شعار سال: پایتخت نشینان که از آلودگی هوا و ترافیک حسابی آسی شدهاند، آخر هفتهها و تعطیلات شاید بهانهای باشد تا دست در دست خانواده بتوانند کمی آسودهتر چرخی در شهر بزنند. تهران نشینها قطعا گاهی گذرشان به سمت غرب و اراضی چیتگر هم افتاده است و مسیرشان به باغی خوش آبوهوا که میراث قدیمی و باشکوه است منتهی شده، باغ ملی گیاهشناسی ایران. باغی بیهمتا در خاورمیانه که گونههای گیاهی مختلفی را در خود حفظ و به امانت نگه داشته است و حالا نمره اول را در ایران و خاورمیانه برای خود کسب کرده است. باغ گیاهشناسی ملی ایران به وسعت ۱۴۵ هکتار در دامنه جنوبی رشتهکوه البرز در اراضی چیتگر، در شمالغربی تهران واقع شده است و عملیات طراحی و احداث این باغ از سال ۱۳۴۸ آغاز شده بود. اما حالا بلند مرتبه سازیهای معروف منطقه ۲۲ دامن این باغ را نیز گرفته و خبرهای ناخوشایندی از ساخت و سازهای در اطراف این باغ میشنویم.

برج سازی آن هم در کنار باغ ملی گیاه شناسی ایران این روزها سر و صدای زیادی را به پا کرده و فریاد فعالان محیط زیست را درآوره است. ماجرا از اینجا شروع شد، تصاویری در فضای مجازی منتشر شد که خبر از برج سازی در منتهی الیه شمالی باغ گیاهشناسی میداد براساس اخبار منتشر شده قرار است در اطراف باغ گیاه شناسی ۲۲ برج ۲۷ طبقه ساخته شود درحالی که بهترین کاربری برای آن فضای سبز است تا چشمانداز و حیات بومشناختی باغ آسیب نبیند. در شرایطی که هماکنون هم این باغ گیاه شناسی با کمبود آب برای آبیاری مواجه شده اینکه چگونه میخواهند ۲۲ برج ۲۷ طبقه جدید را بسازند جای سوال دارد.
آسیبهای بلند مرتبه سازی در اطراف باغ گیاه شناسی ملی ایرانعادل جلیلی رئیس موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور درباره آسیبهای ساخت و ساز در کنار باغ گیاه شناسی ملی ایران، گفت: باغ گیاه شناسی ملی ایران، یکی از مهمترین باغهای گیاه شناسی دنیاست همپنین در خاورمیانه منحصر به فرد است و مسئولیت حفظ گونههای گیاهی در دنیا را بر عهده دارد.
وی ادامه داد: در اطراف این باغ، در منطقه ۲۱ تهران ساخت و سازهایی ایجاد شده که خساراتهایی را به باغ گیاه شناسی وارد کرده است میزان آبی که دریافت میکرده از نصف کمتر شده است. اما اخیرا مشاهده شده که در یک قطعه زمینی از زمینهای باقی مانده از پارک چیتگر که در اختیار یک بخش از نیروی مسلح کشورمان است و در ضلع شمالی باغ گیاه شناسی قرار دارد، ساخت و ساز صورت گرفته است.
رئیس موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور افزود: در طرح تفصیلی قرار بود که در اطراف باغ گیاه شناسی ساخت و ساز انجام نشود نمیدانیم چه توافقی بین ارتش و شهرداری صورت گرفت که با تراکم بالا اقدام به ساخت تعداد زیادی برج کردند.
جلیلی تصریح کرد: این ساخت و ساز، منظره اطراف باغ را از بین میبرد و تراکم جمعیتی در آن منطقه را بالا برده که مشکلاتی مانند آلودگی، کمبود آب و ... ایجاد میشود. اگر این پروژه جلو رود، باغ گیاه شناسی ملی ایران از بین خواهد رفت.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه تاکنون چه اقداماتی در این زمینه صورت گرفته است؟ بیان کرد: در ابتدا انتظار داشتیم شورای شهر تهران و شهرداری تهران مقابل این پروژه بایستد، اما بعد متوجه شدیم که خود شهرداری پشت این پروژه است. نامههای مختلفی به شورای شهر، شهرداری منطقه و وزارت کشور نوشتیم، دستگاههای نظارتی و شورای شهر تهران باید مقابل این اقدام را بگیرند.
رئیس موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه این پروژه در چه مرحله قرار دارد؟ گفت: فعلا درحال خاک برداری است و بعد از پیگیریهای ما به کارشان با سرعت بیشتری پیش میبرند. ما نمیخواهیم مقابل مسکن دار شدن کسی را بگیریم، میتوانند در جای دیگری ساخت و ساز کنند. وقتی منافع شخصی در مقابل منافع ملی روبه رو میشود حتما باید منافع ملی مدنظر قرار گیرد.
نابودی هزاران گونه گیاهی با برج سازی در اطراف باغ گیاه شناسیعلاوه بر این فاطمه سفیدکن معاون پژوهشی، فناوری و انتقالیافتههای تحقیقاتی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور در گفتگو با خبرنگار برنا در این باره، گفت: در تمام دنیا یکی از شاخصهای اندازه گیری پیشرفت و توسعه یک کشور، میزان توجه آن کشور که به مسائل زیست محیطی است.
وی ادامه داد: باغ گیاه شناسی ملی ایران به وسعت ۱۵۰ هکتار در غرب تهران قرار دارد زیباترین، بزرگترین و مورد توجهترین باغ گیاه شناسی در خاورمیانه است و در دنیا ۳.۴ هزار باغ گیاه شناسی وجود دارد که با اهداف آموزشی، حفظ تنوع زیستی و... راه اندازی شدند و باغ گیاه شناسی را نماد توسعه یافتگی میدانند.
سفیدکن افزود: اخیرا شاهد مصوبهای هستیم که قرار است در ضلع شمالی باغ گیاه شناسی بلند مرتبه سازی عجیب و غریبی انجام شود. متاسفانه سطح چاههای باغ تا اندازه زیادی کم شده و درحال حاضر برای آبیاری ۴ هزار گونه گیاهی دچار مشکل شده ایم. اگر این ساخت و ساز در ضلع شمالی باغ ایجاد شود باید شاهد نابودی زحمات ۵۰ ساله باشیم چراکه باغ گیاه شناسی نابود خواهد شد.
معاون پژوهشی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور بیان کرد: یکی از مهمترین وظایفی که شهرداریها ایفا میکنند تلاش برای کاهش آلودگی هواست آن وقت در کنار باغ گیاه شناسی، میخواهند خانه بسازند و این گنجینه که داریم را میخوایم نابود کنیم.
وی تصریح کرد: در باغ گیاه شناسی، حیات وحشی شکل گرفته که در هیچ جای دیگر ایران نیست و حیوانات مختلف در آن نگهداری میشود که باید از این گونههای حیوانی و گیاهی محافظت کنیم.

