شعار سال: مشکل تامین و مصرف دارو توسط جانبازان اعصاب و روان ، مشکل جدیدی نیست. هزینه بالای داروها ، مشکل کمبود داروهای خاص در داخل، مشکل شیوه مصرف داروها توسط برخی از جانبازان و اثرگذاری داروها بر وضعیت جسمی و روانی و خانوادگی جانبازان و ...، برخی از مشکلات مطرح در این حوزه هستند. بعنوان مثال توجه به صحبت های میرزابیکی معاون سلامت و توانمندسازی اجتماعی بنیاد شهید و امور ایثارگران ، نشان دهنده بخشی از این مشکلات است. وی بیان داشته است که ۶۲ نفر از جانبازان اعصاب و روان که از ابتدای مجروحیت در کشور آلمان تحت مداوا قرار گرفتند برای تسکین دردهای شان از داروهای مسکن قوی خارجی استفاده می‌کنند که ما آنها را با مجوز یا بی‌مجوز از مسیرهای رسمی و غیر رسمی به صورت سفارشی، چمدانی و تک نسخه‌ای وارد می‌کنیم. ما اسامی و کد ملی این جانبازان را داریم، داروها را به اسم آنها بسته بندی و به آنها تحویل می دهیم قبلا داروها برای مصرف ۶ ماه در اختیار آنها قرار می‌گرفت اما اکنون به خاطر کمبود، داروها را به اندازه مصرف سه، چهار روزه و یا یک هفته در اختیار آنها قرار می‌دهیم به همین دلیل این بیماران نگران هستند دارو به موقع به دست آنها نرسد.

 

در خرداد ماه سال گذشته مطلبی خدمت دوستان جانباز عزیز بیان داشتم تحت عنوان "تجربه‌های مصرف دارو‌های اعصاب یک جانباز" و تحت آن تجربیات شخصی ام را در این موضوع شرح دادم. راستش اکنون که خودم آن مطلب قبلی را مشاهده می کنم، می‌بینم این مطلب بیشتر بیان خاطرات است تا نحوه مصرف دارو، به همین علت تصمیم گرفتم در این فصل گرم تابستان که دوستان بیشتر درگیر مصرف دارو‌های بیماری خود هستند، مطلب جدیدی بنویسم و علاوه بر مواردی که از قلم انداختم، نکات جدیدتری را اضافه و خدمت عزیزان ارائه دهم. با توجه به مخاطبان جدید این سایت و گذشت حدود یکسال، مروری بر اهم نکات گذشته هم خواهم داشت، ضمن اینکه هدف مطلب ما به هیچ عنوان "خود درمانی" نبوده بلکه "مدیریت مصرف داروها" می باشد و این مطلب برگرفته از منابع کاملا" علمی و پزشکی بوده و در صورت تردیدی در مصرف دارو‌های خود، هیچ منبعی بالاتر از روانپزشک شخصی شما وجود ندارد و نکاتی که می‌نگارم سعی شده مشمول کلیه عزیزان مصرف کننده دارو باشد و به حوزه یک بیماری خاص اکتفا نکنم و در پایان مطلب به نحوه مصرف این دارو‌ها بر اساس تجویز پزشکان اعصاب و روان یا همان روانپزشکان اقدام می‌کنم. دیگر بدون هیچ حاشیه‌ای به سراغ اصل مطلب خواهم رفت.

