شعار سال: در آستانه انتخابات ریاست جمهوری، جدی‌ترین وعده‌های نامزد‌ها حول محور اقتصاد در کشور است. مسئله‌ای که در سال‌های اخیر با جهش‌های قیمتی به وجود آمده تبدیل به دغدغه اصلی مردم شده و انتظار آنان از کاندیدا‌ها داشتن برنامه‌های مشخص برای تغییر و تحول در این حوزه است.

در همه کشور‌های توسعه‌یافته، "صنعت" یکی از مهم‌ترین پایه‌های اقتصاد محسوب می‌گردد که علاوه بر توسعه اقتصادی، سبب اشتغالزایی گسترده و ماندگار نیز می‌شود. همچنین در کنار این مسائل توسعه صنعت زمینه ساز رشد سایر بخش‌ها از جمله کشاورزی، بهداشت و درمان، حمل و نقل و ... نیز هست.

صنعت مازندران، اما بی‌اغراق روز‌های سختی را تجربه می‌کند و نفس‌های بسیاری از واحد‌های صنعتی به شماره افتاده و هرچه تلاش می‌کنیم تا با ارائه آمار، حداقل به خود بقبولانیم که وضع چندان هم بد نیست، افاقه نمی‌کند.

 

بالابودن قیمت زمین و کمبود آن، استقرار واحد‌های صنعتی را با مانع جدی مواجه کرده است

متاسفانه توسعه این واحد‌ها در شهرک‌ها و نواحی صنعتی مازندران به دلایل مختلف از جمله کمبود زمین با مشکلات و موانعی روبرو است و بالابودن قیمت زمین و کمبود آن، استقرار واحد‌های صنعتی در استان را با مانعی جدی مواجه کرده است. در گذشته مشاع بودن سند مالکیت واحد‌های صنعتی مشکل قدیمی کارخانه‌های تولیدی در شهرک‌های صنعتی مازندران بود و به تازگی مسئله وقفیت بخشی از اراضی نیز به مسائل پیش پای تولید در استان افزوده شده است.

این درحالی است که به گفته سرمایه گذاران، آنان استعلام و مجوزات قانونی را گرفتند و کار را شروع کردند، اما اکنون مشخص شده که بخشی از اراضی در شهرک‌های صنعتی مازندران موقوفی است و صاحبان صنایع با مشکل حقوقی مواجه شده‌اند.

به بیان دقیق‌تر در استان مازندران ۳ هزار هکتار اراضی شهرک یا نواحی صنعتی داریم که از این تعداد، ادعا شده ۷۶.۵ هکتار آن موقوفی است. البته این میزان در یک‌دهه گذشته تا ۲۰۰ هکتار بوده و احتمالا با رایزنی‌ها و استفاده از قوانین بیع و معوض یا افراز سهم وقف، و حتی عدم احراز وقفیت، کاهش یافته است.

چمستان؛ آخرین نمونه از لطمه ناهماهنگی‌ها به بدنه تولید

یکی از شهرک‌های صنعتی که به تازگی با چالش‌هایی در زمینه وقفیت روبرو شده، شهرک صنعتی چمستان واقع در شهرستان نور است. اکنون در این شهرک ۳ دانگ از ۳۸ هکتار اراضی آن ادعای موقوفیت دارد و سرمایه‌گذارانی که زمین به آن‌ها واگذار شده، اکنون نمی‌توانند اسناد مالکیت و تسهیلات دولتی دریافت کنند. حتی برخی از آن‌ها مجوز تأسیس گرفتند یا واحد صنعتی احداث کردند، اما پس از مدتی با ادعای وقفیت مواجه شده‌اند!

 

خیریانپور معاون اقتصادی استاندار مازندران پیش‌تر در جلسه شورای گفتگو در این‌باره گفت: در سنوات گذشته چندین جلسه در این زمینه برگزار شد و به جمع بندی‌هایی رسیدیم، اما متأسفانه یا پیگیری نشد و یا اراده‌ای برای اقدام نبود. حداقل برای شرکت‌های واقع در شهرک چمستان به این نتیجه رسیده بودیم که به عنوان مثال اگر ۲ دانگ از اراضی آن موقوفی است؛ بهتر است که از ۱۰۰ قطعه زمین، به تعداد ۲۰ یا ۳۰ قطعه به صورت ۶ دانگ تحویل اوقاف داده شود و سرمایه گذار به خاطر ۲ دانگ از سهم اوقاف، گرفتار نباشد.

