حسین امیر عبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران اعلام کرد، "سند همکاریهای ۲۵ ساله ایران و چین" از ۲۴ دی اجرایی میشود. این در حالی است که افکار عمومی ایران هنوز از متن کامل این سند خبر ندارند. حسین امیرعبداللهیان روز جمعه ۲۴ دی در توییت خود به زبان چینی نوشت که در آغاز سال جدید ۲۰۲۲ "بسیار خشنودم که اولین سفرم را از چین پس از تصدی مسئولیت آغاز میکنم. درباره طیف وسیعی از موضوعات مانند طرح همکاریهای جامع و مذاکرات وین با مسئولان چین تبادل نظر کردم و به اجماع مهمی رسیدم".
شعار سال: وزیر امور خارجه ایران که در راس یک هیات سیاسی به پکن سفر کرده، در دیدار با همتای چینی درخصوص «روابط دوجانبه، تحولات منطقهای و برنامه همکاری جامع ۲۵ساله ایران و چین» بحث و گفتگو کرد. این سفر در شرایطی صورت میگیرد که وزرای خارجه چهار کشور عربی خلیجفارس همراه با دبیر کل شورای همکاری از روز دوشنبه تا جمعه در چین حضور داشتند و در خصوص ایجاد منطقه آزاد تجاری رایزنی کردند. وزیر خارجه ترکیه نیز روز چهارشنبه راهی چین شد. از دید تحلیلگران، همزمانی این سفرها با مذاکرات احیای برجام و جدیتر شدن رقابت چین و آمریکا میتواند حائز پیامهای مهم در منطقه خلیجفارس باشد.
توافق با چین عملیاتی شد
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان در پایان دیدارهای تفصیلی با وزیر خارجه چین گفت: «در این سفر توافق کردیم که دو طرف اجرایی شدن و شروع عملیاتی شدن توافق همکاریهای راهبردی و جامع ۲۵ ساله دو کشور را اعلام کنیم.»
حسین امیرعبداللهیان در ادامه افزود: «ما همزمان با گفتگوها در چین مقدماتی را فراهم کرده بودیم که بتوانیم امروز را روز شروع اجرای توافق جامع همکاریهای راهبردی دو کشور اعلام کنیم.» وی تاکید کرد: «از جمله دیگر موارد در دستور کار برای عملیاتی کردن قرارداد ۲۵ ساله و موضوعات مختلف منطقهای و بینالمللی، حامل پیام کتبی جناب آقای دکتر رئیسی، رئیسجمهور محترم به جناب آقای شی، رئیسجمهور چین بودیم.» وزیر خارجه همچنین گفت: «در موضوع مذاکرات وین برای لغو تحریمها گفتگوهای مفصلی داشتیم. نماینده چین در وین در کنار نماینده روسیه نقش مثبتی را در حمایت از حقوق هستهای ایران و در حمایت از لغو تحریمها دنبال میکند.»
دیدار وزرای خارجه ایران و چین
وزیر امور خارجه ایران روز جمعه با «وانگ یی» همتای چینی خود دیدار کرد و به گفتگو نشست. وزیر خارجه چین در دیدار با امیرعبداللهیان ضمن اعلام آمادگی کشورش برای توسعه همکاریها در حوزه تامین مالی، انرژی، بانکی و فرهنگی و ادامه حمایت از مواضع ایران در مذاکرات وین گفت: «آمریکا باید اشتباه خود در خروج از برجام را جبران کند.» در این دیدار، طرفین طیف گستردهای از موضوعات سیاسی، اقتصادی، تجاری، کنسولی، فرهنگی، منطقهای و همچنین بینالمللی را مورد بررسی قرار دادند و در مورد راههای توسعه همکاری در این زمینهها گفتگو کردند.
تسلیم پیام کتبی رئیسی به همتای چینی
امیرعبداللهیان در این دیدار با تبریک سال نو چینی، سلام گرم سید ابراهیم رئیسی به رئیسجمهور شی جینپینگ را ابلاغ کرد و با تسلیم پیام کتبی رئیسجمهور به همتای چینی، آن را پیامی مهم در آغاز کار دولت سیزدهم خواند. وی با تاکید بر حمایت ایران از سیاست چین واحد، بر آمادگی کشورمان برای توسعه همهجانبه روابط تاکید کرد. وزیر خارجه کشورمان با اشاره به برنامههای بزرگداشت پنجاهمین سالگرد برقراری روابط دیپلماتیک دو کشور، از همکاریهای سازنده چین در تامین بیش از ۱۱۰میلیون دز واکسن قدردانی کرد. همچنین امیرعبداللهیان با اشاره به موافقت هیات دولت با گشایش سرکنسولگری چین در بندرعباس، ابراز امیدواری کرد که این امر موجب تسهیل روابط مردمی و تجاری دو کشور شود. وزیر خارجه کشورمان در ادامه با تشریح آخرین وضعیت همکاریهای دو کشور در زمینههای مختلف، بر عزم دولت جمهوری اسلامی ایران برای اجرایی کردن تمامی توافقات زیرساختی با چین تاکید کرد. امیرعبداللهیان همکاریهای گسترده ایران با همسایگان و کشورهای دوست در منطقه را جزو اولویتهای سیاست خارجی دولت خواند و بر ادامه نقش سازنده جمهوری اسلامی ایران در تحولات منطقه، از جمله حفظ و تقویت امنیت انتقال انرژی تاکید کرد.