آیا مصرف دارو‌های اعصاب و روان اعتیادآور می‌باشد؟
در پاسخ به این سئوال بسیار کلیدی تقریبا" تمام روانپزشکان با صراحت تمام آن را رد کرده و پاسخ منفی خواهند داد، چرا که گزیده جواب روانپزشکان چنین است: عملکرد مغز بعنوان فرمانده بدن، ترشح هورمون‌هایی است که مسئول تمام فعالیت‌های بدنی و ذهنی ماست و مختل شدن عملکرد مغز در ناتوانی در ترشح این هورمون‌ها در بیماران، به شدت نمایان شده و قدرت تفکر بیمار را گرفته از مسیر درست خود منحرف می‌کند.
مصرف دارو‌ها به نحوی که به درستی توسط روانپزشک تجویز شود، به شدت در کیفیت زندگی بیمار اثر خواهد گذاشت و برای مثال اگر در برابر داروهائی مانند انسولین در افراد دیابتی یا داروی فشارخون باید تا پایان عمر فرد بیمار دارو مصرف کند، دارو‌های اعصاب و روان حتی از این دارو‌ها هم الگو نمی‌پذیرد و اگر فرد بیمار بدون خود درمانی، با مصرف دارو تحت نظر روانپزشک، در زمان مناسب خود به درستی درمان شود، در ابتدای درمان با دوز پائین به مصرف دارو خواهد پرداخت و پس از اینکه به دوز لازم رسیده و اثربخشی دارو‌ها به اثبات بیمار و روانپزشک برسد، در بسیاری از این بیماری ها، نسبت به شدت بیماری، دوز پائین و حتی در مواردی قطع کامل می‌شود، باز عده‌ای از روانپزشکان اذعان دارند: اگر بر فرض هم بیماری باشد که باید تا عمر دارد این دارو‌ها را مصرف کند و از کیفیت زندگی خود راضی و خوشنود باشد، مانعی بر ادامه مصرف دائمی این دارو‌ها وجود ندارد و این بستگی مستقیمی بر شدت بیماری، زمان رجوع بیمار نزد روانپزشک و اجتناب از خود درمانی دارد.

آیا برند دارو‌ها در اثر بخشی دارو‌ها تاثیر دارد؟
بله صد در صد. به بیماران توصیه می‌شود به برندهائی که همیشه از آن دارو مصرف می‌کنند عادت کنند، حتی داخلی. برای مثال داروهائی هستند تولید داخل کشور با نام شرکت هائی مانند: تهران دارو، دکترعبیدی و... اگر از شرکت یا برند داخلی خاصی دارو تهیه می‌کنید، سعی کنید همیشه از یک شرکت باشد و اگر زمانی رسید که دیگر توانی برای تهیه آن ندارید، خیلی هم مهم نیست، چون فقط مدت زمان کوتاهی نیاز است که بدن به آن سازگاری برسد.
از سوئی دیگر داروهائی وجود دارند با نام شرکت‌های داخلی، اما تمام مواد اولیه آن از خارج از کشور وارد شده و در این شرکت‌های داخلی صرفا" بسته بندی و توزیع می‌شود. از آنجایی که برای وارد کردن این مواد اولیه نیاز به پرداخت ارز می‌باشد، قیمت این دارو‌ها تقریبا" با دارو‌های خارجی برابر است. پس به صرف نام یک شرکت داخلی نمی‌توان انتظار داشت قیمت این دارو‌ها پائین بماند. ولی توصیه زیادی می‌شود که اگر با دارو‌های داخلی نسبتا" ارزان دولتی حالشان مساعد می‌باشد، به سراغ دارو‌های گران قیمت نروند، چون برای دریافت هزینه‌های داروئی خود دچار مشکلات بیشتری می‌شوند.

داروی آلپروزلام را بیشتر بشناسید:
داروی آلپروزلام با نام تجاری "زاناکس" در لیست بدنام‌ترین داروی‌های آرامبخش ایران و دنیا نام دارد، چون به نحو گسترده‌ای سوء مصرف می‌شود و دارای عوارض بسیار زیادی است، این دارو قوی‌ترین داروی آرامبخش خانواده داروئی خانواده "بنزودیازپین ها" می‌باشد که با ماهیت کلی این دارو نسبت به جسم افراد عملکرد متفاوتی دارد. ضمن اینکه با بسیاری از دارو‌ها تداخل داروئی جدی دارد و در زمان اولین مصرف به فرد آرامش زیادی می‌دهد و با فعل و انفعال شیمیائی در مغز، سعی در متوازن کردن اتفاقات دارد، ولی در نهایت به اختلال اضطراب در فرد بیمار منجر می‌شود. این دارو بسیار استعداد اعتیاد داشته به نحوی که در انواع آزمایشات دارویی از جمله آزمایش ادرار، بزاق، خون و فولیکول مو قابل تشخیص است و به دلیل نیمه عمر حذف نسبتاً کوتاه دوازده ساعته، معمولاً در عرض چهار روز پس از استفاده، سیستم کاربر را ترک می‌کند. با این حال، علیرغم نیمه عمر کوتاه، این دارو در آزمایش ادرار پنج تا هفت روز، در آزمایش بزاق برای دو تا پنج روز، در آزمایش خون برای یک تا شش روز و در آزمایش فولیکول مو تا نود روز پس از آن قابل تشخیص است، لذا برای افرادی که مشکل بیخوابی دارند به شدت توصیه می‌شود از استفاده از این دارو محدودیت به خرج بدهند و از مصرف خودسرانه بشدت اجتناب کنند. متاسفانه مطلب در خصوص عوارض نامطلوب این دارو بسیار زیاد بوده که در این مطلب نمی‌گنجد و اگر فردی به آلپروزلام با دوز بالا اعتیاد دارند اگر بخواهند به یکباره آن را ترک کنند در حالت ملایم به حملات عصبی دچار شده و در صورت شدید آن دچار صرع یا همان تشنج عمومی می‌شوند، به نحوی که فرد بیمار بدنش مانند چوب خشک، فک و دهانش قفل شده و کف از دهانش خارج خواهد شده، ولی خود فرد هیچ یک از این حالات را به یاد نمی‌آورد. هم اینک مراکز ترک اعتیادی وجود دارند که افرادی که به این دارو اعتیاد دارند را پذیرش می‌کنند که طی یک دوره تخصصی، فرد بیمار مبتلا به مصرف این دارو، سم زدائی کنند.

