شعار سال:حامی پروری به نظام سیاسی اطلاق می شود که مبتنی بر رابطه یک «حامی» (پدرخوانده) قدرتمند و مجموعه ای از «پیروان» و «مریدان» است.

پدرخوانده فردی است که در ساخت  قدرت نفوذ دارد و می تواند دسترسی به منابع و منافع را مهیا سازد. و حامیان و مریدان کسانی هستند که به امید دسترسی به پست های دولتی، قرادادهای  اقتصادی، فرصت شغلی،  و دیگر پاداش های سیاسی و اجتماعی دور و بر پدرخوانده را می گیرند. در ایران این نوع روابط پدر خواندگی در رابطه میان هاشمی رفسنجانی و حامیان او (به ویژه کارگزاران سازندگی) نمود داشت.

سیستم های انتخاباتی  در اکثر نظام های اقتدارگرا حول و حوش رقابت بین این پدرخوانده ها شکل می گیرد. در این نظام ها پدرخوانده ها جای تشکیلات، احزاب و یا گروه های شناسنامه دار را می گیرند.

تعداد و شیوه حضور نامزدهای انتخاباتی نشان می دهد که  در غیاب گفتمان سیاسی موثر، هر وکیل و وزیری پدرخوانده ای  شده است که  بنابر منافع و روابط  مریدان سرسختی دارد. مریدانی که با جان و دل پدرخوانده ها را قانع می کنند تا نامزد انتخابات شوند و عرصه  انتخابات را به رقابتی فردی میان عده ای تکنوکرات که سالها در دولت های مختلف حضور داشته اند مبدل کنند.

در نظام های اقتدار گرا، رشد کلاینتالیسم با کاهش مشارکت همراه می شود. تنها کسانی پای صندوق های رای می روند که به گونه ای منافع فردی خود را با آمدن و نیامدن یکی از پدرخوانده ها پیوند بزنند.   در میان اقشار فقیر نیز بسیج انتخاباتی با فرمول هایی مانند خرید رای رواج می یابد. 

در چنین فضایی، نتیجه انتخابات را نیز می توان پیش بینی کرد. قوی ترین پدرخوانده (کسی که بتواند بیشترین شبکه از حامیان را دارد) پیروز انتخابات خواهد بود. نمونه واضح این نوع انتخابات در مصر، سوریه یا اردن است که همیشه شخص حاکم با رای بالا دوباره  انتخاب می شود.

اما در غیاب پدرخوانده ای قوی، این شکاف ها و رقابت ها ممکن است به جنگی تمام عیار، کودتاهای انتخاباتی، و رخدادهای پیش بینی نشده منجر شوند.
عقیل دغاقله

پایگاه تحلیلی- خبری شعار سال، برگرفته از نشریه کارخانه دار