شعارسال: علاوه برای آمریکا قصددارد بن بست سازی برای ایرانرا اجرا کند و همچنین آمریکا قصد جنگ با ایران راندارد. گزارش این نشست به نقل از شایت مجمع تشخیص مصلحت ارایه می‌شود:

بن بست برای ایران

رحمان قهرمان پورپژوهشگر سابق مرکز تحقیقات استراتژیک و پژوهشگر مسائل بین المللی در این نشست گفت خروج ترامپ از برجام با هدف قرار دادن جمهوری اسلامی ایران در بن بست استراتژیک بود. رحمان قهرمان پور این سوال را مطرح کرد که دلایل امضاء توافقنامه برجام توسط جمهوری اسلامی ایران چیست؟ در پاسخ به این سوال قهرمان پور دلایل امنیتی و سیاسی را مهمتر از دلایل اقتصادی به عنوان انگیزه اصلی ایران جهت حضور در توافقنامه برجام ذکر کرد. به نظر قهرمان پور کاهش فشار‌های سیاسی و امنیتی غرب و توافق بر مبنای افزایش اعتماد که از سال ۱۳۸۴ آغاز شده بود دلایل اساسی حضور ایران پشت میز مذاکرات چندجانبه با قدرت‌های غربی بود. ترامپ و صهیونیست‌های افراطی برجام را هدیه‌ای از طرف اوباما برای تجدید قدرت به ایران می‌دانستند و خروج یک جانبه از توافق نامه مذکور را قراردادن ایران در بن بست استراتژیک می‌دانستند. ایران برای خروج از بن بست استراتژیک پیش رو در دو سطح هسته‌ای و رقابت‌های منطقه‌ای اقدام کرده است. جدا کردن ریتم واکنش‌های هسته‌ای از کنش ورزی‌های منطقه‌ای به خواست مقامات امنیتی ایران انجام شده است. راهبرد هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران وادارسازی اروپا جهت تامین منافع اقتصادی حاصل از برجام بود که به دلیل عدم توانایی اروپا برای مقابله گری با واشنگتن این امر متحقق نشده است. با افول میانجی گری اروپا در مناقشه هسته ای، دو کشور ایران و آمریکا به صورت مستقیم در برابر یکدیگر قرار گرفته اند. شاید اگر جمهوری اسلامی ایران بتواند در سطح منطقه‌ای امتیازات لازم را دریافت کند در سطح هسته‌ای محدودیت‌ها چندان ناراحت کننده نباشد.

بیرون راندن ایران از بازار نفت

دکتر علی خرم؛ دیپلمات و سفیر سابق ایران در دفتر سازمان ملل در ژنو و تحلیلگر مسائل بین المللی دراین نشست تاکید کرد آمریکا به دنبال فروش نفت شل خود و جایگزینی آن با نفت سایر کشور‌ها از جمله ایران است. اروپا تمایلی برای درگیر شدن با آمریکا ندارد؛ لذا نمی‌توان به مذاکره با اروپا همه مسایل هسته‌ای را گره زد. در مجموع برجام برای امنیت جمهوری اسلامی ایران مفید بود. زیرا توانست با استفاده از سازوکار حقوقی و چندجانبه برخی محدودیت‌ها را به نفع جمهوری اسلامی ایران کاهش دهد. شرایط کنونی (اندکی بعداز شهادت سردار سلیمانی) دو هدف اساسی را می‌توان وصول کرد: پیش بردن گام‌های هسته‌ای و خروج آمریکا از عراق. در هر راه‌حلی برای ادامه گام پنجم کاهش تعهدات هسته‌ای باید امنیت ملی کشور در مرکز اولویت‌ها باشد. گام پنجم سبب شد خویشتنداری آمریکا افزایش پیدا کند. آمریکا می‌داند که انرژی هسته‌ای در ایران بومی و تبدیل به غرور ملی جمعی شده است. جمهوری اسلامی ایران اگر بخواهد صنعت هسته‌ای را ارتقا دهد این توانایی در داخل کشور وجود دارد. در واقع برجام جمهوری اسلامی ایران را به دلیل فضای مساعد حقوقی و بین المللی که فراهم ساخت به مباحث هسته‌ای مسلط کرد. دو مساله در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در اولویت قرار دارد. اول مسایل هسته ای؛ دوم، اختلافات منطقه‌ای با آمریکا. هرگونه حمله گسترده نظامی به آمریکا توسط ایران فرصت را برای بسیج غرب به ترامپ می‌دهد؛ لذا ابزار‌های دیگر مناسب‌تر هستند. ایران باید در انتخابات ریاست جمهوری پیش رو در آمریکا نقش موثرتری را بازی کند. در صورتی که ترامپ به دور دوم ریاست جمهوری نرسد ایران فضای بهتری را برای بازی در برابر آمریکا خواهد داشت. برای حفظ منافع ملی نجات ساختار اقتصادی کشور از ضرورت راهبردی بسیار بالایی برخوردار است. تعامل با اروپا در نهایت فرمول نفت در برابر غذا در بهترین سناریو برای ایران خواهد بود. پس از وقایع آبان ۱۳۹۸ ترامپ ایران را در موقعیت آسیب پذیر مشاهده نمود. این امتیاز گیری در حوزه منطقه‌ای و هسته‌ای می‌تواند به وقوع بپیوندد. می‌توانیم از فضای موجود در سیاست خارجی برای انتقال به گام پنجم استفاده کنیم.