اگر افرادی اکنون این دارو را با دوز بالا یا بیشتر از دوز تعیین شده توسط روانپزشک خود مصرف می‌کنند، توصیه جدی داریم که مصرف یا ترک آن را زیر نظر روانپزشک انجام پذیرد، ولی در صورت عدم دسترسی به روانپزشک خود به هر دلیلی، با مراکز ترک اعتیاد این دارو، از دست این داروی پلید خلاص شده و نهایتا" در صورت نیاز به مصرف، با دوز تعیین شده توسط پزشک خود مصرف نمایند.

دارو‌های درمان نگهدارنده : 
در خصوص دارو‌های درمان نگهدارنده، خدمت روانپزشک محترمی که در این حوزه فعالیت داشتند رسیدیم و ایشان به صلاحدید خودشان خواستند نام شان قید نشود و ما پذیرفتیم. زمان بسیار صمیمانه‌ای گذاشتند که آخرین شرایط مراحل این درمان را با ما در میان گذاشتند که ضمن تشکر بی نهایت از این روانپزشک شریف و محترم، این مطلب با تائید ایشان به خدمت شما می‌رسد. پس از شروع درمان نگهدارنده از دهه ۶۰ میلادی در اروپا وغرب، اکنون سال هاست این دارو‌ها به شکل قرص و شربت در اختیار مشمولان این درمان در کشورمان قرار می‌گیرد. از بیان نام این دارو‌ها معذوریم.

چه کسانی مشمول این درمان قرار می‌گیرند؟
ما به شدت از مشروعیت در فعل اعتیاد بر حذریم، ولی افراد ایثارگری که سابقا" به هر دلیل جسمی یا روحی و روانی مصرف کننده مواد مخدر می‌باشند، می‌توانند در این حوزه قرار بگیرند، البته افرادی که قصد دارند تحت این درمان قرار بگیرند باید مشمول شرایط خاصی باشند و در زمان حضور در این مراکز برای احراز شرایط تحت یک مصاحبه بسیار تخصصی گروه درمانی شامل: روانپزشک یا متخصص اعصاب و روان، روانشناس متخصص و کادر درمانی این حوزه قرار بگیرند و فکر نکنند در همان روز حضور، به آن‌ها به راحتی چنین خدماتی انجام می‌گیرد. ضمن اینکه پس از دستور منع کشت خشخاش توسط دولت طالبان در افغانستان و جهش قیمت مواد، متقاضی در این حوزه بیشتر شده و به تبع آن سخت گیری بیشتری از سوی گروه درمان انجام می‌پذیرد، افراد متقاضی ایثارگر و جانباز نیز باید شرایط لازم خود را دارا باشند. این نوع درمان از سوی وزارت بهداشت و زیر نظر مستقیم دانشگاه علوم پزشکی انجام میشود که طبق یک پروتکل درمانی خاص و واحد در سراسر کشور انجام می‌پذیرد.

