شعار سال: به دنبال شیوع کرونا در دنیا و ایران در اواخر سال ۹۸ شمسی، برای مقابله با این ویروس در وهله اول داشتن کیت تشخیص کرونا مورد توجه قرار گرفت و این امر یکی از گلوگاه‌های کشور به حساب می‌آمد. در فراخوانی که معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در بهمن ماه همان سال منتشر کرد، دانش بنیان‌ها وارد عمل شدند و نخستین کیت تشخیص کرونا تولید یک شرکت دانش بنیان در فروردین ۱۳۹۹ وارد بازار شد و کشور در این خصوص با مشکل مواجه نشد.

در این مدت که کرونا با رنگ و لعاب متنوع مهمان سرزمین ماست، شرکت‌های دانش بنیان و متخصصان و محققان کشور تمام توان خود را برای طراحی و ساخت تجهیزات مورد نیاز برای مقابله با این ویروس بکار بستند و آخرین دستاورد‌ها در حال حاضر طراحی و تولید کیت نسل جدید تشخیص کرونا است که به بازار عرضه شده است.

دکتر حمزه چوبین فارغ التحصیل مقطع دکترای ویروس شناسی پزشکی دانشگاه تربیت مدرس و از محققان شرکت‌های دانش‌بنیانی است که اولین کیت تشخیص کرونا را در کشور طراحی کرده و در حال حاضر نیز نسل جدید این کیت را طراحی و تولید کرده است.

وی در خصوص این دستاورد افزود: کیت طراحی و ساخته شده، کیت نسل جدید تشخیص کرونا است. کیت‌های تشخیص کرونا تولید شده در گذشته قادر به تشخیص دو ژن یا دو ناحیه از ویروس بودند که در نمونه در نظر گرفته شده وجود ویروس کرونا را تشخیص می‌داد.

وی بیان کرد: اما کیت جدید طراحی شده سه ناحیه از ژنوم ویروس یا ساختار ویروس را تشخیص می‌دهد؛ بنابراین حساسیت این کیت نسبت به کیت‌های موجود بیشتر است.

 

 

چوبین با بیان اینکه حساسیت این کیت ۲ برابر نمونه مشابه خارجی آن است، اظهار داشت: این کیت اولین کیتی است که علاوه بر اینکه سه ژن از ویروس را در نمونه آزمایشی تشخیص می‌دهد، قادر به تشخیص نوع کرونا (ویروس جهش یافته کرونا) نیز هست.

وی با اشاره به اینکه این کیت نسل جدید، قادر به تشخیص نوع ویروس جهش یافته کرونا از قبیل آفریقایی، هندی، انگلیسی یا برزیلی است، گفت: تشخیص نوع ویروس به لحاظ بالینی اهمیت خاصی ندارند و فقط شیوع این ویروس‌ها با هم فرق می‌کند، اما استفاده از این کیت در پیشگیری و برنامه‌های کلان کشوری در کنترل این بیماری خیلی به کار می‌آید.

این محقق ادامه داد: ایران جزو معدود کشور‌هایی است که نوع ویروس کرونا را به سرعت تشخیص می‌دهد. با توجه به اینکه شیوع ویروس کرونای دلتا (هندی) دو برابر بیشتر از کرونای آلفا (انگلیسی) است؛ بنابراین دانستن نوع جهش کرونا برای جلوگیری از ورود به پیک شیوع بیماری بسیار اهمیت دارد.

چوبین، درخصوص دیگر قابلیت‌های کیت نسل جدید یادآور شد: زمان انجام تست با این کیت با کیت‌های مشابه کمتر است، در حال حاضر زمان تست کیت‌های خارجی موجود در بازار یک ساعت و ۴۵ دقیقه است. اما کیت طراحی شده حاضر یک سال و ۱۰ دقیقه زمان نیاز دارد و دستکم نیم ساعت زودتر جواب تست در مقایسه با نمونه‌های موجود کیت در بازار آماده می‌شود.

