شعارسال: پس از همه‌گیری ویروس کرونا افراد بسیاری با تعطیلی مشاغل یا بیماری عزیزان خود مواجه شدند. به همین دلیل آن‌ها علاوه بر اینکه نگران سلامتی و ایمنی خود و اطرافیان‌شان بودند، با اضطراب از دست دادن شغل و درآمد خود هم روبه‌رو شدند.

ترس و اضطراب و عدم اطمینان طولانی‌مدت می‌تواند اثرات بد و نامطلوبی روی سلامت ذهن افراد بگذارد. این روز‌ها گزارش‌های متعددی مبنی بر علایم افسردگی و اضطراب بسیار در بیشتر افراد جوامع دنیا وجود دارد و متاسفانه باید گفت که با ادامه این وضعیت، نه‌تن‌ها از این علایم کاسته نمی‌شود، بلکه شاهد افزایش آن هم خواهیم بود.

اثرات ترس ناشی از کرونا و پیامد‌های آن در تمامی گروه‌ها دیده می‌شود و البته زن‌ها بیش از مرد‌ها (۶۴ به ۵۵درصد)، علایم افسردگی و اضطراب از خود نشان می‌دهند. جالب اینجاست که افراد کم‌سن هم از ابتلا به این بیماری به‌شدت می‌ترسند.

در یک بررسی در آمریکا مشخص شد که ۲۲درصد از ۱۸ تا ۳۴ ساله‌ها، دچار وحشت و اضطراب بسیار هستند، در حالی‌که این رقم در افراد بالای ۵۵ سال، فقط ۱۶درصد است. همچنین ۴۹درصد از شرکت‌کنندگان در این بررسی به افسردگی ملایم تا شدید مبتلا شده بودند.

علایم افسردگی ناشی از کرونا

بیماری‌های روحی و روانی را نمی‌توان به‌راحتی شناسایی کرد. اما افسردگی علایم نسبتا واضحی دارد. فرد دایما غمگین است و احساس تهی بودن می‌کند. به نظر سخت رسیدن وظایف روزمره، احساس خستگی دایمی و اختلال خواب از دیگر علایم افسردگی است. در موارد شدیدتر افکار خودکشی هم به سراغ فرد می‌آید.

بنابه گفته متخصصان، ترس در برابر یک موضوع حاد و نگران‌کننده واکنشی کاملا عادی است که به‌موجب آن فرد نشان می‌دهد که تهدید را درک کرده است. افراد هنگام رویارویی با تهدیدی خطرناک، از خود واکنش جنگ یا گریز را بروز می‌دهند که این واکنش موقتی است و فقط به ما کمک می‌کند که در لحظه‌ای بحرانی، تصمیمی بگیریم تا خود را از مهلکه نجات دهیم. در واقع این ترس، قرار نیست هفته‌ها یا حتی ماه‌ها باقی بماند.

اما وقتی ترس مزمن می‌شود، واکنش جنگ یا گریز هم به‌شکلی مزمن بروز می‌کند. در نتیجه این شرایط، فرد را به اضطراب، افسردگی و افکار خودکشی متمایل می‌کند. آن‌ها زودرنج، درمانده، نگران، آماده‌باش، عصبانی و از نظر احساسی به‌هم‌ریخته می‌شوند.

ترس در کنار خانه ماندن به دلیل ویروس کرونا، نامنظم شدن الگوی خواب و خوراک و تغییر در مصرف انرژی بدن‌مان، سلامت روان مردم را به سمت فاجعه پیش رانده است.

فاصله‌گذاری اجتماعی هم باعث شده، مردم بیش از آنچه که در توان‌شان باشد، مجبور به دور ماندن از افراد دیگر باشند و تمام موارد بالا دست به دست هم داده‌اند و تعداد بیشتری از افراد یک جامعه را گرفتار افسردگی کرده است.

افسردگی در کودکان و کهنسالان

بنابر گزارش سازمان جهانی بهداشت، این روز‌های کرونایی کودکان را هم مانند بزرگسالان به وحشت انداخته است. آن‌ها نیز دچار نگرانی و اضطراب ناشی از ابتلا به بیماری یا از دست دادن عزیزی می‌شوند. از طرفی به علت تعطیلی مدارس، آن‌ها در محیط مدرسه و کلاس درس نیستند و به‌طور کل انگیزه درس خواندن را از دست داده‌اند و مهم‌تر از همه دیگر امیدی به داشتن دوست نخواهند داشت. در نهایت این شرایط آن‌ها را به افسردگی مبتلا می‌کند.

همچنین محیط خانه برخی از کودکان پر از تنش و خشونت است و دایما در خانه ماندن، آن‌ها را در خطر رفتار‌های خشن و البته بیماری‌های افسردگی قرار می‌گیرند.