براساس طرح تفصیلی ضلع شمالی باغ گیاه شناسی پهنای آموزشی بود
همچنین محمد متینی زاده رئیس حوزه ریاست موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور اظهار کرد: از زمانی که آگاه شدیم در اطراف باغ گیاه شناسی ملی ایران ساخت و ساز و بلند مرتبه سازی انجام میشود اقدامات زیادی را انجام دادیم و نامه نگاریهای مختلفی با وزارت خانههای مربوطه، شهرداری و ... انجام دادیم.
وی ادامه داد: براساس طرح تفصیلی این پهنهای که ضلع شمالی باغ گیاه شناسی قرار دارد و طول آن حدود هزار و ۳۰۰ متر است پهنه آموزشی بود و ساخت و سازی که در پهنه آموزشی رخ میدهد تراکم کمتری دارد و بیشتر از ۳ طبقه امکان ساخت وجود ندارد.
متینی زاده با اشاره به اینکه درحال حاضر اقدام به بلند مرتبه سازی در ضلع شمالی باغ کردند، افزود: امیدواریم پیگیریها نتیجه بخش باشد و به همان مصوبه قبلی یعنی پهنه آموزشی بازگردد. در اطراف باغ گیاه شناسی را اگر نگاه کنید نیز ساخت و سازهایی که انجام شده بیشتر از ۳ طبقه نیست.
مدیریت شهری فعلی مجوز بلند مرتبه سازی اطراف باغ گیاه شناسی را نداده است
این ساخت و ساز و بلند مرتبه سازی عجیب در اطراف مهمترین باغ گیاه شناسی، را از شهردار تهران پیگیری کردیم. علیرضا زاکانی شهردار تهران در واکنش به بلند مرتبه سازی جنب باغ گیاه شناسی گفت: مجموعه شهرداری بر اساس ضوابط و مقررات پروانههای ساخت را صادر میکند و این کاملا واضح است که با ساخت و سازهای غیر قانونی سازگاری ندارد.
به گفته زاکانی ساخت و سازهای غیرقانونی در منطقه ۲۲ وجود دارد، که این موضوع نیاز به توسعه زیرساختها برای حل مشکل دارد.
شهرداری تهران اعلام کرده است که مجوز صادر شده برای این ساخت و ساز توسط مدیریت شهری فعلی صادر نشده و اسناد و مدارک موجود این موضوع را تایید میکند که پروانه ساخت و ساز در این قطعه زمین برای سالهای گذشته است و ارتباطی به شهرداری جدید ندارد. اما سوالی که در این خصوص مطرح میشود این است که مدیریت شهری فعلی قصد ورود به این مسئله و جلوگیری از این ساخت و ساز را ندارد؟


شورای شهر تهران نمیتواند ورود کند
مهدی عباسی رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران اظهار کرد: این پروژه دارای پروانه قبلی است و پهنه هم اجازه این ساخت و ساز را میدهد همچنین آسیبی وارد باغ گیاه شناسی نمیشود چراکه مطالعات طرح تفصیلی اجازه داده این ساخت و ساز انجام شود.
به گفته رئیس کمیسیون شهرسازی شورای شهر تهران وقتی این پروژه پروانه ساختمانی دارد و مشکل قانونی هم ندارد شورای شهر تهران هم نمیتواند ورود پیدا کند.
وقتی اطراف باغ گیاه شناسی برجهایی برافراشته شود، جریانهای هوا و آلودگیهای صوتی و آلودگیهای زیستمحیطی ناشی از تردد زیاد روی گیاهان تاثیرگذار است. طبق اعلام نظر کارشناسان، گونههای گیاهی فقط تا حدی میتوانند آلودگی را تحمل کنند و هرقدر این آلودگی را بیشتر کنیم زمینه زوال آنها را فراهم میکنیم. ساختمان سربهفلک کشیده جلوی کریدور باد را میگیرد و اجازه نمیدهد این باد در فضای شهر تهران در جریان باشد. باید منتظر ماند و دید که در نهایت تصمیمات به سمت نجات این باغ گیاه شناسی میرود یا به سمت زوال و نابودی آن.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری برنا، تاریخ انتشار: ۲۷ بهمن ۱۴۰۰، کد خبر: ۱۲۹۸۷۰۸ borna.news