وی با اشاره به اینکه زمان انجام تست در تعداد بالا متفاوت است، گفت: در کیت طراحی شده سرعت و دقت تشخیص ویروس بالا برده شده است. این کیت در بین کیت‌های پی سی آر، کیت تشخیص سریع محسوب می‌شود.

فارغ التحصیل مقطع دکترای ویروس شناسی پزشکی دانشگاه تربیت مدرس در خصوص قیمت این محصول ایرانی یادآور شد: قیمت این کیت نسبت به کیت‌های مشابه خارجی که نوع ویروس کرونا را تشخیص می‌دهند تقریبا ۷ تا ۱۳ یورو برای هر تست است،، اما این کیت را با قیمت کمتر از ۲ یورو به آزمایشگاه‌های داخلی ارایه می‌کنیم.

این فناور افزود: کیت نسل جدید تشخیص کرونا اولین کیتی است که در ایران و در خاورمیانه طراحی و تولید شده و ایران جزو معدود کشور‌هایی است که با توان متخصصان خود به این فناوری دست یافته است.

وی ادامه داد: ما در تولید کیت‌های قبلی از طراحی کشور‌های معتبر الگوبرداری کرده ایم، اما کیت جدید کاملا ایرانی است و طراحی آن توسط نیرو‌های جوان خودمان صورت گرفته و مشابه این کیت وجود ندارد.

چوبین، که پیش از این طراح نخستین کیت تشخیص کرونا درکشور نیز بوده است گفت: مجوزتولید این کیت دریافت شده، این کیت در آزمایشگاه مرجع سازمان غذا و دارو وزارت بهداشت با بهترین کیت خارجی دنیا که برای کشور آلمان است و توسط دستگاه سکانس یابی ارزیابی شده و حساسیت کیت تایید شده است.

وی یادآورشد: درحال حاضراین کیت هم مجوز سازمان غذا و دارو وهم مجوزاداره تجهیزات پزشکی را اخذ کرده است.

مدیر دپارتمان مولکولی این شرکت دانش بنیان با اشاره به اینکه الان در کشور روزی ۱۲۰ هزارتست انجام می‌شود افزود: تا الان ۱۰۰ هزار تست از این کیت تولید و فروخته شده است و وارد بازار شده است، ما می‌توانیم درماه یک میلیون تست تولید کنیم، کیت تولید شده ۱۰۰ تستی است، اما به دلیل ایجاد آلودگی کمتر در دو ویال ۵۰ تستی طراحی شده است و در این کیت تمام محلول‌های پی سی آر با هم مخلوط و آماده است و این جزء مزیت‌های این تست است که کارکردن کاربر با آن را آسان می‌کند.

چوبین با اشاره به اینکه در کیت‌های موجود ۳ محلول را با هم مخلوط می‌کنند یادآور شد: درکیت تولید شده یک محلول که مخلوطی از هر ۳ محلول پی سی آر است وجود دارد.

وی گفت: با توجه به اینکه صادرات اقلام مورد نیاز برای مقابله با کرونا در کشور ممنوع است، در صورت تامین نیاز کشور امکان صادرات نیز خواهیم داشت.

وی با اشاره اینکه این کیت‌ها درحال حاضر به دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور ارایه شده افزود: اولین واریانت کرونای بتا (افریقای جنوبی) توسط این کیت در بندرعباس تشخیص داده شد، همچنین شیوع اولین واریانت کرونای انگلیسی نیزدر کشورتوسط تیم ما تشخیص داده شد والان در شیوع کرونای دلتا (هندی) با توجه به تست‌های انجام شده نیزشاهد افزایش آن درکشورهستیم.

وی یادآورشد: این کیت اولین کیتی است که می‌تواند واریانت تشخیص دهد بنابراین با استفاده از این کیت می‌توان در تشخیص نوع جهش‌های ویروس کرونا در کشورو ارایه راهکار برای جلوگیری از شیوع آن اقادام کرد.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری ایرنا، تاریخ انتشار: ۱۸ تیر ۱۴۰۰، کد خبر: ۸۴۳۹۵۱۶۰، www.irna.ir