افراد کهنسال هم با توجه به اینکه بیشتر آن‌ها به بیماری‌های زمینه‌ای هم مبتلا هستند، بیش از هرکس دیگر در برابر عوارض ویروس کرونا آسیب‌پذیرند. ویروس کرونا باعث شده که این قشر از افراد جامعه از ترس ابتلا به کرونا به‌ناچار در خانه تنها بمانند و همین مساله باعث اضطراب و خشم و در نهایت افسردگی در آن‌ها شده است.

چه باید کرد؟

با وجود دنیاگیری ویروس کرونا باید گفت، می‌توان از این شرایط جان سالم به‌در برد و دچار مشکلات روحی نشد. پیش از هر چیز باید بدانید که فقط شما نیستید که گرفتار این شرایط بغرنج شده‌اید. سپس با توجه به راهنمایی‌های زیر از ابتلا به افسردگی پیشگیری کنید:

۱. کمک گرفتن از متخصصان

در حال حاضر متخصصان بسیاری در فضای مجازی فعال هستند و می‌توانید بدون هیچ زحمتی با یکی از آن‌ها ارتباط بگیرید و راهنمایی بخواهید. این متخصصان در همه زمینه‌های بهداشتی، سلامت جسم و روان، شما را به‌خوبی راهنمایی می‌کنند.

۲. شکیبایی

کوید۱۹ شرایطی را به‌وجود آورده که تاکنون کسی آن را تجربه نکرده بود؛ بنابراین تا جایی‌که می‌توانید صبر و شکیبایی به خرج دهید. بهتر است خودتان را با یادگیری موضوعی یا انجام دادن کار‌های معوقه سرگرم کنید.

۳. تنفس عمیق

هر زمان که احساس ترس و اضطراب به سراغ‌تان آمد، از تکنیک تنفس عمیق بهره بگیرید. چند تنفس عمیق با چشمان باز و پا‌هایی که محکم روی زمین قرار گرفته‌اند، معجزه می‌کنند. این تکنیک اثرات آرام‌بخشی دارد.

۴. ورزش

ورزش کنید. مسلما در این زمان به باشگاه ورزشی نباید بروید، زیرا خود را در خطر ابتلا به ویروس کرونا قرار می‌دهید. اما اگر می‌توانید اطراف خانه‌تان پیاده‌روی کنید. یا در خانه ورزش‌های ساده انجام دهید. تحرک بدنی می‌تواند از بروز افسردگی و شدت آن پیشگیری کند.

۵. توجه به کار‌های روزمره

انجام دادن کار‌های روزمره برای همه ما ضروری است، اما افرادی که گرفتار نگرانی، اندوه و دیگر مشکلات روحی هستند، بیش از هر کس دیگر باید به کار‌های روزمره خود رسیدگی کنند. با این روش افکار مزاحم را از ذهن خود بیرون کرده و احساس آرامش خواهند کرد؛ بنابراین برای خود یک برنامه روزانه ترتیب دهید و به آن پایبند باشید.

۶. تماس‌های اجتماعی

درست است که در این وضعیت کرونایی نمی‌توانیم دورهمی داشته باشیم. اما با استفاده از فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی می‌توانیم این خلاء را پر کنیم؛ بنابراین وارد گروه‌های اجتماعی آنلاین شوید و با دیگران در تماس باشید.

۷. مراقبت از کودکان

تغییرات برای کودکان بسیار سخت است؛ بنابراین باید در این روز‌ها به کودکان بیش از گذشته توجه کنید. به آن‌ها شرایط را با زبانی که متوجه شوند، توضیح دهید و صادقانه رفتار کنید. سپس برای فعالیت‌های روزانه او برنامه‌ریزی کنید و اجازه ندهید به دلیل تعطیلی مدارس، ساختار زندگی روزمره‌شان به‌هم بریزد.

همچنین می‌توانید آن‌ها را تشویق به انجام دادن کار‌ها به روش خلاقانه خودشان کنید. این کار باعث می‌شود، از شرایط پیش آمده لذت ببرند و کمتر دچار ترس و افسردگی ناشی از آن شوند.

۸. مراقبت از کهنسالان

درست است که باید فاصله اجتماعی خود با سالمندان را حفظ کنیم تا آن‌ها از ابتلا به ویروس کوید۱۹ در امان بمانند. اما باید دایما به وسیله وسایل ارتباطی، در تماس باشیم. آن‌ها نباید احساس تنهایی و ترس کنند. البته در صورت نیاز می‌توانید از خدمات اجتماعی کمک گرفته و بهترین اقدام را برای عزیزان سالمند خود انجام دهید.

با پیشگیری از ترس مزمن می‌توانید جلوی افسردگی ناشی از آن را بگیرید و البته بدانید که ویروس کرونا و پیامد‌های آن همیشگی نیست و سرانجام پایانی بر آن خواهد بود.