افق بلندمدت روابط دو کشور
وزیر خارجه چین هم در این ملاقات، ضمن تایید نظرات وزیر خارجه کشورمان که روز گذشته در مطبوعات چین منتشر شده بود، دیدگاههای امیرعبداللهیان را نشاندهنده افق بلند روابط دو کشور عنوان کرد. وی بر آمادگی این کشور برای توسعه همکاریها در حوزه تامین مالی، انرژی، بانکی و فرهنگی، بهرغم تحریمهای غیرقانونی علیه ملت ایران تاکید کرد. وانگ یی، ضمن اعلام حمایت کامل چین از مواضع منطقی ایران در قبال سیاستهای قلدرمآبانه آمریکا در برجام، سیاست اصولی پکن را ادامه حمایت از مواضع ایران در مذاکرات وین خواند و تاکید کرد که آمریکا باید اشتباه خود را در خروج از برجام جبران کند. طرف چینی با مهم ارزیابی کردن سند همکاری ۲۵ساله، توافق طرفین برای آغاز اجرای این سند را رویدادی مهم و زمینهساز تحول اساسی در روابط خواند. دور دوم مذاکرات طرفین در ضیافت رسمی وزیر خارجه چین که به افتخار وزیر خارجه کشورمان ترتیب داده شده بود، برگزار شد. در این دور از مذاکرات، طرفین آخرین وضعیت مذاکرات وین و تحولات در غرب آسیا و خلیجفارس را مورد بررسی قرار دادند. حسین امیرعبداللهیان پیش از این در اظهاراتی درباره دستورکار مذاکراتش با وزیر خارجه چین اظهار کرده بود: ما در پنجاهمین سالگرد روابط دیپلماتیک ایران و چین هستیم. او با بیان اینکه در چهار ماه گذشته بیش از هفتبار بین وزیر خارجه چین و اینجانب تماسها و دیدارهایی انجام شد و در سطح روسایجمهور نیز تماسها و ارتباطات خیلی روان انجام میشود، تاکید کرد: این نشانگر اهمیت و رشد و توسعه روابط دو کشور است و در دولت جدید هم با شتاب بیشتر روابط روبهرو هستیم.
اجماع مهم تهران-پکن
امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران در خصوص دیدار و گفت وگوی خود با وزیر امور خارجه چین توییتی به زبان چینی منتشر کرد و نوشت: «در آغاز سال جدید ۲۰۲۲، بسیار خرسندم که در اولین سفر رسمی به عنوان وزیر امور خارجه به چین آمده ام. در شهر زیبای ووشی در استان جیانگسو با آقای وانگ یی، مشاور دولتی و وزیر امور خارجه چین در طیف گستردهای از موضوعات از جمله برنامه همکاریهای جامع و مشورتها در مورد مذاکرات وین به اجماع مهمی دست یافتیم. امیدوارم روابط دو کشور با جهش وارد ۵۰سال دوم خود شود. همچنین آرزومندم بازیهای زمستانی پکن که در عید بهاره چینی برگزار خواهد شد، حامل نشاط و سرزندگی برای دنیا در دوران همهگیری کرونا باشد.»
این نخستین سفر امیرعبداللهیان به چین بعد از تصدی این سمت است. وزرای خارجه دو کشور پیش از این در شهریورماه سالجاری و در حاشیه نشست سران سازمان همکاری شانگهای در دوشنبه، پایتخت تاجیکستان دیدار کرده بودند. امیرعبداللهیان و وانگیی همچنین چند بار تلفنی گفتگو کرده و یکبار هم به صورت مجازی به رایزنی درباره مناسبات دوجانبه و تحولات منطقهای و بینالمللی پرداخته بودند.
وزیر خارجه چین نیز اوایل فروردینماه سالجاری به منظور امضای سند برنامه همکاری جامع ایران و چین به تهران سفر کرده بود. آنگونه که بعد از امضای این سند اعلام شد، سند مذکور در راستای صلح، ثبات و توسعه منطقهای و بینالمللی تدوین شده است؛ بنابراین در مخالفت با هیچ طرف ثالث یا در پی مداخله در امور هیچ کشوری نیست. این سند یک نقشه راه برای همکاریهای جامع دو کشور ایران و چین است؛ بنابراین حاوی هیچ قراردادی نیست.
تحلیل فارن پالیسی از همکاری ایران و چین
یک نشریه آمریکایی همزمان با هفته داغ دیپلماسی در چین در تحلیلی، گسترش همکاری میان ایران و چین را «تهدیدی جدی» علیه منافع محوری آمریکا، رژیم صهیونیستی و کشورهای عربی خلیجفارس توصیف کرده است. نشریه فارن پالیسی، سفر حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی به چین را در راستای تعمیق «شراکت جامع راهبردی» که سال گذشته میان دو کشور امضا شد، دانسته و نوشته است: «افزایش همکاریهای امنیتی میان ایران و چین، تهدیدی جدی علیه منافع کلیدی امنیتی آمریکا، اسرائیل و کشورهای عربی خلیج [فارس]است.» فارن پالیسی نوشته است، ایران در این قرارداد از محل سرمایهگذاریهای چین در زمینه انرژی و مسائل زیرساختی به میلیاردها دلار ثروت دست پیدا خواهد کرد و اثربخشی تحریمهای آمریکا را در هم خواهد شکست. چین نیز از رهگذر تقویت روابطش با ایران، جایگاه خود را در خاورمیانه قویتر و ایالاتمتحده را تضعیف خواهد کرد.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت روزنامه دنیای اقتصاد، تاریخ انتشار: ۲۵ دی ۱۴۰۰، کد خبر:۳۸۳۴۱۷۲، www.donya-e-eqtesad.com