جامعه پذیرای ظاهرگرایی ارزشی و قربانی شدن همزمان مدعیان و شهروندان

اصلا گمان نکنید که قصد تمرکز بر مهرشاد سهیلی وجود دارد. مهرشاد تنها مصداق بیان نوعی پدیده سیاسی شده است. پدیده‌ای که در آن مدعیان تازه از راه رسیده دارای خصوصیات خاص، در صف اول قرار می‌گیرند. بنظر شما چند مهرشاد سهیلی در کابینه دولت سیزدهم می‌توان سراغ گرفت؟ چند انتصاب جدید با پدیده مهرشاد سهیلیسم، قابل تحلیل است. به مهرشاد کاری نداریم. جوان است و حتی فرصت جبران اشتباهات احتمالی را هم دارد. اما چطور می‌توان به سیاسیون جامعه فهماند که هر کس ریش داشته باشد، دائی نیست. استعدادیابی، پرورش استعداد، پیشران بودگی، الگو بودگی، استفاده از افراد مستعد و مواردی همانند، سلیقه محور نبوده و شاخص مدار باید باشد.

شعار سال: ماجرای «مهرشاد سهیلی» نوجوانی که قبل از رسیدن به سن قانونی مدعی ثبت موسسه و فرماندهی قرارگاه بوده و با توسل به خوش باوری و کارنابلدی برخی محافل سیاسی، رسانه‌ای و مذهبی، در خلال فعالیت‌های خیریه‌ای و جهادی به سرعت در راه شهرت گام برداشته و فعالیت هایش شایبه برانگیز شده است، بار دیگر نشان داد که سطحی نگری و توسل به ظواهر ارزش مداری و غلبه سیاست اندیشی تا چه اندازه می‌تواند پیامد‌های مخربی داشته باشد.

پدیده هایی همانند مهرشاد البته جدید نیست و کم وبیش در تمام ۴ دهه گذشته وجود داشته. نوجوانانی مدعی که پیش از طی کردن مراحل لازم و تجربه اندوزی صرفا با توسل به سرمایه‌های سیاسی و البته انگیزه‌های بالای شخصی برای رسیدن به مناصب بالاتر و اول صف، از سرمایه اعتقادی جامعه و حاکمیت دست و دلبازانه خرج می‌کنند و در نهایت نیز نه تنها علیرغم ادعا‌های فراوان شان کمکی به حفظ این سرمایه نمی‌کنند بلکه در عمل بدان ضربه می زنند.

در مقام تحلیل باید گفت چنین افرادی علیرغم قربانی کردن اعتماد و باور مردم، خود نیز به نوعی قربانی محسوب می‌شوند. آن‌ها هر چند پیش از همه قربانی خویش اند، اما نظام تبلیغاتی سطحی نگر و سیاست محور حاکم بر نهاد‌های رسمی ما به سودای الگوسازی‌های عجولانه، با ساده اندیشی و خوش بینی مفرط، به چنین کسانی چنان پر و بال می‌دهد که اول خود و سپس همان ارزش‌هایی که داعیه دارانه در پی تحقق آن هستند را قربانی می‌کند.

جمله‌ای که نویسنده روزنامه فرهیختگان در پایان گزارش خود درباره مهرشاد سهیلی آورده است تکان دهنده است: «او در ۱۷ سالگی به خوبی آموخته چگونه انسان‌ها را با خود همراه کند. کاری که در موسیان به خوبی آن را انجام داده است!»

هر چند چنین مهارت‌های منفی کم و بیش در همه جا قابل مشاهده است و لزوما ارتباطی با یک سبک زندگی یا باور‌های سیاسی و اعتقادی خاصی در زمانه ما ندارد (زمانه‌ای که «پول» و ارزش‌های مادی حرف اول را در مناسبات اجتماعی همه جوامع حتی در جامعه‌ای مانند جامعه ما با انواع و اقسام داعیه‌های معنوی می‌زند)، اما نمونه‌هایی مانند مهرشاد سهیلی به دلیل پیوندی که این روحیه با مطلوبات فرهنگی رسمی یافته است، آسیب‌های جدی را متوجه همان الگو‌های فرهنگی مطلوب می‌کنند.