وی ادامه داد: در آن جلسه عنوان شده بود که حتی می‌شود با کار کارشناسی، اراضی در جای دیگری نیز معوض داده شود که مورد موافقت قرار گرفت، اما در عمل اراده و اقدامی صورت نگرفت!

معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری مازندران همچنین گفت: تأکید داریم که اداره کل اوقاف و امور خیریه با عزمِ حل قضیه وارد شود، زیرا این یکی از موانع بزرگ برای سرمایه گذارانی است که زمین را تحویل گرفتند، اما سالهاست با مسئله وقف مواجه شده اند.

متاسفانه در شهرک‌های صنعتی لاریجان و کاردیکلا اوضاع اسفبارتر است و نه‌تن‌ها یک‌سوم یا نیمی از اراضی وقف نیست بلکه ۶ دانگ از سند آن ادعای وقفی بودن دارد، در لاریجان ۳۳ هکتار و در کاردیکلا ۵.۵ هکتار، به طور صد درصد وقفی اعلام شده‌اند!

به عقیده کارشناسان یکی از دلایلی که استعلامات سرمایه‌گذاران شهرک‌ها و نواحی صنعتی از منابع طبیعی و آبخیزداری اخذ شده و توجهی به وقفیت نشد به این دلیل بوده که به عنوان نمونه اراضی شهرک در چمستان یا لاریجان در کنار جنگل یا بخشی در کوهپایه بوده است و به نظر نمی‌رسید جنگل یا مرتع و دشت، حکم وقفی بودن را بر خود داشته باشند.

راهکار اوقاف چیست؟

با این حال، اداره‌کل اوقاف و امور خیریه استان مازندران مدعی است که اصلاً هیچ سندی مبنی بر استعلام در خصوص وقفیت اراضی شهرک صنعتی در هیچ نقطه از مازندران در دست نیست. این نهاد اعلام کرده که خود نیز با موضوعی به نام تولیت وقف مواجه است مثلاً برخی از اراضی دارای متولی است و آن شخصِ حقیقی راضی به معوض یا فروش نیست!

با این تفاسیر، اداره‌کل اوقاف مازندران جهت همکاری و کمک به اقتصاد استان، سه راه حل را پیش پای مسوولان حوزه اقتصاد قرار داده است؛ اول اینکه سهم وقف افراز شود، دوم اینکه سهم وقف خریداری شود و سوم اینکه زمین معوض در اختیار آن‌ها قرار بگیرد. حال باید منتظر ماند و دید تا کدام‌یک از این راه‌ها، سنگ بزرگ وقفیت اراضی صنعتی را از پیش پای سرمایه‌گذاران مازندرانی برخواهد داشت.

خبر خوب اینکه خیریانپور بنا به پیشنهاد مدیرکل بازرسی استان مازندران اعلام کرد که کمیته حمایت قضایی از این موضوع در دادگستری تشکیل و طرح مسئله شود.

درحال حاضر حدود سه هزار هکتار اراضی صنعتی در شهرک‌ها و نواحی صنعتی مازندران وجود دارد که دو هزار و ۸۷۰ واحد صنعتی در آن مستقر هستند. از این تعداد نیز هزار و ۷۴۵ واحد بهره برداری شده ومابقی در دست احداث و ساخت است.

همچنین از مجموع واحد‌های تولیدی راه اندازی شده در شهرک‌های صنعتی مازندران ۳۹۰ واحد غیرفعال و راکد هستند که کمتر از ۳۰ درصد را شامل می‌شود.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات، برگرفته از عبارت، تاریخ انتشار: ۸ خرداد ۱۴۰۰، کد خبر: ۶۱۴۷۳، www.ebaarat.ir