جنگ نمی‌شود

ابراهیم متقی استاد علوم سیاسی نیز در این نشست گفت: وضعیت موجود هسته‌ای بین ایران و غرب را به دلیل تندروی‌های ترامپ اجتناب ناپذیر بود. وضعیت تعارض ایران و آمریکا در دوره ترامپ به گونه‌ای پیش رفته است که این دست از کشمکش‌ها گریز ناپذیر است. در سطح منطقه‌ای بازیگران متنوع دولتی و غیر دولتی بسیاری حضور دارند که جمهوری اسلامی ایران یکی از آن‌ها است. ایران از ابزار‌های مختلفی برای بازیگری در سطح منطقه‌ای برخوردار بوده است. سردار سلیمانی در سطح منطقه، نقش موازنه دهنده را برعهده داشت. با شهادت این سردار بزرگ بازیگران دیگر کوچک منطقه‌ای فرصت کنش ورزی پیدا کرده اند. در دیدگاه غربی‌ها جمهوری اسلامی ایران با خروج ترامپ از برجام تحقیر شد. این تحقیر در کنار نامساعد شدن وضعیت اقتصادی به تجدید نظر در راهبرد هسته‌ای ایران و کاهش تعهدات هسته‌ای منجر شده است. چشم انداز روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران در گام پنجم کاهش تعهدات هسته‌ای پس از ترور سردار سلیمانی شرایط منطقه‌ای به گونه‌ای رقم خورده است که ضمن تقویت قدرت نرم ایران، فضای انتقام گیری نیز مساعد شده است. در کنار این فضای مطلوب، ترامپ به دلیل رویکرد جنگ طلبانه و ماجراجویانه از طرف سیستم سیاسی آمریکا تحت فشار است. این فشار سبب شده است ترامپ در برابر جمهوری اسلامی ایران محتاط‌تر باشد. در نهاد‌های فکری و امنیتی آمریکا این بحث وجود دارد که ترامپ در پی سوق دادن آمریکا به وضعیت جنگی در برابر جمهوری اسلامی ایران است. اما با همه این تفاسیر، امکان وجود جنگ گسترده و فراگیر بین ایران و آمریکا وجود ندارد. رویه تهاجمی ترامپ سبب شده است تا مقاومت ایران از مشروعیت و حقانیت بیشتر برخوردار باشد. می. اگرچه برجام یک زیان راهبردی بود، اما در برداشتن گام‌های کاهش تعهدات هسته‌ای باید یک نکته را مورد توجه قرار دهیم و آن این است که این گام‌ها به امنیتی شدن برنامه هسته‌ای ایران منجر نشود و فعالیت‌های هسته‌ای به صورت پرچالش استمرار نداشته باشد. هر چند بازگشت به وضعیت هسته‌ای پیش از امضای برجام بسیار سخت است و شرایط موجود به سمت تصاعد بحران پیش می‌رود. با توجه به افزایش حساسیت‌های امنیتی حاضر باید در انتقام گرفتن به دقت عمل کنیم و محدودیت‌ها را لحاظ کنیم.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته از سایت خبری تحلیلی ساعت24 ، تاریخ انتشار: 26 دی 1398 ، کدخبر:  478403 ، www.saat24.news