افرادی که وارد این سیکل درمانی شوند می‌بایست به مدت حدود ۱۰ تا ۱۲ روز هر روز به این مراکز مراجعه و در همان مرکز داروی خود را دریافت کنند که بسته به شرایط جسمی، برای آنان سهمیه در نظر گرفته خواهد شد. دو گروه از جانبازان از این لیست خارج هستندَ یک: افرادی که با دارو‌های معمول مشکلات جسمی و روانی خود را کنترل می‌کنند. دو: گروهی که قبلا" مصرف کننده مواد بودند و اکنون به مرز پاکی رسیده اند و مصرف کننده نیستند، اگر این دو گروه وارد این سیکل درمان شوند در ابتدای همان مصاحبه اختصاصی به راحتی توسط گروه درمانگر بسیار حرفه‌ای شناسائی شده و ضمن خارج شدن از مشمولان این درمان، در پرونده پزشکی آنان قید شده و در هیچ مراکز دیگری در سراسر کشور پذیرش نشده و بعنوان یک نشانه نامحسوس در پرونده پزشکی آنان قید می‌گردد، که این روانپزشک محترم توضیح بیشتری ندادند، ولی افرادی که این خدمات شامل حالشان بشود مورد درمان قرار گرفته که در ادامه به مزیت‌ها و معایب‌های آن خواهیم پرداخت.

مزایای این دارو‌ها:
این دارو‌ها خوراکی بوده و نیازی به استنشاق و تزریق ندارند که در از نظر بهداشتی مانند شرایط کرونا و بیماری‌هایی ویروسی مانند هپاتیت اهمیت زیادی دارد - این دارو‌ها عاری از ناخالصی بوده و از مواردی، چون سرب و مواد روانگردان پاک می‌باشد -، چون این دارو‌ها با حمایت دولت انجام می‌گیرد از لحاظ اقتصادی، مقرون به صرفه‌تر است -، چون ایثارگران از پایگاه اجتماعی بالائی برخوردارند، دیگر نیازی به مراوده با افراد خلافکار و حضور در محله‌های بد نام ندارند - مصرف این دارو‌ها طول مدت دراز مدت بیشتری داشته، لذا تجویز راحت‌تر بوده و احتمال مسمومیت کمتر است.

معایب مصرف این دارو‌ها:
افرادی که دچار بیماری روحی و روانی خلقی شدید مانند افکار خودکشی با منشا ارگانیک، عقب ماننده ذهنی، اوتیسم و بیماری‌های جسمی، چون اختلالات شدید کبدی، کلیوی، قلبی از لیست خارج اند - افرادی که به هر دلیلی قصد سفر خارجی دارند، چون در بسیاری از کشور‌ها این دارو‌ها مطلقا" ممنوع بوده – افرادی که به هر دلیلی باید نمونه ادرار جهت تست اعتیاد ارائه بدهند، چون تست اعتیاد ادرار آنان همواره مثبت خواهد بود، ضمن اینکه در تکنولوژی پزشکی فعلی امکان نشان دادن نمونه داروی مصرفی با مواد مخدر، وجود ندارد.

نحوه مدیریت دارو‌های خواب شبانه :
اگر مصرف کننده دارو‌های خواب شبانه هستید و شب‌ها به راحتی نمی‌خوابید، سعی کنید از تکنیک هائی بهره ببرید که نیازی به اضافه کردن دوز داروئی خود نداشته باشید. هرچه دارو کمتر مصرف کنید به نفع شماست، شک نکنید.
داشتن خواب شبانه با کیفیت، بسیار حائز اهمیت بوده و در رفتار، کردار، خلق و خویتان تاثیر مستقیمی دارد. مدت یک خواب شبانه بین ۷ تا ۹ ساعت متغیر است و خواب کمتر از ۷ ساعت و خواب بیشتر از ۹ ساعت به جسم و روح فشار وارد می‌کند، برای داشتن یک خواب ایده آل برای خوابیدن و بیدار شدن ساعت خاصی را معین کنید و نگذارید بیشتر از نیم ساعت در چرخه نظم خوابتان خللی ایجاد شود. محققان هم تاکید می‌کنند که هر یک ساعت خواب بین ساعت ۹ تا ۱۲ شب از لحاظ کیفیت با دو ساعت خواب بعد از نیمه شب برابری می‌کند و این موضوع را بسیار جدی بگیرید تا بتوانید خوابتان را تنظیم کنید. صبح زود بیدار شوید حتی اگر باز هم خواب دارید، بستر را ترک کنید، چون برای خواب بعدی به شما کمک خواهد کرد. سعی کنید حتی المقدور در طول روز نخوابید، ولی اگر به چرت‌های بعدازظهری عادت دارید و برای خواب شبانه مشکلی ایجاد نمی‌کند، نهایتا" نیم ساعت قابل اغماض است، نه بیشتر. هر چند گاهی برای مثال محققان اعلام می‌کنند در کشور ژاپن، برای خواب عصرانه تدارکات خاصی تعبیه شده، اما این موضوع در کشوری مثل ابران با دو فرهنگ کاری متفاوت صدق نمی‌کند. اگر سر کار نمی‌روید بازنشسته یا امثالهم هستید، حتما" سعی کنید بدن خود را خسته کنید. اگر هم فضای باز ندارید و در شهرک‌ها زندگی می‌کنید، با ورزش‌های آپارتمانی، هر چند ناچیز و یا کم با تحرک باشید. تا جای ممکن از افزودن به دوز داروی شبانه آرامبخش بپرهیزید، سخت است، اما غیرممکن نیست. خود درمانی به هیچ وجه ممکن چرا که بسیار، مشکل آفرین است.

