شعار سال: فرایند تبدیل شبکه‌های تلویزیونی سیما به شیوه نمایش HD از سال ۱۳۹۳ با پخش آزمایشی  یک شبکه HD آغاز شد و در سال‌های بعد از آن نیز این فرایند به تدریج برای چند شبکه دیگر نیز شدند؛ آن‌گونه که مدیران سازمان در آن زمان عنوان کردند، قرار بود همه شبکه‌های تلویزیون زیر پوشش شکل پخش HD  بروند، اما به خاطر مشکلات فنی ناشی از محدودیت‌های بودجه این موضوع در چند مرحله متوقف شد.

عبدالعلی علی‌عسکری پیش از قرار گرفتن در جایگاه ریاست سازمان صداوسیما در سال ۱۳۹۵، معاون توسعه و فناوری رسانه این سازمان بود. در نتیجه، طبیعی بود که تلاش خود را  صرف به سرانجام رساندن این پروژه بکند. این چنین بود که  مرحله جدید اچ‌دی سازی از حدود یک سال پیش  کلید خورد.

از اوایل آذرماه امسال بود که شبکه‌های مختلف تلویزیونی در قالب اطلاعیه و زیرنوسی و سپس اخبار و گفتگو‌های گوناگون با مدیران، از فاز جدید اچ‌دی شدن شبکه‌های تلویزیونی خبر دادند.  در نهایت  از صبح روز نهم آذرماه، با حضور رئیس صداوسیما در برنامه زنده شبکه یک سیما، ۱۰ شبکه یک، سه، ورزش، نسیم، نمایش، آی‌فیلم، کانال پویا، خبر، افق و ایران‌کالا پخش HD  خود را  آغاز کردند.

پخش HD  چیست؟

آنچه با عنوان پخش اچ‌دی می‌شناسیم، به کیفیت تصاویر در حال پخش تلویزیون بازمی‌گردد.

HD یا High Definition به میزان دقت یک نمایشگر و یا تعداد پیکسل‌هایی که در داخل آن وجود دارند، اشاره می‌کند. پیکسل کوچک‌ترین المان قابل نمایش در یک نمایشگر است که این نقاط در کنار هم قرار می‌گیرند تا تصویر کلی شکل بگیرد.

 

SD یا Standard Definition همان سطح از کیفیت است که در تلویزیون‌های رنگی آنالوگ به کار برده می‌شود. در مقابل این شکل از نمایش فیلم، فرمت HD تعداد پیکسل‌های زیادی را برای ایجاد تصاویر واضح‌تر و با کیفیت‌تر در هنگام پخش ویدئو در کنار هم قرار می‌دهد.

بنابراین، کیفیت نمایش تصاویر و ویدئو در فرمت HD بسیار بالاتر از سیستم‌های استاندارد SD یا Standard Definition است.

نصیب مخاطبان از شبکه‌های اچ‌دی؛ حسرت و حیرانی!

با گذشت ۱۰ روز از اچ‌دی شدن شبکه‌های تلویزیونی و برخلاف تبلیغات گسترده این روز‌های صداوسیما،   آن چه در عمل اتفاق افتاده، از یک تحول یا اتفاق جدید حکایت ندارد.

در همان روز‌های افتتاح، مهدی سیاسی‌فر «مدیرکل فناوری فضایی و ماهواره‌ای معاونت توسعه و فناوری رسانه  سازمان صداوسیما» درباره چگونگی استفاده مخاطبان از کیفیت HD به پایگاه خبری روابط عمومی معاونت سیما گفته بود: این تغییرات به گونه‌ای برنامه ریزی شده تا مردمی که گیرنده SD دارند و توان خرید گیرنده‌های جدید را ندارند چیزی را از دست نداده بلکه چندین شبکه جدید را نیز دریافت کنند، اما بینندگانی که دوست دارند کیفیت دریافتشان را بیشتر کنند لازم است یا با مراجعه به نمایندگی دستگاه مربوطه نسبت به ارتقاء گیرنده خود اقدام کنند و یا دستگاه جدیدی خریداری کنند تا سیگنال شبکه‌های بیشتر باکیفیت بهتری را دریافت کنند.

این مدیر سازمان صدا و سیما در حالی به راحتی  از تهیه دستگاه مبدّل یا همان ست‌آپ باکس و یا دستگاه جدید تلویزیون گفت که  احتمالاً از هزینه این اقدامات خبر نداشت و یا ترجیح داد تا این موضوع مهم را به یک مسئله فرعی تبدیل کند.

