها ترسیم شود؛ مسیری که قرار است در آینده به تربیت نیروی کارآمد برای ارتباط‌گیری موثرتر در حوزه بازرگانی و تجاری با عراقی‌ها منجر شود. از طرفی اما جذب دانشجوی عراقی نیز مدنظر است، دانشجویانی که بنا به شرایط این روزهای کشورشان و همچنین نزدیکی استان خوزستان ایران با استان بصره عراق، می‌توانند به‌راحتی در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی این استان جذب شده و به ادامه تحصیل در رشته مورد علاقه‌شان بپردازند؛ البته برای تحقق این مساله باید به برخی نکات ازجمله گسترش و بعضا ایجاد رشته‌های مورد علاقه و بالطبع مورد نیاز این کشور توجه ویژه‌ای شود. مساله‌ای که با نگاهی به رشته‌های دانشگاهی کشور عراق به‌خصوص دانشگاه بصره می‌توان به‌راحتی برای ایجادشان در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی برنامه‌ریزی کرد.

10 دانشگاه عراق، امروز جزء 6 هزار دانشگاه برتر دنیا قرار دارند که میان آنها اسم دانشگاه بصره نیز به چشم می‌خورد، دانشگاهی که هرچند در رتبه‌بندی جهانی در جایگاه چهار هزار و 880 ایستاده؛ اما رتبه 86 را میان کشورهای عربی دارد و جزء هفت دانشگاه برتر کشورش محسوب می‌شود و این نشان‌دهنده اهمیت این دانشگاه است.

دانشگاه بصره که سه پردیس را در خود جای داده، در سال 2016 در رشته مهندسی، فیزیک و نجوم به ترتیب رتبه 77 و 65 را میان کشورها ی عربی دارد. به‌عبارت دقیق‌تر این دانشگاه در رشته مهندسی، در حوزه مهندسی عمومی جایگاه 29، انتشارات مهندسی جایگاه 104، نشریات مهندسی جایگاه 94 و استنادات مهندسی جایگاه 87 را میان کشورهای عربی دارد و در رشته فیزیک و نجوم نیز جایگاه دهم را به‌طور کلی کسب کرده و در حوزه نشریات مربوط به این حوزه رتبه 61، انتشارات رتبه 77 و استنادات رتبه 69 را میان کشورهای عربی کسب کرده است.

هرچند دانشگاه بصره در این رشته‌ها توانسته جایگاه خوبی را برای خود دست و پا کند، اما اگر از زاویه دیگر به این دانشگاه نگاه کنیم، باید بگوییم جای خالی بسیاری از رشته‌ها ازجمله علوم پزشکی و علوم انسانی نیز در آن دیده می‌شود، مساله‌ای که با توجه به اهمیت این دانشگاه حاکی از آن است که استان بصره به‌خصوص در شرایط فعلی برای تربیت نیروی انسانی در رشته‌های مختلف با مشکل مواجه است و همین مساله می‌تواند از سوی روسای واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی استان خوزستان مورد توجه قرار بگیرد. به‌عبارت دیگر بیش از 15 واحد دانشگاه آزاد اسلامی استان خوزستان می‌توانند به‌رغم تربیت نیرو در رشته‌های مرتبط با حقوق، تجارت و بازرگانی در حوزه جذب دانشجوی عراقی نیز بیش از پیش فعال شده و جای خالی دانشگاه‌های عراقی را برای تربیت نیرو در رشته‌های مختلف پر کنند، مساله‌ای که امروزه نیز دنبال می‌شود و حضور بیش از 600 دانشجوی عراقی در دانشگاه آزاد اسلامی حاکی از آن است، اما این امر باید در سال آینده بیش از پیش مدنظر قرار بگیرد.

