شعارسال: اسفند ۹۸ یکی دیگر از گذرگاههای تاریخی کشور است که در آن انتخابات مجلس شورای اسلامی در دوره یازدهم برگزار میشود.
مجلس شورای اسلامی در ساختار نظام جمهوری اسلامی از جایگاه با اهمیتی برخوردار است. شکلگیری مجلسی قوی قطعاً نیازمند حضور احزاب قدرتمند در عرصه کشور است، موضوع با اهمیتی که تاکنون در کشور کمتر به آن توجه شده و معمولاً جریانهای سیاسی زمانی خود را به کادرسازی ملزم میکنند که زنگ انتخابات در کشور نواخته شود. آنگاه احزاب کمکم گردوغبار از روی برندهای خود را برداشته و سلانه سلانه وارد فضای سیاسی کشور میشوند و این موضوع راست و چپ و میانه هم نمیشناسد!
روزهای منتهی به ۱۰ آذر ماه که وزارت کشور بهصورت رسمی فضای انتخابات در کشور را کلید میزند گمانهزنیها در مورد فهرستهای انتخاباتی جریانهای سیاسی بیشتر به گوش خواهد رسید.
باهنر:نام جمنا تغییر میکند، شاید شاجا/صالح مقبول را ترجیح میدهیماصولگرایان که از چندی پیش با محوریت «جامعه روحانیت مبارز» روی مکانیزم تشکیل شورای وحدت کار میکردند دوازدهم خرداد با اعلام رسمی این شورا بهصورت جدیتر وارد فضای انتخابات شدند، اما اختلاف نظر در میان اعضا همچنان مانع پیشرفت کار بود.
گروههایی اصولگرایی که در انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۶ به خوبی دور هم جمع شدند و تحت لوای «جمنا» توانستند نتیجه مساعدی بگیرند، اینبار برای حضور در ائتلاف موضوعاتی را مطرح میکنند که چالش برانگیز و مانع وحدت در جریان اصولگرایی است.
اسدالله بادامچیان دبیر کل مؤتلفه اسلامی پیش از این درباره جمنا به آنا گفته بود که ایراد اصلی جمنا این است که رسماً در وزارت کشور اعلام رسمیت نکرده و ساختارش مشخص نیست که حزب است یا جبهه بنابراین نمیتوان تحت لوای جمنا بار دیگر فعالیت کرد.
وی مؤتلفه اسلامی را تابع جامعه روحانیت میداند و میگوید: مؤتلفه اهل تعامل است و تلاش میکنیم یک ائتلاف بزرگ برای انتخابات مجلس داشته باشیم، اما در معیت آقای حداد عادل با تمام مجموعهها مشغول گفتگو هستیم تا بتوانیم ائتلاف توانمندی داشته باشیم.
تحلیلگران سازوکار فعالیتهای شورای وحدت اصولگرایان که امروز بیشتر با عنوان شورای راهبردی شناخته میشود را چند لایه معرفی میکنند که ممکن است نامزدهای انتخاباتی اصولگرایان در شهرستانها معرفی و مورد ارزیابی قرار بگیرند، سپس صلاحیت افراد در مراکز استان به بررسی گذشته شده و چکیده این بررسیها از افراد به دفتر تهران معرفی و مبنای فهرست اصولگرایان قرار گیرند.
سازوکار اصولگرایان در انتخابات مجلس ۹۸ بیشتر از اینکه سیاسی باشد، ائتلاف انتخاباتی است؛ برای موفقیت باید ائتلاف سیاسی مستحکم داشته باشیم.
حسین کنعانیمقدم درباره ائتللاف اصولگرایان به آنا میگوید: «سازوکار اصولگرایان در انتخابات مجلس ۹۸ بیشتر از اینکه سیاسی باشد، ائتلاف انتخاباتی است که پسندیده هم نیست و به عاقبت جمنا دچار میشود؛ اصولگرایان اگر میخواهند در انتخابات موفق باشند، باید ائتلاف سیاسی مستحکم داشته باشند که بعد از انتخابات هم، همچنان اثرگذار باشد».
