شعار سال: مذاکرات احیای برجام در وین به مراحل سرنوشت ساز و دشوار رسیده است، تیم مذاکره کننده کشورمان پس از یک ماه کار فشرده بر روی متون پیش‌نویس توافق احتمالی، بسته پیشنهادی خود را روی میز مذاکره گذاشته و غرب نیز پیش‌نویس پیشنهادی خود را ارائه داده است.

همانگونه که بسیاری از مقامات و تحلیلگران کشورمان پیش بینی کرده بودند، غرب بازی‌های دقیقه نودی خود را آغاز کرده و رسانه‌های غربی با هدف تحریف گفتگو‌ها گزارش‌هایی در خصوص محتوای پیش‌نویس توافق به نقل از مقامات غربی که هویت آن‌ها مشخص نیست منتشر کرده اند. این رسانه‌ها با ادعای دسترسی به سند ۲۰ صفحه‌ای توافق وین از مشخص شدن گام‌هایی که هر یک از طرفین در مرحله اجرای توافق باید بردارند، خبر دادند. ادعا‌هایی که حاکی از عقب نشینی جمهوری اسلامی از خط قرمز‌های خود بود و از سوی مقامات کشورمان تکذیب شده اند.

علاوه بر این نقل قول‌های مستقیم و غیر مستقیم از سوی دیپلمات‌های غربی حاضر در مذاکرات وین پیرامون اتمام کار بر روی پیش‌نویس توافق و یا اعلام توافق نهایی طی هفته جاری مطرح شده که صرفا جنبه گمانه‌زنی دارد. هنوز مسائل اختلافی مهمی وجود دارد که طرفین در مورد آن‌ها به توافق نرسیده اند و گفتگو‌ها برای نزدیک شدن دیدگاه‌های طرفین به یکدیگر ادامه دارد.

در این راستا، آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور کشورمان در گفتگو با امانوئل مکرون رییس جمهور فرانسه با بیان اینکه هیات ایرانی با جدیت در حال پیشبرد مذاکرات وین است، افزود: جمهوری اسلامی ایران در طول مذاکرات پیشنهاد‌های سازنده‌ای ارائه کرده است و پیشنهاد‌های مطرح شده از سوی طرف‌های دیگر مذاکره را براساس میزان انطباق آن‌ها با منافع ملت ایران، مورد بررسی قرار داده است.

رییس جمهور با بیان اینکه هیات ایرانی بار‌ها اعلام کرده از ابتکاراتی که متضمن تامین و حفظ حقوق ملت ایران باشند، استقبال می‌کند، تصریح کرد: فشار‌ها یا ادعا‌های سیاسی با هدف حفظ اهرم فشار بر ملت ایران مطرح شده‌اند و چشم‌انداز حصول توافق را تضعیف می‌کنند. هرگونه توافقی در وین باید شامل لغو تحریم‌ها، ارائه تضمین معتبر و بسته شدن مسائل و ادعا‌های سیاسی شود.

رسانه‌ها همواره بخشی از ابزار‌های سیاست خارجی غرب بوده اند دستگاه دیپلماسی غرب از طریق رسانه‌ها تلاش می‌کند مطالب مد نظر خود را القا کند، این مطالب شامل مواردی است که از کانال‌های دیپلماتیک بیان نمی‌شود به این دلیل که امکان انتشار اخبار نادرست از زبان دستگاه دیپلماسی وجود ندارد. اما اهرم‌های رسانه‌ای با انتشار شایعات به نقل از منابعی که هویت آن‌ها روشن نیز در جهت اهداف کشور‌های غربی حرکت می‌کنند.

غرب باید بازی را کنار بگذارد

حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان در سخنرانی خود در کنفرانس امنیتی مونیخ گفت: جمهوری اسلامی ایران در دور جدید مذاکرات، با جدیت، حسن نیت و با ارائه ابتکارات متعدد جهت حصول توافق خوب مشارکت کرده است آن چه در نظر داریم منطقی و عادلانه است لغو همه تحریم ها، راستی آزمایی و ارائه تضمین‌های ضروری در پایبندی به تعهدات است. اکنون که با شما سخن می‌گویم، همکاران من در وین با بازی‌های دوگانه طرف غربی بر سر «متن» و «زمان» روبه رو هستند. می‌خواهم تاکید کنم که ما آمادگی رسیدن به یک توافق خوب را در کوتاهترین زمان ممکن داریم به شرطی که طرف دیگر آماده اتخاذ تصمیمات سیاسی مورد نیاز باشد.