توصیه‌های عمومی برای مصرف دارو‌های روتین خود:
اگر به هر دلیلی قرار است در بیمارستان بستری شوید، از قبل دارو‌های مصرفی خود را حتما" به همراه داشته باشید، هر چند در بخش‌ها می‌گویند دارو‌ها را پرستاران بخش خواهند داد، اما به احتمال فراوان برند‌های چه خارجی، چه داخلی شما را نخواهند داشت.
در فصل گرم تابستان، حتما" نوشیدنی‌های زیادی بنوشید مانند: آب، چای کم رنگ، شیر کم چرب، میوه‌های آبدار مانند هندوانه، زیرا بدن شما برای این فصل برای دفع دارو‌ها به آب فراوانی نیاز دارد. مهم: به ادرار توجه کنید اگر تیره بوده و بوی تندی دارد نشان می‌دهد بدن شما دچار کم آبی مفرط است، ضمن اینکه مشکل یبوست را بسیار جدی بگیرید.
شب‌ها سعی کنید در ابتدای شب، اگر روز بلند است قبل از اذان مغرب یک شام سبک میل کرده و با ساعتی تاخیر قبل از خواب دارو مصرف کنید و اگر هنگام خواب گرسنه بودید با میوه‌هایی مانند سیب یا گلابی به بستر خواب بروید. تقریبا" تمام این دارو‌ها اشتها آور است از خوراکی‌های شیرین، قندی و پر کالری استفاده نکنید تا وزن تان بالا نرود.

برای مصرف دارو‌ها از ظروفی که در بیمارستان‌ها به بیماران دارو می‌دهند استفاده کنید، بهداشتی‌تر است ضمن اینکه دچار تردید نمی‌شوید شاید یک قرص کم یا زیاد خورده اید.

یک توصیه خیلی مهم به افراد سیگاری:
دوستانی که سیگار مصرف می‌کنند، به پاکت سیگار مصرفی خود دقت کنند که چه سیگار خارجی، چه داخلی میزان نیکوتین و قطران سیگار درج شده. نیکوتین یک آرام بخش طبیعی است که در برخی میوه‌ها مانند گوجه، فلفل و بادمجان وجود دارد که افراد سیگاری آن را در کشیدن سیگار حس می‌کنند، ولی قطران یا (Tar) ماده‌ای است که از سوختن تنباکو متصاعد می‌شود و خطرناک‌ترین ماده سیگار می‌باشد. قطران یا تار بخش سرطان زای دود سیگار است که باعث تیره شدن دندان‌ها و اختلال در عملکرد مژک‌های ریه و فلج شدن آن‌ها می‌شود. از بین رفتن مژک‌ها هم به معنای ناتوانی دستگاه تنفسی در فیلتر کردن ذرات معلق و آلوده موجود در هوای وارد شده به ریه و در نهایت ابتلای فرد سیگاری به بیماری‌های تنفسی و سرطان خواهد بود. دوستان هنگام تهیه سیگار از بازار دقت کنند که میزان قطران یا همان (Tar) از ۱ میلی گرم تجاوز نکند و هنگام مصرف سیگار به انتهای سیگار دیگر پک نزنند، آن را بدور بیاندازند، چون در پک انتهای سیگار چند برابر تا ابتدای سیگار قطران وارد ریه شده و باعث آسیب شدید کوتاه مدت و بلند مدت به سیستم تنفسی می‌شود. خواهشا" رعایت فرمائید.
اگر با شرایط فعلی خود مشکلی نداشته و احساس رضایت دارید توصیه می‌شود عادات زندگی خود را تغییر ندهید، اگر احساس نا رضایتی دارید ببینید مشکل از کجاست، هیچ کس جز خودتان جسمتان را بهترنمی شناسد، فقط و فقط با جسم و روحتان مهربان باشید و آن را دوست بدارید. موفق و سربلند باشید.