روز گذشته بود که اصولگرایان جمعی به نام «شورای ائتلاف نیروهای انقلاب» را برای انتخابات مجلس اعلام رسمی کردند. سازوکار این جبهه اینگونه است که شورای مشتکل از ۴۵ نفر در تهران و مراکز استانهای تشکیل میشود.
روند انتخاب لیست اصولگرایان:۱-تشکیل شورای ائتلاف در هر استان متشکل از ۴۵ نفر افراد تأثیرگذار هر قشر
۲-ثبت نام افراد جریان اصولگرا
۳-پایش و برنامه افراد بعد از احراز صلاحیت
۴-نظرسنجی و رأیگیری از مجمع عمومی
۵-ارائه لیست نهایی شورای ائتلاف اصولگرایان
این افراد شامل؛ استادان دانشگاه، دانشجویان انقلابی، احزاب انقلابی و از همه اقشار متخصص در جامعه هدف هستند. این افراد در هر حوزه انتخابیه ۵ برابر ظرفیت افراد واجد شرایط را انتخاب میکنند و بعد از روند احراز صلاحیتها و نظرسنجیهای صورت گرفته به افراد مورد نظر میرسند.
مثلاً در تهران برای انتخاب ۳۰ نماینده بهارستان و تشکیل فهرست نهایی مجموعاً ۱۵۰ نفر انتخاب شده و بعد از نظرسنجیها صورت گرفته ۳۰ نفر با رأیگیری اعضا انتخاب میشوند.
البته در روند اصولگرایان از همه افراد واجد شرایط دعوت میشود که در گام دوم برای انتخابات مجلس ثبتنام کنند. از درون این اتئلاف مجموعهای با عنوان «مجمع عمومی» تشکیل میشود و در این رأی افراد نهایی انتخاب میشوند.
اصولگرایان برای رسیدن به سازوکار بسیاری از احزاب این جریان را پای کار آوردهاند. البته گروههای مانند؛ جبهه پایداری و برخی از مستقلان اصولگرا شاید تن به خواسته ندهند و بعد از جریان نظرسنجی این موضوع را نپذیرند که باید منتظر زمان ماند. برای سرلیستی جریان اصولگرا هم پررنگترین گزینه «محمدباقر قالیباف» شهردار اسبق تهران است.
هر چند تاکنون از گعدههای اصولگرایی فهرست موثقی منتشر نشده، اما اردوگاه اصلاحطلبی هم وضعیت چندان بهتری نسبت به رقیب ندارد. اصلاحطلبان هرچند از عاقبت فهرست ۳۰ نفره امید در مجلس دهم راضی نیستند، اما حیات سیاسی آنان را قوت بخشید و جریان فکری که بعد از ۸۸ به کمای سیاسی رفته بود، با حضور هرچند حداقلی در مجلس دهم، بارقه امید بیشتری برای تقویت جناح خود در مجلس یازدهم دارد.
پالایش اصلاحات از غیراصلاحاتاصلاحطلبان فعالیت انتخاباتی خود برای دوره دهم مجلس را با اعلام برائت از دولت و نمایندگانی که با فهرست امید به مجلس آمدند، اما با فراکسیون امید همراه نشدند، آغاز کردند. لیدرهای اصلاحطلبی ابتدا پالایش اصلاحات از غیراصلاحات را مطرح کردند. اما تشتت و اختلاف نظر میان احزاب اصلاحطلب به حدی است که تاکنون نتوانستهاند به چارچوب واحدی برای انتخابات اسفند برسند و ظاهراً اصلیترین سازوکار مورد نظرشان یعنی پارلمان اصلاحات هم، همچنان بلاتکلیف و بینتیجه مانده است.