وزیر امور خارجه ایران در بخش دیگری از سخنان خود افزود: امروز در حالی با هم صحبت می‌کنیم که نزدیک به ۵ سال از خروج غیرقانونی آمریکا از برجام و اعمال تروریسم اقتصادی بر علیه ملت ما و البته بی عملی سه کشور اروپایی می‌گذرد. این درحالی بود که جمهوری اسلامی ایران یک سال تمام به صورت یکجانبه برجام را اجرا کرد در برجام باقی ماند و فرصتی طولانی را در اختیار سایر طرف‌ها گذاشت تا به تعهدات خود عمل کنند. نتیجه، اما هیچ بود. ایران از تمامی منافع تعهد شده اقتصادی محروم شد.

موفقیت مذاکرات و دستیابی به توافق به اراده طرف مقابل برای اتخاذ تصمیمات لازم خصوصا در حوزه تحریم‌ها و کنار گذاشتن بازی‌های دوگانه و خواسته‌های غیرواقع‌بینانه بستگی دارد. اگر طرف‌های مقابل به ویژه آمریکا به تصمیم سیاسی رسیده باشند امکان دستیابی به توافقی که تامین‌کننده منافع مردم ایران باشد، وجود دارد.

اقدامات فرامتنی غرب

کشور‌های غربی در آستانه توافق سعی می‌کنند در لابه لای انتشار واقعیات مطالب نادرستی هم منتشر کنند تا اذهان عمومی را تحت تأثیر قرار داده و به فضای مذاکره فشار روانی وارد کنند. بازی‌های رسانه‌ای اخیر را می‌توان بخشی از اقدامات فرامتنی غرب دانست.

کشور‌های غربی، خصوصا آمریکا همواره در مذاکرات مختلف دو رویکری متن و فرامتن را در پیش می‌گیرند، متن مربوط گفتگو‌های حقوقی و فنی است که پشت میز مذاکره انجام می‌گیرد، اما فرامتن مربوط به فضای محیط و رسانه‌ای مذاکره است. ایالات متحده به این دلیل که با نقض تعهدات خود از برجام خارج شده در متن و به لحاظ فنی و حقوقی متهم این پرونده است، به همین دلیل این کشور برروی گزاره‌های فرامتنی تمرکز می‌کند و با رسیدن به مراحل پایانی گفتگو‌ها تلاش می‌کند با ایجاد فضای هیجانی مذاکره کنندگان ایران را تحت فشار قرار دهد.

ایران از ابتدا عزم جدی برای یک توافق خوب داشته است و جمهوری اسلامی انتظار دارد که طرف‌های غربی خطوط قرمز ایران را رعایت کنند، اراده مقامات کشورمان رسیدن به توافق خوب در کمترین زمان است، اما طولانی شدن مذاکرات کاملا به رفتار و اراده آمریکا و توجه اروپا به اصول و قواعد مذاکره و حقوق مشروع ایران وابسته است.

اکنون توافق بیش از هر زمان دیگر قابل دستیابی است اگر در چنین شرایطی طرف‌های غربی سعی کنند که با مطرح کردن متون پیش نویس ساختگی و ضرب‌الاجل‌های مصنوعی مذاکرات را تحت تاثیر قرار دهند، مسئولیت ممانعت از دستیابی به توافق به عهده آن‌ها خواهد بود. طرف‌های غربی باید برای سرعت بخشیدن به روند گفتگو‌ها موضع گیری‌های متضاد با مذاکرات حرفه‌ای را کنار بگذارند.


شعار سال، با اندکی تلخیص واضافات برگرفته از خبرگزاری ایرنا، تاریخ انتشار: ۲ اسفند ۱۴۰۰، کد خبر:irna.ir/۸۴۶۵۵۹۷۸