شعار سال: یزد سومین استان معدنی کشور و به لحاظ تنوع ذخیره‌های معدنی دارای رتبه اول است و این ویژگی منحصر به‌فرد گرچه یک امتیاز برای این استان به شمار می‌رود و می‌تواند آن را در زمره استان‌های ثروتمند قرار دهد، اما تاکنون عایدی مردم این دیار از فعالیت‌های معدنی، عارضه‌های جدی زیست محیطی و تخریب منابع طبیعی بوده است.

۲.۷ میلیون هکتار از عرصه‌های منابع طبیعی یزد درگیر فعالیت‌های معدنی است

در حال حاضر ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار هکتار از عرصه‌های منابع طبیعی استان یزد درگیر معادن هستند و به شکلی از فعالیت‌های معدنی دچار تخریب و فرسایش شده‌اند و بسیاری از این تخریب‌ها یه دلیل ایجاد مسیر‌های دسترسی اتفاق می‌افتد و این امر سبب شده تا ۶ هزار کیلومتر کانون خطی فرسایش در جاده‌های دسترسی به معادن ایجاد شود.

قانون به واسطه ایجاد این حجم از تخریب منابع طبیعی و محیط زیست، عوارض ۱۲ درصدی معادن برای منابع طبیعی در نظر گرفته تا منابع طبیعی با دریافت این مبلغ، برای ترمیم و بازسازی طبیعت و مراتع و اراضی منابع طبیعی که دچار تخریب می‌شود، اقدام کند.

در طول سال‌های متمادی، این اتفاق در منابع طبیعی رخ نداده و اکتشافات معدنی هر روز زخمی عمیق‌تر بر چهره محیط زیست این استان می‌زند.

رقم عوارضی که معادن استان یزد به خزانه دولت واریز می‌کنند، قابل توجه است، اما هیچ نمودی در ترمیم و مرمت زخمه‌های معدنی این استان مشاهده نمی‌شود.

این موضوع از منابع طبیعی استان یزد مورد پیگیری قرار گرفت و مشخص شد سهم استان یزد از این عوارض به شکل سوال برانگیزی آب رفته است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان یزد در این زمینه گفت: بر اساس اعلام مکتوب سازمان صنعت، معدن و تجارت استان یزد، حق و حقوق ۱۲ درصدی منابع طبیعی که از سوی معادن به خزانه دولت واریز شده، هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان است که باید طبق قانون به استان بازگردد تا صرف ترمیم عوارض فعالیت‌های معدنی شود.

فقط ۳۰۰ میلیون تومان از ۱،۲۰۰ میلیارد تومان واریزی معادن به خزانه دولت به یزد بازگشت

محمدرضا آخوندی بیان کرد: رقمی که به استان یزد بازگشت داده شده، رقمی حدود ۳۰۰ میلیون تومان است که این امر چالشی بزرگ در عرصه‌های منابع طبیعی ایجاد کرده در حالی که اگر این رقم به استان باز گردد، بسیاری از مسائل و مشکلاتی که اکنون در اراضی منابع طبیعی به دنبال ایجاد عارضه‌های معدنی با آن مواجه هستیم، برطرف می‌شود.

سرنوشت بالغ بر هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان از این عوارض پرداخت شده مشخص نیست و به نظر می‌رسد این بخش از درآمد‌های استان یزد نیز به سرنوشت درآمد‌های مالیاتی و … دچار شده است.

در حالی که استان یزد همواره در کسب درآمد از برنامه تعیین شده جلوتر است و در بین استان‌های کشور رتبه سوم تا ششم را دارد، اما در تخصیص درآمد‌ها همواره در انتهای جدول توزیع اعتبارات است و حال این سرانجام، گریبان عوارض معدنی را نیز گرفته است.

در شرایطی که آمار‌های مربوط به فعالیت‌های معدنی از مرحله استعلام تا اکتشاف و بهره‌برداری غیرقابل تصور است، این حجم از بی‌توجهی به عوارضی که عرصه‌های زیست محیطی استان وارد می‌شود، قابل تأمل است.

۳۵۴ فقره استعلام معدنی از منابع طبیعی در یک سال

معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان یزد در مورد حجم فعالیت‌های در آستانه شکل‌گیری معادن گفت: از ابتدای سال جاری تاکنون ۳۵۴ فقره استعلام معدنی در فضایی به وسعت ۴۳۶ هزار هکتار از منابع طبیعی استان یزد صورت گرفته است.

هدایت‌الله میرشمسی بیان کرد: تاکنون مجموع موافقت‌های اعلام شده، حدود شش تا هفت درصد درخواست‌ها یعنی معادل ۲۷ هزار هکتار بوده است.

گرچه یزد در زمینه بهره‌مندی از ذخایر معدنی در کشور رتبه‌دار است و معادن توانسته‌اند در زمینه رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال اتفاقات بسیار خوبی را در کشور رقم بزنند، اما این حجم از فعالیت‌های معدنی یا تقاضا برای آغاز این فعالیت‌ها، تأمل برانگیز است.

آلودگی و بیماری سهم مردم یزد از فعالیت‌های معدنی

فعالیت‌های معدنی بدون توجه به اهالی مناطق محدوده معدن، تخریب‌های جدی محیط زیست و منابع طبیعی، تأثیرات بهره‌برداری از معادن بر منابع آبی آن هم در استانی نظیر یزد همه و همه از عوارضی است که معدن‌کاری را برای مردم این استان به یک دغدغه تبدیل کرده است.

البته در کنار فعالیت‌های معدنی، طرح‌های عمومی و عمرانی نیز ۳۱۹ هکتار از اراضی منابع طبیعی استان یزد را خسارت زده که مجموع این آسیب‌ها، طبیعت بی‌جان یزد را هر روز ناتوان‌تر می‌کند.

صرف نظر از عمل نکردن ۹۵ درصد معادن فعال استان یزد به مسئولیت‌های اجتماعی خود، پرداخت نشدن ۱۲ درصد حق منابع طبیعی برای احیای عرصه‌های آسیب دیده، نکته‌ای سوال برانگیز است که اگر مردم از کم و کیف آن اطلاع پیدا کنند، به طور قطع به آغاز فعالیت‌های معدنی جدید واکنش منفی نشان می‌دهند.

هم‌اکنون در بسیاری از کشور‌های دنیا، فعالیت معدنی با کمترین آسیب زیست محیطی، صنعتی پول ساز به شمار می‌روند که مردم نیز از آن بهره بسیار خوبی دارند، اما در استان یزد نه تنها این فعالیت‌ها با بیشترین آسیب به عرصه‌های طبیعی همراه است بلکه مردم ساکن در حوالی معادن گاه از کمترین امکانات نیز بی‌بهره هستند و به نظر می‌رسد سهم مردم از این فعالیت‌ها، بیماری و آلودگی‌های زیست محیطی است.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات، برگرفته از ماین نیوز، تاریخ انتشار:۱۳ اسفند ۱۳۹۹، کد خبر:۵۵۴۱۹، www.minews.ir