بینتیجه ماندن رایزنیهای انتخاباتی در جلسات اصلاحطلبی سبب شد، شورایعالی سیاستگذاری اصلاحطلبان طرحی به نام «سرا» را برای جذب بدنه اجتماعی اصلاحطلبان معرفی کند که در آن سامانه برای نظرسنجی اصلاحطلبان به جامعه معرفی شود.
سرا مانند؛ شرکتهای هرمی!«سرا» طرحی مشابه با عملکرد طرحهای شرکتهای هرمی است که عضوگیری را از جمع محدودی شروع کرده و به جمعی وسیع میرسد و محدودیتی هم در این عضوگیری نیست. مکانیزم عضوگیری اینگونه است که جمع اولیه افراد را به سامانه دعوت میکنند مشروط بر اینکه افراد معرف داشته و شناسایی شده باشند.
اردوگاه اصلاحطلبی با تردیدهای از جنس اقبال عمومی دست به گریبان است. حمایت از روحانی برای آنان دستاوردهای خوبی نداشت و جامعه تلاشهای آنان برای شانهخالی کردن از بار ناکارآمدیهای دولت تدبیر و امید را نپذیرفت.
طرح سرا، اما در همین ابتدای شکلگیری با نقدهای تند مواجه شده است.
غلامحسین کرباسچی، دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی که این روزها انتقادهای زیادی را به اصلاحطلبان وارد میکند، در توئیتی درباره واگذاری تهیه لیست انتخاباتی اصلاحطلبان به بدنه اجتماعی مینویسد: «آنچه انتخابات را معنادار میکند و به مردم رغبت رأی دادن میبخشد، نتیجه رأی است و نه مناسک آن؛ شکلگرایی و مناسکگرایی سیاسی برای اصلاحات بیراهه است.»
موضوع دیگری که اردوگاه اصلاحطلبی با آن دست به گریبان است، تردیدها درباره اقبال عمومی است. آنان با حمایت از دولت روحانی دستاوردهای خوبی نداشتند و جامعه تلاشهای آنان برای شانهخالی کردن از بار ناکارآمدیهای دولت تدبیر و امید را نپذیرفت. این دست تردیدها در جریان اصلاحطلب سبب شده تاکنون نتوانند به جمعبندی درستی برای دوم اسفند ۹۸ برسند.
بهنظر میرسد اصلاحطلبان با سامانه سرا قصد دارند خواستگاه خودشان را مردمیتر کنند و بهجای اینکه احزاب و ذینفوذان اصلاحات برای بستن لیست انتخاباتی تصمیمگیری کنند کمی هم طرفداران اجتماعی آنها در این موضوع دخیل باشند.
روش انتخاباتی سامانه انتخاباتی سرا مثلاً در تهران؛
۱- ۵۰ نفر عضو اولیه در تهران که هر فرد باید ۲۰ نفر را معرفی کند
۲-در مرحله دوم و سوم و چهارم بهصورت هرمی افراد معرفی میشوند
۳- افرادی که در سامانه شرکت کردهاند بعد از احراز صلاحیت میتواند در سامانه شرکت و کاندیدی موردنظر خودشان برای حضور در لیست را معرفی کنند
۴-گزینش افراد نهایی بر اساس نظرسنجی حاضرین در سامانه سرا
البته اصلاحطلبان در این مسیر نشان دادهاند که در دوم اسفند بر چند موضوع تکیه زیادی خواهند کرد. آنها ابتدا قصد داشتند روی اعتراضات کارگری تمرکز کنند که تا حدود زیادی ناموفق بودند. بعد از این سناریو اشتباه آنها به سمت موضوع «حقوق زنان» رفتهاند که مواردی مانند؛ ورود زنان به ورزشگاه و موتوریسواری و پررنگ کردن چندهمسری از این دسته کارها است. شاید آنها به فکر سرلیستی یک زن در انتخابات هم بیافتند که اسامی افرادی، چون «مولاوردی»، معاون سابق رئیسجمهور برده شده است.