 

یک رصد ساده در بازار لوازم تصویری و یا فروش آنلاین آن‌ها نشان می‌دهد که برای خرید تلویزیونی با مختصات دریافت شبکه‌های اچ‌دی و دارای سیستم HEVC در پایین‌ترین مدل‌ها حداقل باید ۵میلیون تومان هزینه کرد. از سوی دیگر  میانگین قیمت دستگاه‌های  ست‌آپ‌باکس نیز حدود ۳۰۰ تا  ۴۰۰ هزارتومان است. رقمی که شاید برای یک مدیر سازمان صداوسیما چندان به چشم نیاید، اما در سیاه زمستان کرونایی برای بسیاری از هموطنان رقم قابل‌توجهی است.

آفتابه لگن هفت‌دست، شام و ناهار هیچ!

این اصل که  به هرحال بهره‌مندی از هر پیشرفتی در حوزه فناوری، نیازمند  هزینه مالی است، کاملاً مقبول  وقابل درک است. هیچ‌کس هم  مدعی نیست که با  تکیه  بر همین ابزار‌ها می‌توان و باید از امکانات و جاذبه‌های جدید لذت برد. بحث اصلی این است که میان آن چه در تبلیغات سنگین صداو سیما در این دو هفته اخیر مشاهده شد و خروجی  این تصمیم‌ها تناسبی دیده نمی‌شود.

اگرچه هنوز یک نظرسنجی یا آمارگیری گسترده و علمی از مخاطبان تلویزیون در مراکز استان‌ها صورت نگرفته، اما یک رصد کلی در فضای مجازی و رسانه‌های رسمی و غیر‌رسمی نشان می‌دهد که اکثر قریب به‌اتفاق مخاطبان امکان استفاده از این شیوه جدید پخش را ندارند. به عبارت دیگر، این امکان زمانی برای آن‌ها فراهم خواهد شد که در این شرایط سخت اقتصادی، از بخشی  از هزینه‌های ضروری زندگی صرف‌نظر کرده و مبلغی را برای خرید ست‌آپ باکس یا تلویزیون جدید اختصاص دهند. طبیعی است که اغلب آن‌ها  با محاسبه هزینه ـ فایده این معادله نه‌چندان سخت، ترجیح می‌دهند که عطای  تماشای تصاویر باکیفیت را به لقای آن ببخشند.

 

اچ‌دی‌شدن شبکه‌های تلویزیون باتوجه به بودجه قابل‌توجه و نیروی انسانی ماهر صداوسیما، مطالبه به‌حق و منطقی مخاطبان بوده و هست. روندی که حدود یک دهه پیش آغاز شده و اکنون با تبلیغاتی که گاه حتی رنگ و بوی منّت می‌گیرد، عملیاتی شده است. هرچند گستره این فرایند هم سراسری نیست و فعلاً فقط  شامل حال مراکز استان‌ها و حومه آن‌ها شده است.

مشکل از عدم وضوح تصویر نیست، پارازیت روی کانال خلاقیت است!

با احترام و تقدیر از زحمات مدیران و کارشناسانی  که در این مسیر ۱۰ ساله گام برداشته‌اند باید گفت آن چه پیش از نهم آذر ۹۹ در رسانه تبلیغ شد، با آن‌چه مخاطبان در عمل دیدند فاصله زیادی داشت. اخبار و تبلیغات مربوط به این موضوع حجم انتظارات را بالا برد و آن چه در عمل رخ داد، تنها بخش کوچکی از مخاطبان را که دارای دستگاه‌های جدید هستند پوشش داد. این گستره  پوشش حداقل برای یک بازه طولانی و تا زمانی که اغلب مخاطبان در پی خرید دستگاه‌های جدید باشند، همین‌قدر ناچیز خواهد بود.

‌می‌توان گفت عملاً اتفاق چندان مهمی در سمت مخاطبان نیفتاده است. خروجی این بهبود کیفیت برای مخاطبان قابل‌لمس نیست و درنتیجه نمی‌توان بازخورد مثبت یا منفی آن را هم سنجید. حال  این‌که چرا برخی اصرار دارند که از  اچ‌دی شدن شبکه‌ها به عنوان انقلاب رسانه‌ای و از مدیر وقت سازمان به عنوان «پدر شبکه‌های اچ‌دی»  یاد کنند موضوع دیگری است. بماند که اصولاً مشکل این روز‌های صداوسیما نه در کیفیت پایین پخش و وضوح تصویر، که در کیفیت پایین مدیریت و مبهم‌بودن سیاستگذاری‌هاست.   مشکلاتی که در حوزه برنامه‌سازی و تولید آثار نمایشی، معاونت اخبار، چابک‌سازی سازمانی و  هوشیاری رسانه‌ای در حوزه تأمین محتوا و پخش وجود دارد، آن قدر به چشم می‌آید که بخواهیم  به بهبود وضوح تصویر در  شبکه ایران‌کالا فخر بفروشیم!

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از آنا، تاریخ انتشار: ۱۸ آذر ۱۳۹۹، کد خبر: ۵۴۶۶۴۵، ana.press