 

جانبازان اعصاب و روان چه کسانی هستند؟ جانبازان اعصاب و روان به چهار دسته کلی تقسیم می‌شوند:

۱. آنان­ که به دلیل قرارگرفتن در برابر موج انفجار، به بخشی از ساختار مغزی آن­ها آسیب وارد شده و از بیماری اعصاب و روان رنج می‌برند.

۲. کسانی که در دوران دفاع مقدس یا بلافاصله پس از جنگ و یا به ­مرور زمان و افزایش سن، به بیماری ‏PTSD (اختلال استرس پس از حادثه) مبتلا می‌شوند، زیرا دیدن و یادآوری حوادث تلخ جنگی بر روان آن­ها تاثیر گذاشته و همچنان پس از سال‌­ها با آن دست به‌گریبان هستند.

۳. رزمندگانی که فعالیت‌­های جهادی سخت و دشوار (مانند مسئولیت در توپخانه یا آرپی­‌جی) داشتند و به ­دلیل صدای بلند سلاح‌های پرتابی، سیستم شنوایی و عصبی آن‌ها دچار آسیب شده است.

۴. عزیزانی که قطع عضو شده اند و از بسیاری از امکانات محروم و همین امر آن­ها را در چهارچوب خانه منزوی کرده و به مرور زمان برای آن­ها اختلالات روان ایجاد کرده است.

بر این تقسیم‌­بندی کلی البته موارد دیگری را هم می‌­توان افزود که ناشی از تغییر نگرش­‌ها و ارزش­‌های جامعه، مسئولان و مردم عادی است و سبب ضربات جبران‌­ناپذیر روانی به رزمندگان و ایثارگرانی شده که در فشار زندگی‌­های نجیبانه خود، مقایسه‌هایی با حال و هوای آن روز‌ها و اوضاع کنونی دارند و دچار انواع افسردگی‌­ها، اضطراب‌­ها و دیگر مصادیق قابل تعریف در بهداشت روان شده‌اند.

تداخلات دارویی از مشکلات عمده در درمان بیماری‌ها است. تجویز همزمان گروه‌های مختلف دارویی ممکن است منجر به اختلال در تاثیر هر یک از دارو‌ها به تنهایی گردد که به این اثرات متقابل دارو ها، تداخل دارویی گفته می‌شود. خطر تداخل دارویی در بیماران مبتلا به بیماری مزمن که معمولا تعداد دارو‌های بیشتری مصرف می‌کنند افزایش می‌یابد. از جمله گروه‌هایی که به این مشکلات مبتلا هستند، جانبازان اعصاب و روان و تداخلات دارویی در مجروحین جنگی مبتلا به بیماری‌های اعصاب و روان می‌باشد. نتایج برحی از بررسی‌ها نشان می‌دهد که در %۹۹.۳ از بیماران حداقل یک تداخل بین دارو‌های مصرفی وجود داشت. از بین گروه‌های دارویی بیشترین تعداد تداخل مربوط به گروه دارو‌های ضد افسردگی بود (۴۷.۵%). بررسی بالینی بیماران با تداخلات شدید داروئی نشان داد که ۸۵.۳۷% از بیماران به عوارض قلبی عروقی, ۳۷.۲۱% به عوارض گوارشی, ۵۸.۱۴% به عوارض عصبی عضلانی, ۴۴.۳۵% به عوارض اتونوم و ۵۴.۴۵% به عوارض سیستم عصبی مرکزی مبتلا بودند. با توجه به شیوع بالای تداخلات دارویی در جانبازان اعصاب و روان نیاز به روش‌های کنترل دقیق‌تر به منظور پیشگیری از تداخلات دارویی الزامی است.