در این میان اما نحوه ریل‌گذاری برای جذب دانشجو و ایجاد رشته‌هایی که در میان دانشجویان عراقی طرفدار داشته باشد هم موضوع بسیار بااهمیتی است؛ مساله‌ای که طهرانچی نیز در این سفر به آن اشاره‌ای داشته و می‌گوید: «براساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی ما اجازه داریم در رشته‌ها 40درصد تغییر داشته باشیم، بنابراین می‌توانیم رشته مدیریت بازرگانی را با محوریت تجارت با کشور عراق ارائه کنیم یا روانشناسی متناسب با نیاز مردم عراق داشته باشیم.» از این رو به نظر می‌رسد باید واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی به سمت ارائه رشته‌های میان‌رشته‌ای با محوریت تجارت و روابط اقتصادی با عراق و همچنین ارائه رشته‌های مختلف مرتبط با حوزه علوم پزشکی حرکت کنند.

ایجاد رشته‌های میان‌رشته‌ای مرتبط با حوزه تجارت و بازرگانی در واحدهای خوزستان

فرج‌الله براتی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز نیز درباره سفر اخیر دکتر طهرانچی به استان خوزستان به «فرهیختگان» این‌طور می‌گوید: «با توجه به اینکه شهر آبادان منطقه آزاد به شمار می‌رود و از سوی دیگر این شهر و همچنین خرمشهر جزء شهرهای نزدیک به بصره عراق محسوب می‌شوند، از قدیم‌الایام پل ارتباط ایران و عراق در حوزه تجاری و بازرگانی بوده و هستند و دکتر طهرانچی نیز در سفر اخیرش به خوزستان به این مساله اشاره کرد.»

او با بیان اینکه دکتر طهرانچی تاکید کرد باید خودمان را مهیا کنیم تا در مسائل اقتصادی و بازرگانی بتوانیم از این پل ارتباطی استفاده کنیم، تصریح می‌کند: «براساس تاکید رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحدهای مستقر در خوزستان باید با توجه به حجم مبادلات تجاری که بین ایران و عراق قرار دارد، از این ظرفیت به‌خوبی استفاده کنند.»

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز ادامه می‌دهد: «قطعا برقراری روابط تجاری و بازرگانی بین کشورها نیازمند داشتن تخصص‌های لازم است و باید افراد با قوانین تجارت کشور مقابل آشنایی داشته باشند، به همین دلیل واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی استان خوزستان می‌توانند با توسعه رشته‌های مدیریت و بازرگانی به‌خصوص در امور بازاریابی به این حوزه ورود جدی داشته باشند.»

براتی با بیان اینکه دانشگاه آزاد اسلامی با این کار می‌تواند دست برتر را در حوزه تجارت با عراق داشته باشد، می‌گوید: «در آینده واحدهای آبادان، اهواز و... رشته‌های مختلف مرتبط با مساله تجارت و بازرگانی را راه‌اندازی می‌کنند تا با تربیت نیروی انسانی بتوانیم در این حوزه اثرگذار باشیم. به‌عبارت دیگر با جذب دانشجو از عراق قوانین تجاری ایران را به دانشجویان عراقی آموزش می‌دهیم، از سوی دیگر با جذب افرادی از عراق به دانشجویان خود قوانین تجاری عراق را نیز آموزش خواهیم داد.»

او با تاکید بر اینکه درحال حاضر نیز رشته‌های خوبی در واحدهای ما تدریس می‌شود، تصریح می‌کند: «با این حال نیاز است رشته‌های میان‌رشته‌ای مرتبط با حوزه بازرگانی و تجارت هم ایجاد کنیم؛ چراکه ایجاد رشته‌های خاص تجارت می‌تواند اثرات خوبی داشته باشد. البته تاکید طهرانچی بر ایجاد رشته‌های علوم پزشکی بوده که قطعا باید در این رشته‌ها نیز به جذب دانشجو بپردازیم.»

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز می‌گوید: «قطعا کشور عراق امروزه به تربیت نیرو در رشته‌های مطرح‌شده نیاز دارد و هرچند پیشتر نیز در اهواز دانشجوی عراقی جذب کرده‌ایم، اما به‌طور خاص باید رشته‌های پرمتقاضی در کشور را راه‌اندازی کنیم و قرار است در آینده در ایجاد رشته‌های جدید به این مساله توجه ویژه‌ای شود.»